CKV Theorie Protestsong

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

SONGTEKST, SPOKEN WORD en protest

Kunst en maatschappij

Kunst en maatschappij gaan hand in hand. Al eeuwen reageren kunstenaars met hun werken op maatschappelijke veranderingen. Of ze proberen met hun kunst invloed uit te oefenen op de maatschappij.
Dat kan op allerlei manieren.
Je kunt bijvoorbeeld aandacht vragen voor een bepaalde kwestie door er een muurschildering van te maken

Zie hier een werk van de beroemde kunstenaar (die nog steeds anoniem is): Banksy.
Wat zou hij hiermee willen zeggen?

Of een opvallende installatie maken

Met de roze wip-wap wordt geprotesteerd tegen de muur tussen de VS en Mexico

Songtekst en spoken word
Protest en actie

Al heel lang worden maatschappijkritische teksten op muziek gezet.
Zo ook in de tijd van de slavernij, in de VS. Tijdens het werk op het land mochten de slaven zingen omdat dat de opbrengst van het werk verhoogde. Ze bedachten liederen waarin ze met codewoorden kritiek lieten horen op hun omstandigheden. Zo werden de negrospiritual en de blues geboren. Dit speelde rond het einde van de 18e eeuw.
Een bekend lied is ‘Wade in the water’. Het was een waarschuwing voor gevluchte slaven, om vooral door het water te lopen tijdens hun vlucht, zodat de honden van de plantage-eigenaar ze niet konden vinden. De opzichters dachten dat het een lied was dat over de Bijbel ging. Dus ze vonden het prima dat het gezongen werd

Folkmuziek

Ook de Folkmuziek beweging vindt zijn oorsprong in de VS. Tijdens de crisis, zo’n 90 jaar geleden, waren de leefomstandigheden van veel Amerikanen beroerd. Woody Guthrie moest ook vluchten voor de armoede en werkloosheid. Hij schreef liedjes over zijn ellende en die van de mensen om hem heen. Hij werd een bekende protestzanger.

Waarom een lied of gedicht bij protest en actie

-    Een melodie of rijm kun je goed onthouden
-    Een goed refrein met een pakkende zin erin maakt het meezingen ook makkelijk. De tekst is ook makkelijk te onthouden.
-    De boodschap wordt doorgegeven doordat andere mensen het liedje ook zingen, herkennen, bespreken
-    Met het zingen van het protestlied kun je duidelijk maken dat je ergens bijhoort. Samen zingen geeft een sterk gevoel van verbondenheid.

Opdracht

Kies minimaal 6 van de volgende voorbeelden en vul in het schema in

De zinnen rijmen  

De woorden beginnen met dezelfde letters   

Er is herhaling   

Er is een korte pakkende zin   

Couplet-refrein   

Verhuld protest  

Grove tekst   

Humor   

Krachtige muziek   

Spoken Word   

Zang   

Rap

Categorie 1: Gelijke rechten

'We shall overcome' is een bekend protestlied. Het is een negrospritiual en stamt uit de Amerikaanse Burgeroorlog. Het werd later bekend door de blanke zanger Pete Seeger waar je hier een opname van hoort.
Dominee Martin Luther King gebruikte, in de tijd van de rassenstrijd in de VS, de tekst als inspiratie voor zijn beroemde rede.
'We shall overcome' door Martin Luther King
Je hoort hier dat de tekst niet wordt gezongen maar wordt gedeclameerd. Dit was in 1968.
53 jaar later declameerde de spoken word artist Amanda Gorman haar eigen tekst tijdens de inauguratie van Joe Biden.
Amanda Gorman:  'The hill we climb'

Het thema van ongelijkheid tussen mensen van verschillende afkomst, ras, gender etc. is nog steeds even actueel. Je vindt in de volgende slides de kijk-/luistervoorbeelden