Transplantatie en bloedtransfusie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Orgaan-

transplantatie

Waarop moet je letten bij orgaantransplantatie?

1. Dat de antigenen van de donor en de ontvanger zoveel mogelijk op elkaar lijken
2. Dat de antistoffen van de donor en de ontvanger zoveel mogelijk op elkaar lijken
3. Dat de antigenen van de donor en de ontvanger zoveel mogelijk van elkaar verschillen
4. Dat de antistoffen van de donor en de ontvanger zoveel mogelijk van elkaar verschillen

Afstotingsreactie

Afweersysteem van ontvanger valt cellen getransplanteerd orgaan aan

Met T-lymfocyten

Met B-lymfocyten

ACUTE AFSTOTING

Van wie kun je het best een orgaan ontvangen? Zet ze op de goede volgorde.

1=beste kans op geslaagde transplantatie

1-eiige

2-lingzus

Oma

Moeder

Nicht

Vriendin

Zus

Wat doen de T-lymfocyten met de cellen van het vreemde orgaan?

1. Ze maken de cellen dood
2. Ze markeren de vreemde cellen.
3. Ze produceren antistoffen die de cellen aanvallen

Wat doen de B-lymfocyten met de cellen van het vreemde orgaan?

1. Ze maken de cellen dood
2. Ze vreten de cellen op
3. Ze produceren antistoffen die de cellen aanvallen

Human Leukocyte Antigen

HLA

(Major Histocompatability Complex)

Set antigenen die een probleem vormen bij transplantatie

Op alle cellen behalve rode bloedcellen

Genen voor deze antigenen allemaal op chromosoom 6

Wat bepaalt wie het orgaan krijgt?

1. overeenkomst in HLA-type tussen donor en ontvanger
2. reistijd tussen de ziekenhuizen donor en ontvanger
3. tijd ontvanger op de transplantatielijst
4. gewoontes van de ontvanger zoals roken

www.bioplek.org

Resusfactor - ontdekt bij apen

www.bioplek.org

Resusbaby

• Een resusnegatieve moeder kan in verwachting zijn van een resuspositief kind.
  
• Bij de eerste zwangerschap levert dat geen problemen op.
• Bij bevalling: contact tussen bloed moeder en kind -> moeder maakt anti-resus en geheugencellen.
  
• Bij tweede zwangerschap: anti-resus door placenta naar foetus -> bloedafbraak bij het kindje.
  

Resusfactor

In deze afbeelding is te zien wat er gebeurt als een vrouw in verwachting is van een resuspositief kindje.

Iemand heeft resus-positief (Rh+) bloed.
Welk antigeen heeft hij op de buitenkant van zijn rode bloedcellen?
Kan hij resus-antistof maken?

1. wel resus-antigeen wel resus-antistof
2. wel resus-antigeen geen resus-antistof
3. geen resus-antigeen wel resus-antistof
4. geen resus-antigeen geen resus-antistof

Een resusbaby ontstaat als de moeder Rh- is en na een besmetting (bv. bij een eerdere bevalling) resusantistoffen heeft gemaakt. Deze antistoffen komen in het bloed van een volgend kind dat Rh+ is. De antistoffen breken het bloed van het kind af.
Op welke manier kan antistofvorming door de moeder, direct na de geboorte, worden tegen gegaan?

1. De moeder voor de geboorte vaccineren met een resusantigeen.
2. De moeder direct na de geboorte inspuiten met antistoffen.
3. De moeder tijdens de geboorte een bloedtransfusie geven met resusnegatief bloed.
4. De moeder voor de geboorte een bloedtransfusie geven met resusnegatief bloed.

Bloedklontering, waarom gebeurt dit?