Les 1 thema 5: Krachten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Zet je spullen alvast klaar (laptop, inloggen Lessonup, schrift, pen)

Welke drie kenmerken heeft een kracht?

Aangrijpingspunt

Grootte van de kracht

richting

Hoe groot is de getekende kracht.

1. 3,3 N
2. 5 N
3. 8,3 N
4. 16,5 N

Geef aan bij de vector hoe groot de getekende kracht is.

Beheers je de volgende leerdoelen?

1. Je weet wat er met de grootheid kracht wordt bedoeld en wat kracht kan doen op een object.
   
2. Je kent het symbool van de grootheid kracht en je weet in welke eenheid deze gegeven wordt en wat hier de afkorting van is van deze eenheid.
   
3. Je weet dat een kracht altijd een aangrijpingspunt, een richting en een grootte heeft.
   
4. Je kunt deze drie eigenschappen van een kracht herkennen en zelf weergeven in een tekening.
   
5. Je kunt rekenen aan een krachttekening als er een schaal gegeven is (bijvoorbeeld 10 cm =^ 15 N) en ook een tekening maken als de kracht en de schaal gegeven is.
   

Tip: Kijk ook eens naar de leerdoelen die nog komen...

Voordat je onderzoek kunt gaan doen aan krachten, moet je eerst wat vaktermen kennen.

In dit intermezzo leren we de terminologie van krachten en hoe ze getekend worden. Ook leren we één wet van Newton (hij heeft er meerdere). We beginnen met een simpele touwtreksituatie en stappen dan over naar een object aan een touwtje.

Zorg dat je dit intermezzo goed begrijpt voor je verder gaat. Anders zal je niets kunnen begrijpen van de termen en de tekeningen in de onderzoeker later in dit thema.

Opdracht: doorlezen dit stuk tekst in stilte!

dfa

fdaf

1^e wet van Newton 

• Een object komt pas in beweging, als er een netto kracht op uitgeoefend wordt.
  

• Omdat hier de lengte van de beide krachten even groot is, maar de richting precies de andere kant op is, heffen deze pijlen elkaar precies op en is er netto geen kracht meer in heel het figuur. 

dfa

fdaf

1^e wet van Newton 

• Een object komt pas in beweging, als er een netto kracht op uitgeoefend wordt.
  

• Persoon A zal hierdoor naar achteren bewegen (in dezelfde richting als zijn krachtpijl). Persoon B zal wel mee moeten naar voren... en verliest. Hierbij is er dus beweging.

Bereken de netto kracht?

Is er sprake van beweging?

Bereken de netto kracht?

Is er sprake van beweging?

Opdracht: doorlezen dit stuk tekst in stilte!

dfa

fdaf

Zwaartekracht

• Elk object met massa wordt door de aarde aangetrokken met een bepaalde kracht. 
• Hoe groot deze kracht is hangt af van de massa van het object. 
• De richting van de zwaartekracht is echter altijd hetzelfde: Precies naar het midden van de aarde. 
• We tekenen deze dus altijd als een pijl recht naar beneden. De zwaartekracht noteren we als F_z.

Zet je spullen alvast klaar (laptop, inloggen Lessonup, schrift, pen)

Waar staat de notatie F_z voor?

Waar staat de notatie F_N voor?

Hendrik fietst naar huis. Ondertussen werkt er een zwaartekracht van 850 Newton (N) op hem.

Over welke grootheid en eenheid gaat het hierboven?

Sleep vanuit het keuzevak de juiste woorden naar de plek.

Let op er blijven antwoorden over.

keuzevak:

Grootheid

Symbool

Eenheid

Afk.eenheid

Fz

F_span

Kracht

fietsen

Newton

N

850

snelheid

Beweging

Hoe groot is de normaalkracht op de lamp?
Fz = 15,4 N

1. 0 N
2. 15,4 N
3. 30,8 N
4. - 15,4 N

In welke richting werkt de normaalkracht?

1. Naar boven
2. Naar beneden

Welke kracht is hier de normaalkracht?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

De normaalkracht staat

1. Evenwijdig aan het oppervlak
2. Loodrecht op het oppervlak

Gegeven: alle boeken hebben dezelfde massa.
De normaalkracht op het onderste boek is groter dan de normaalkracht op het bovenste boek.

1. juist
2. onjuist

Welk gevolg kan de spankracht NIET hebben?

1. Verandering van vorm
2. Verandering van richting
3. Verandering van massa
4. Verandering van snelheid

Als je aan een touw trekt, veroorzaak je een spankracht in dat touw.
In welke eenheid geef je spankracht aan?

1. cm​3​​
2. g
3. ​cm​3​​​​g​​
4. N

Bepaal de spankrachten en maak een foto van je uitwerking.

De zwaartekracht (F_z) is 500 N. De spankracht (F_span) is maximaal 400 N. Leg uit wat er gebeurd.  

De spankracht teken je altijd van het voorwerp langs het touw

1. Waar
2. Niet waar

Licht je antwoord toe!

dfa

fdaf

Wat gaan we nu doen?

• Maken opdracht oefening tekenen van krachten.

• Huiswerk woensdag 6 oktober opdracht 1 t/m 5.