Voorbereiding Meer dan Lezen 2KGT

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Wat weet je nog over alinea's? Hoe kun je ze bijvoorbeeld herkennen?

En wat kun je vertellen over de kernzin?

Alinea's herkennen

Alinea's bestaan uit...

• Zinnen die bij elkaar horen.
• Zinnen die over hetzelfde deelonderwerp gaan.
  
  

De inleiding is een alinea.
De kern bestaat vaak uit meer alinea's.
Het slot is een alinea.

Dus minimaal 3 alinea's!

kernzinnen

Hoofd- en bijzaken

Zijn hoofd of bijzaken belangrijker in een tekst?

1. hoofdzaken belangrijker dan bijzaken
2. bijzaken belangrijker dan hoofdzaken

Is de volgende zin een hoofd- of bijzaak?

De topsnelheid is 32 kilometer per uur, heel wat in die tijd.

1. hoofdzaak
2. bijzaak

Is deze zin uit de tekst een hoofd- of bijzaak?

Om te voorkomen dat ooit nog eens zo'n ramp zou plaatsvinden, werd na de watersnood snel begonnen met de Deltawerken.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Is deze zin uit de tekst een hoofd- of bijzaak?

Dankzij dit enorme project is Zuidwest Nederland stukken beter beveiligd tegen overstromingen.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Hoofd - en bijzaken

hoofdzaken	bijzaken
- belangrijk - inleiding en slot - kernzin (vaak 1e zin alinea) - belangrijk voor maken samenvatting	- minder belangrijk - voorbeelden, uitleg, getallen

Aan het werk

- Je ontvangt een tekst en een werkblad. Let op! De tekst heb je vanmiddag ook nog nodig.

- Lees eerst de tekst!!

- Kies daarna zelf met welke opdracht je begint. Waar wil jij nog aandacht aan besteden?

- De eerste 10 minuten ben je zelfstandig aan het werk. 

Lees eerst de tekst en noteer onderstaande symbolen in de kantlijn.  

Reflectie -
Hoe herken je de kernzin in een alinea?

Welke opdracht vond je het meest leerzaam? Waarom?

Schrijf één kernzin die volgens jou de les van vanochtend samenvat.

Lesdoelen

• Je weet hoe je de betekenis van een woord uit de tekst kan halen.
• Je weet waarom het belangrijk is om de betekenis van woorden te achterhalen. 
• Je kunt verschillende woordraadstrategieën benoemen en toepassen. 
• Je weet welke vragen je nog hebt voordat je de toets gaat maken.

Wat doe jij als je een woord leest waarvan je de betekenis niet kent?

Waarom is het belangrijk om betekenissen van moeilijke woorden te kennen?

Welke woordraadstrategieën ken je al?

Woordraadstrategieën

1) Een synoniem zoeken: Mara transpireert in de zon. Zij rent over het sportveld en zweet enorm. 

2) een omschrijving zoeken: Lotte houdt de waarheid hardnekkig vol, ze houdt zich vast aan wat ze gezegd heeft. 

3) Een voorbeeld zoeken: Tijdens de biologie hadden we het over het gebruik van onze zintuigen: zien, horen, proven, voelen en ruiken. 

4) Tegenstelling zoeken.

Bijvoorbeeld: boven- onder; hoog - laag; veilig- gevaarlijk; klassiek- modern

Woordraadstrategieën

5. Een bekend woorddeel zoeken.

1. Deze strategie kan je toepassen bij woorden die zijn samengesteld uit twee of meer woorden.

2. Bij woorden met een voorvoegsel  (ongezond) en bij woorden met een achtervoegsel (draadloos). 

Voorvoegsels: in-, on-, ont-, her-, wan-, oud-, ge-

Achtervoegsels: -loos, -lijk, -ig, -aar, -heid, -dom, -ling, -baar

6. Het woord lijkt op een woord dat je wel kent bijvoorbeeld uit een andere taal. 

bijvoorbeeld: mountainbike => bike = fiets / bergfiets

Laatste mogelijkheid:

Als je na het toepassen van de woordraadstrategieën de betekenis van het woord nog niet weet, dan zal je het woord moeten opzoek in een woordenboek of je vraagt het aan je docent.

Wat is de betekenis van ongevaarlijk? Welke woordraadstrategie heb je hier toegepast?

Even testen... Wat is ook alweer een synoniem?

Blijf rustig

Besef echter dat je niet alle moeilijke woorden hoeft te snappen om te begrijpen waar de hele tekst over gaat. Raak dus niet in paniek wanneer je na al deze stappen een moeilijk woord niet snapt. De docent is er immers ook nog om je het woord uit te leggen.

Tips om je woordenschat te vergroten

- Lees elke dag ongeveer 15 minuten in een boek, de krant of op een nieuwssite. 

- Kijk iedere dag naar het journaal.

- Als je moeilijke woorden tegenkomt, schrijf ze dan op!

Voorbeeld werkblad

woord	strategie	betekenis
hulpeloos	achtervoegsel -loos = zonder	zonder hulp / geen hulp van iemand anders.

Wat vind jij het allerbelangrijkste in een goede vriendschap en denk je dat iedereen dat belangrijk vindt? Waarom wel of niet?

Welk onderdeel vind jij nog lastig? Kies uit: (1) Hoofd- en bijzaken, (2) feiten, meningen en argumenten, (3) tekstverbanden en signaalwoorden, (4) woordraadstrategieën, (5) alinea's en kernzinnen.

Aan de slag

Je gaat verder met de tekst van vrijdag. De eerste 5 minuten werk je zelfstandig. Kies dus de opdrachten die je zelfstandig kunt doen. Daarna kun je verder met de duo-opdrachten. 

Stap 1: Lees de tekst nogmaals! Markeer tijdens het lezen de kernzin van elke alinea. 

Stap 2: Kies zelf met welke opdracht je wilt beginnen. Maak in ieder geval de opdracht die past bij welk onderdeel jij nog lastig vindt. 

Huiswerk

De antwoorden van de werkbladen staan in Teams - SR2C, Nederlands. Je kunt het dus zelf nakijken. Heb je nog vragen? 

1. Check je boek, hier kun je veel informatie in terugvinden.

2. Vraag een klasgenoot om hulp.

3. Vraag nog niet beantwoord? Stuur een bericht via Teams. 

Stel je voor: een klasgenoot is ziek. Leg in één zin uit wat het belangrijkste is dat je vandaag/vrijdag hebt geleerd.

Lesdoelen

- Je weet hoe je de betekenis van een woord uit de tekst kan halen.

- Je kunt verschillende woordraadstrategieën benoemen en toepassen.

- Je weet waarom het belangrijk is om de betekenis van woorden te achterhalen. 

- Je weet welke vragen je nog hebt voordat je de toets gaat maken.

Op een schaal van 1 tot 10, hoe goed voel jij je voorbereid op de toets?

Wat vond je fijn aan de lessen van vandaag en vrijdag? En wat vond je minder fijn/moeilijker?

Hoofd- en bijzaken:
Wat zijn hoofdzaken?

1. De belangrijkste zaken uit de tekst
2. Extra uitleg
3. De eerste zin van elke alinea
4. De minst belangrijke zaken uit de tekst

Woordraadstrategieën