onvoorziene situaties

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 1

Onvoorziene situaties

vandaag: dwang en drang

wat weten jullie
van dwang en drang?

wet dwang en drang

kort samengevat

1. Het toepassen van dwang is gericht op het afwenden van gevaar voor de patiënt zelf of voor anderen. 
2. Drang is minder ingrijpend dan dwang. Bij drang behoudt de patiënt keuzevrijheid, maar sommige keuzeopties worden aantrekkelijk of juist onaantrekkelijk gemaakt, of aan bepaalde voorwaarden verbonden.

onvrijwillige zorg

De Wzd onderscheidt negen categorieën van (onvrijwillige) zorg:

- toedienen van vocht, voeding en medicatie, medische handelingen en therapeutische maatregelen;

- beperken van de bewegingsvrijheid;

- insluiten;

- uitoefenen van toezicht op betrokkene;

- onderzoek aan kleding of lichaam;

- onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen;

- controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen;

beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten;

beperken van het recht op het ontvangen van bezoek.

ernstige nadeel?

Onvrijwillige zorg kan verleend worden als dat noodzakelijk is om ‘ernstig nadeel’ te voorkomen.

De Wzd omschrijft ernstig nadeel als ‘het bestaan van of het ernstig risico op’:

• levensgevaar voor de cliënt of iemand anders;

• ernstig lichamelijk letsel voor de cliënt of iemand anders;

• ernstige psychische, materiële, immateriële of financiële schade voor de cliënt of iemand anders;

• ernstige verwaarlozing of maatschappelijke teloorgang van de cliënt of iemand anders;

• ernstig verstoorde ontwikkeling van de cliënt of iemand anders;

• bedreiging van de veiligheid van de cliënt al dan niet doordat hij onder invloed van een ander raakt;

• de situatie dat de cliënt met hinderlijk gedrag agressie van anderen oproept;

wat vindt jij van dwang en drang?

back to the future

wat is je bij gebleven?

de donkere kant ervan....

hoe is dat in de praktijk

De wetenschappelijke literatuur laat zien dat het zorggebruik hoger en bepaalde klinische uitkomsten minder gunstig lijken bij patiënten met een dwangopname, vergeleken met patiënten die vrijwillig opgenomen waren. 

- Ook de patiëntervaringen waren minder positief;

- patiënten met een dwangopname zijn minder tevreden over de behandeling dan vrijwillig opgenomen patiënten. 

- Er kon geen verschil tussen gedwongen en vrijwillig opgenomen patiënten gevonden worden in therapie- en medicatietrouw, ervaren dwang, sociaal functioneren, psychopathologie en sterfterisico.

- Kwalitatief onderzoek liet zien dat patiënten met een dwangopname bezorgd waren over schendingen van hun autonomie, de vrij lage kwaliteit van de behandeling en de impact van beide op hun gevoel van eigenwaarde.