1.1 Landschappen in soorten en maten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 1 Landschappen

Hoe ziet dit hoofdstuk eruit?

• 1 paragraaf per week
• Methode: BuitenLand leerboek + werkboek of online
• Na 2 paragrafen een uitloopweek waarin we aan de slag gaan met leerstrategieën
• In de toetsweek; toets hoofdstuk 1

Leerdoelen

• Je kent de verschillen tussen een natuur- en een ingericht landschap en tussen een jong en een oud gebergte.
• Je begrijpt hoe gebergten en laagvlakten ontstaan.
• Je kunt met de atlas bepalen of een gebied een gebergte of een laagvlakte is.

Om van het zuiden van Nederland naar het noorden te komen, moet je een afstand van 300 km afleggen. Tijdens deze reis kom je wel zes verschillende landschappen tegen. Daarin is Nederland uniek! 

Waar denk je aan bij een:
ingericht landschap?

Natuur-en ingericht landschap

Al heel lang richt de mens de aarde in met akkers, steden, wegen, kanalen, vliegvelden enz. Zo ontstaat een ingericht landschap 

Naast een ingericht landschap heb je ook een natuurlandschap dat bestaat uit bossen, bergen, woestijnen, laagvlakten, rivieren, zeeën enz.

Zoek een foto van een natuurlandschap of een ingericht landschap?

Gebergten

Een bekend natuurlandschap zijn gebergten. Deze ontstaan door botsing van twee aardkorstplaten. Als deze botsing héél lang geleden is, heb je te maken met een oud gebergte. In een oud gebergte zijn de toppen afgesleten door weer en wind. De Ardennen in België (300 miljoen jaar oud) is zo’n oud gebergte. De Ardennen waren vroeger net zo hoog als de Alpen, maar tegenwoordig zijn het nog maar heuvels 

Is de botsing tussen twee platen minder lang geleden dan spreek je van een jong gebergte.

De Rocky Mountains in Amerika zijn daar een mooi voorbeeld van. Deze gebergten hebben hoge spitse toppen en steile diepe dalen. Ze zijn nog maar 60 miljoen jaar oud.

Jong gebergte

Oud gebergte

Hoge spitse toppen

Diepe dalen

Afgesleten toppen

Weinig hoogteverschil

Laagvlakken

Behalve uit bergen bestaan natuurlandschappen ook vaak uit laagvlakten. Die ontstaan vooral door de werking van rivieren, zoals de Po in Italië. Deze begint in de Alpen en stroomt door de Povlakte naar de Adriatische Zee.

De Po neemt grind, zand en klei uit de Alpen mee. Dit wordt in het vlakke gebied tussen het gebergte en de Adriatische Zee neergelegd. Op deze manier ontstaat er een riviervlakte, ook wel laagvlakte genoemd. Het zijn vlakke gebieden die lager zijn dan 200 meter.

Huiswerk

Paragraaf 1.1

Opdracht 1 - 2- 3 -5 

In je werkboek of online