1.5 Gezonde luchtwegen | 1.6/1.7 Roken en blowen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

1.5 en 1.6

terugblik

doelen

uitleg

aan de slag

vorige les?

strottenhoofd

bronchiën

longblaasjes

keelholte

luchtpijp

neusholte

longen

Doelen

• Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden. 
• Je kent de mogelijke gevolgen van verslaving aan roken en blowen.

1.5 Gezonde luchtwegen

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden
• Je kunt beschrijven wat hooikoorts, astma en COPD zijn

Belangrijke begrippen:

• Smog
• Ventilatie
• Hooikoorts
  

Waarom is roken slecht voor je?

Schadelijke stoffen

Kankerverwekkend                                                         Minder zuurstof

Teerdruppeltjes 

Smog

• Luchtvervuiling
• Uitlaatgassen
• Fijnstof
  
• Windstil 

Wat is wel goed voor je longen?

• Bewegen 
• Zingen 
• Muziek maken 
• Veel ventilatie!!!

Longziektes

Hooikoorts

Astma

COPD

Longziektes

COPD

• Chronische ontsteking slijmvlies
• Longemfyseem 
• Roken/erfelijk
• Kortademig, hoesten en slijm

Waarom roken mensen eigenlijk?

• Rustgevend gevoel.
  
• Gezelligheid.
  
• Jongeren voelen zich volwassen.
  
• “Stoer" doen.
• ...

Roken: slechte gewoonte...

• Je leeft korter.
• Longziektes: longkanker en COPD zijn de belangrijkste ziektes.
• Hart en vaatziekten.

Stoffen in sigaret

Wat zijn de gevolgen van roken?

• Nicotine > verslavende stof in tabak, versnelt de hartslag en vernauwt de bloedvaten.

Wat is het gevolg van vernauwing van de bloedvaten?

- koude handen
- hoge bloeddruk

• Teer:  kleeft aan de binnenkant van je longen, beschadigt je luchtwegen, rokershoestje, minder zuurstof opnemen in het bloed, longkanker
• 
  
• Koolstofmono-oxide - minder zuurstof door je lichaam vervoeren 

1  Teer

• Zwart, kleverig stofje, blijft plakken aan het slijmvlies van je longen.
• Kan kanker veroorzaken. 
• Je longen worden er zwart van.

2  Nicotine

Verslavende stof in een sigaret:

• Verhoging van de hartslag en bloeddruk.
  
• Bloeddrukstijging. 
• Vernauwen van de kleinere bloedvaten. 
• In hoge doseringen leidt nicotine tot misselijkheid en braken. 
• Een overdosis nicotine is dodelijk. 

3  Koolstofmono-oxide

• Is een gas.
• Reukloos en kleurloos.
• Zorgt ervoor dat je rode bloedcellen niet zoveel zuurstof kunnen vervoeren. Hierdoor krijgen/hebben rokers een slechtere conditie. 

Plaats de begrippen op de juiste plek in de zinnen. 

                                           is de stof in sigaretten die ervoor zorgt dat mensen verslaafd raken aan roken. 

                                           in tabaksrook beschadigt de binnenkant van de luchtwegen. 

Als je                                            inademt, wordt het opgenomen in je bloed. Daardoor is er in het bloed minder plaats voor zuurstof. 

Koolstofmonoxide

Nicotine

Teer

Verslaving

• Geestelijk en lichamelijk afhankelijk (verslaafd).
• Gewenning: steeds meer in moeten nemen (behoefte).
• Bij stoppen ontstaan ontwenningsverschijnselen: rusteloos, stress, boos, enz.
  

Actief roken

Passief roken

Je rookt zelf.

Je bent erbij als iemand rookt.

Je krijgt de schadelijke stoffen die iemand uitblaast ook binnen. 

Cannabis

THC = bewustzijn veranderend (net als alcohol).

CBD = niet bewustzijn veranderend, maar beïnvloed THC wel. 

Cannabis maakt je stoned (lui, ontspannen) of high (energiek, vrolijk). 

Lichamelijke effecten.

Geestelijke effecten.

Joint roken = 5x zoveel teer als een sigaret.

Plaats de begrippen op de juiste plek in de zinnen. 

Roken is een verslaving. Als je af en toe een sigaret rookt, ontstaat al snel een behoefte aan nicotine. Je gaat dan steeds sterker naar een sigaret verlangen: je bent                                         . Een roker heeft steeds meer nicotine nodig om zich prettiger te voelen. Dit noem je                                         . Vervolgens wordt het steed moeilijker om te stoppen. Het lichaam begint als het ware te protesteren als er niet wordt gerookt. Dit noem je ontwenningsverschijnselen. Je bent dan                                              - ofwel verslaafd.   

Geestelijk afhankelijk

Gewenning

Lichamelijk afhankelijk

1.7 Roken en blowen

Leerdoel:

• Ik kan de mogelijke gevolgen van verslaving aan roken en blowen uitleggen.

Belangrijke begrippen:

• Nicotine en teer
• Koolstofmonoxide 
• Passief roken / meeroken 
• Geestelijk afhankelijk en lichamelijk afhankelijk
• Gewenning
• THC en CBD
• Stoned en high 

Zelfstandig aan de slag...

Lees en maak de basisstof gezonde longen en roken

Evaluatie

• Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

Evaluatie

EXTRA...

Het Klokhuis: Tabak

Vragen!

Wat zijn de risico's en gevolgen van roken?

1. Longkanker
2. Hartinfarct
3. Blaasontsteking
4. AIDS

Wat denk jij?

Hoeveel giftige stoffen zitten er in sigarettenrook?

1. Ongeveer 40.
2. Meer dan 4.000.
3. Ongeveer 400.
4. Ongeveer 40.000.

Wat denk jij?

Hoeveel van de giftige stoffen zijn kankerverwekkend?

1. Ongeveer 4.
2. Minstens 400.
3. Minstens 40.
4. Minstens 400.

Hoe heet de stof die ervoor zorgt dat er minder zuurstof in je bloed kan worden opgenomen?

1. Teer
2. Koolstofmono-oxide
3. Nicotine
4. Rook

Hoe heet de stof in tabaksrook die verslavend werkt?

1. Teer
2. Koolstofmono-oxide
3. Nicotine
4. Rook

Wat veroorzaakt kanker?

1. Nicotine
2. Koolstofmono-oxide
3. Teer
4. Rook

Stoffen in sigarettenrook...

1. Nicotine
2. Nicotine, teer, koolstofmono-oxide.
3. Nicotine en teer.
4. Teer en koolstofmono-oxide.

Ken jij maatregelen van de overheid tegen roken?

Overheidsmaatregelen tegen roken

Overheidsmaatregelen tegen roken = De dingen de overheid doet om roken lastiger te maken.

Vragen!

Wat is geen ontwenningsverschijnsel?

1. Rusteloos zijn
2. Stress hebben.
3. Gelukkig zijn.
4. Snel boos worden.

Actief roken

1. Je rookt zelf.
2. Je rookt mee met anderen.

Wat is geen overheidsmaatregel tegen roken?

1. Docenten moeten buiten de school roken.
2. Sigaretten zijn heel duur.
3. Nare foto's en teksten op pakjes sigaretten.
4. Leerlingen van klas 1 en 2 mogen niet van het schoolplein af om te roken.

bronchiën

kraakbeenringen

vertakkingen

bronchiën

longblaasjes

Bij een ademhaling komt er lucht binnen langs verschillende onderdelen van het ademhalingsstelsel.

Wat is de juiste volgorde (1, 2, 3) bij een diepe ademhaling? 

Juiste moet hier!

1 bronchiën

2 luchtpijp

3 longblaasjes 

1 longblaasjes

2 luchtpijp

3 bronchiën 

1 luchtpijp

2 bronchiën

3 longblaasjes 

1 luchtpijp

2 longblaasjes

3 bronchiën 

1 bronchiën

2 longblaasjes

3 luchtpijp

1 longblaasjes 

2 bronchiën

3 luchtpijp 

Welke uitleg (zin) hoort bij welk woord?
1. Zitten aan het uiteinde van de (fijne) buisjes in de longen: ......
2. De luchtpijp splitst zich in twee: ......

1. 1. bronchiën 2. vertakkingen
2. 1. haarvaten 2. longblaasjes
3. 1. slijmvliezen 2. haarvaten
4. 1. longblaasjes 2. bronchiën

Bij deze aandoening krijg je last van plotselinge aanvallen

1. COPD
2. Astma
3. Hooikoorts

Twee ziekten van het ademhalingsstelsel zijn astma en COPD.

Bij welke van deze ziekten zijn de luchtwegen steeds ontstoken?

1. Alleen bij astma
2. Alleen bij COPD
3. Bij astma en bij COPD
4. Bij geen van beiden

Stelling: voor mensen met COPD is het coronavirus gevaarlijker dan voor mensen zonder COPD (of andere longziekten)

1. Waar
2. Niet waar

Combineer de begrippen in het linkerrijtje met de begrippen in het rechterrijtje. 

Onjuist

16.9% THC en 0.3% CBD

Lui, ontspannen

Juist

20.8% THC en 8.4% CBD

Energiek, vrolijk

Stoned

Wiet

Blowen is schadelijker dan roken

Hasj

High

Cannabis is niet verslavend