HA - Week 23 - les 2 - herhalen voor toets

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

- Dagopening

- Overzicht maken wat je allemaal moet kennen/kunnen

- Online oefenen

Doel:

- Je weet wat je moet leren voor de toets

- Je hebt de leerstof onder de knie

Wat gaan we doen vandaag:

Stillezen

H1-H6     : Lezen

H1-H6     : Grammatica zinsdelen

H1-H5     : Grammatica woordsoorten

H5           : Spelling werkwoorden

1. Welk cijfer zou je jezelf geven voor de verschillende onderdelen?

2. Oefen online met de onderdelen voor de laagste onderdelen.

3. Stel je vragen aan de docent. 

Wat moet je kennen/kunnen?

1. De trein heeft gestoomd

2. stomend rijdt de trein het perron af.

In zin 1 heeft de trein gestoomd, maar nu is de rook opgetrokken

In zin 2 is hij bezig met de actie weggaan, maar stoomt hij ook.

Dit kun je ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken:
De gestoomde trein    -   de stomende trein

Deelwoorden als bijv. naamwoord

Is deze betekenis hetzelfde?

1. De trein is vertrokken

2. De trein rijdt vertrekkend het station uit. 

In zin 1, het de trein al weg

In zin 2 is hij bezig met de actie weggaan.

 
De vertrokken trein    -   de vertrekkende trein

Deelwoorden als bijv. naamwoord

voltooid deelwoord 

onvoltooid deelwoord 

Deelwoorden als bijv. naamwoord

Dezelfde regels gelden hier, als bij de normale bijvoeglijk naamwoorden.

Dus, zo kort mogelijk!

Hij vergrootte de foto (pv)

Hij keek naar de vergrote foto (bn)

Gisteren ...... Jacob als eerste geholpen.

word

wordt

werd

werdt

Vandaag is Jacob als eerste ...... .

behandelt

behandeld

behandeldt

behandelen

De ...... weg is eindelijk af en kan gebruikt worden.

bestraatten

bestraten

bestraatte

bestrate

....... liep het verdrietige jongetje naar zijn moeder.

huilend

huilent

huilende

gehuild

Van de... (drukken) loten, is meer dan de helft verkocht.

De .... (bloeden) wond doet veel zeer

De .... (er zit bloed op) broek werd niet schoon in de was.

Waarom ... (beantoord pvvt) je de brief niet op tijd?

De .... (beantwoorden) brief was te laat binnen bij de directie.

Aan de slag - eigen leerlijn

 Maken leerlijn:

- Hoofdstuk 5 - spelling ww - deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord.

Klaar?

- Extra oefenen/trainen werkwoorden

Wanneer:

7 minuten. 

TIP:

- Weet je alle vormen van het werkwoord niet meer?

-> zoek eerst de persoonsvorm en kijk dan goed hoe de zin in elkaar zit.

Wat:

SO werkwoorden op papier

Hoe:

1. Je maakt hem eerst voor jezelf.  (10 minuten)

2. Daarna vergelijk je jouw antwoorden met die van de buren (je werkt samen met de leerlingen waarbij je aan tafel zit.) (10 minuten)

3. Tot slot maak je één ultiem antwoord van jullie antwoorden. Deze lever je (met jullie naam/namen) in. 

4. Deze gezamenlijke versie wordt nagekeken. (einde les)

10 halen voor SO

Bespreken SO

1 Welke bewering is juist?

A Een bijvoeglijk naamwoord gemaakt van een voltooid deelwoord schrijf je zo lang mogelijk.

B Een bijvoeglijk naamwoord gemaakt van een voltooid deelwoord

eindigt altijd op -dde.

C Een bijvoeglijk naamwoord gemaakt van een voltooid deelwoord

dat eindigt op -en verandert niet.

Bespreken SO

2. het gelezen tijdschrift (vd)

3. het gewitte plafond (vd)

4. de strompelende speler (od)

5. de beantwoorde (vd)

6. de verbrede stoep (vd)

7. de gebakken aardappels (vd)

8. de gekeusde vinger (vd)

9. het applaudiserende publiek (od) 

Bespreken SO

10. gemiste kans = missen

11. gelopen afstand = lopen

12. mijn reddende engel = redden

13. gerestaureerde molen = restaureren

Bespreken SO

14. a De kunstenaar verlichtte delen van het....

14. b De door de kunstenaar verlichte delen van het....

Bij a moet het met dubbel t, want daar is het de pvvt (=stam +te)

Bij b is het het bijvoegelijk naamwoord, dus moet het zo kort mogelijk. 

Bespreken SO

Schrijf de volgende werkwoorden juist op, gebruik zo mogelijk de tegenwoordige tijd. 

15 In het dorp loopt Lieke rechtstreeks naar de gesloten bibliotheek

16 Daar heeft ze een kwartier gewacht, waarna de medewerkster de deur voor haar opent/opende.

17 In de tussentijd heeft Lieke gebeld met haar geadopteerde zus.

18 Maar helaas beantwoordde die haar telefoon niet, daardoor wist Lieke niet welk boek ze voor haar moet meenemen.

19 Het door haar gekozen boek wordt door de medewerkster opgeschreven. 

20 Lieke probeert het in haar uitpuilende tas te stoppen, iets dat helaas niet gelukt is.

Bespreken SO

Totaal 34 punten.

havo:                                                                 vwo: 

Bespreken SO  norm:

1. De trein is vertrokken

2. De trein rijdt vertrekkend het station uit. 

In zin 1, het de trein al weg

In zin 2 is hij bezig met de actie weggaan.

VD/OD als bijv. naamwoord

Van de functie van een stukje van zin 

naar 

de benaming van elk individueel woord

Grammatica woordsoorten

woordsoorten - Wat is een voorzetsel?

Plaats

Voorbeeld voorzetsels plaats

Aan, te (Barneveld), voor, achter, naast, op, onder, tussen, etc.

Wat is een voorzetsel?

Tijd

Voorbeeld voorzetsels tijd

tijdens, terwijl, gedurende

Wat is een voorzetsel?

Voorbeeld voorzetsels reden/oorzaak

vanwege, door

Voorbeeld vaste combinaties

IN combinatie MET 

Wat is geen voorzetsel?

1. Tijdens
2. eerste
3. achter
4. langs

Wat is GEEN voorzetsel?

1. Links
2. Uit
3. Op
4. Boven

Zet het juiste voorzetsel in de zin.

Is jouw voetbaltrainer ook zo trots ... zijn team?

op

achter

met

bij

tegen

aan

Zet het juiste voorzetsel in de zin.

Ben jij bang ... spinnen?

op

achter

voor

bij

tegen

aan

Welk woord in de zin is het voorzetsel :
Let op, het zijn er 2!
Na schooltijd fiets ik langs de bakker.

Vul aan met een voorzetsel:
Zij twijfelen ... zijn eerlijkheid.

Vul aan met een voorzetsel:
Wij zorgen ... de taart.

Haal alle voorzetsels uit de volgende zin:

Mijn vader zit te vissen, want hij mag niet naar zijn werk.

Maak een zin met 2 voorzetsels.

Aan de slag - eigen leerlijn

1. Maken leerlijn:

- Hoofdstuk 5 - grammatica woordsoorten - voorzetsel

Wanneer:

Vandaag en morgen.

TIP:

- Weet je alle woordsoorten niet meer? -> maak een overzicht voor jezelf met alle woordsoorten van H1 t/m H5 (met uitleg en voorbeelden)

Die, deze (als je naar een de woord verwijst)

dit, dat (als je naar een het woord verwijst)

Zulke, dergelijke, zo'n, dezelfde, hetzelfde

Deze woorden gebruik je alleen als je iets aan kan wijzen.  Verwijzen is weer iets anders!

1.  die jongens lopen wel op straat  (aanwijzend vnw)

2. de jongens die wel op straat lopen  (geen aanw. vnw)

Aanwijzend voornaamwoord

Wie, wat, welke, wat voor een (alleen die vier)

- Ze staan altijd in een vraag

- Het antwoord op die vraag is  altijd een ding of persoon.  (geen plaats  of tijd)

1. Wie was er vandaag op tijd? = Luuk! = vr. vnw

2. Ik weet niet wie er vandaag was.  = geen vr.vnw

Vragend voornaamwoord