Fijnstof - Introductieles NLT

• Aardrijkskunde
• Biologie
• +8
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Fijnstofcampagne in minder dan 2 min.

Fijnstof betekent klein stof zoals in...

1. Fijne vakantie
2. Fijn gemalen
3. Fijn weekend
4. Fijne sfeer

Waarom moet jij wat weten over fijnstof?

Fijnstof zweeft in de lucht om ons heen - die jij dus inademt!

Deze les leer je wat fijnstof is, hoe je het meet en hoe het invloed heeft op jouw gezondheid.

Fijnstofcampagne

Je gaat zelf fijnstof meten.

De data gebruikt het RIVM voor wetenschappelijk onderzoek.

Deze campagne is een samenwerking tussen GLOBE Nederland en het RIVM

GLOBE is opgezet door de Amerikaanse overheid in 1995 in samenwerking met Al Gore en NASA om leerlingen meer in aanraking te laten komen met wetenschap, ze kennis bij te brengen over hun natuurlijke leefomgeving en onderzoeksvaardigheden aan te leren.

GLOBE doen is wetenschap bedrijven. Dat betekent: onderzoeksvragen bedenken, onderzoeksopzet maken, onderzoeken, data analyseren, concluderen, rapporteren en nieuwe vragen bedenken. In onze lesmodules gaan leerlingen aan de slag aan echt veldonderzoek dat toegankelijk is gemaakt voor hun niveau. Leerlingen volgen daarbij wetenschappelijke methodes waardoor zij hun onderzoeksvaardigheden kunnen ontwikkelen.

Luchtkwaliteit & fijnstof

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Mee doen? Ga op je smartphone naar LessonUp.app 

Voer onderstaande code in.

Wat weet je over
luchtkwaliteit?

Welke stof in de buitenlucht is NIET direct slecht voor je gezondheid?

1. Fijnstof
2. Koolstofdioxide
3. Stikstofdioxide
4. Ozon

Sleep de bronnen van fijnstof naar het fijnstofvakje

Mee doen? Ga op je smartphone naar LessonUp.app 

Voer onderstaande code in.

Fijnstof

Hoe beïnvloedt fijnstof
ons leven?

Van zware rokers is de levensverwachting gemiddeld 13 jaar korter dan van mensen die nooit hebben gerookt. Matige rokers (minder dan twintig sigaretten per dag) verliezen naar schatting 9 levensjaren, lichte rokers (niet dagelijks roken) 5 jaren. [Bron CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/37/zware-rokers-leven-gemiddeld-13-jaar-korter#:~:text=Van%20zware%20rokers%20is%20de,niet%20dagelijks%20roken)%205%20jaren.]

Hoe ver dringt een deeltje van 10 micrometer door in het lichaam?

1. Tot in je neus of keel
2. Tot in je bronchi
3. Tot in je longblaasjes
4. Tot in je bloedbaan

Hoe ver kan een ultrafijnstofdeeltje je lichaam indringen?

1. Tot in je luchtpijp
2. Tot in je bronchi
3. Tot in je longblaasjes
4. Tot in je bloedbaan

Hoeveel korter leeft de gemiddelde Nederlander als gevolg van fijnstof?

1. 9 dagen
2. 9 weken
3. 9 maanden
4. 9 jaar

Hoe meet de fijnstofsensor de fijnstofconcentratie?

1. Door de verstrooiing van licht
2. Door de verbuiging van licht
3. Door de verkleuring van licht
4. Door het absorberen van licht

Samen Meten

Samen Meten

Data analyseren

Samen Meten

Op welke plek in Nederland vind je gemiddeld de meeste fijnstof in de lucht?

1. Noord-Nederland
2. Noord-Brabant en Limburg
3. De Randstad
4. B & C zijn allebei goed

NB & Limburg dragen vooral bij door de landbouw met name veeteelt

De Randstad scoort hoog door de industrie vooral in de haven van Rotterdam. Maar ook Tata Steel in IJmuiden draagt veel bij

Data analyseren

Fijnstof verplaatst zich

Is Nederland een netto-importeur of exporteur van fijnstof?

1. Export
2. Import

Het kabinet met provincies en gemeenten tekenden begin 2020 het Schone Lucht Akkoord.

 

Doel: samen luchtkwaliteit verbeteren.

Ook scholen kunnen hieraan bijdragen. 

Tip: zoek contact met de lokale gemeente of provincie.

Specialisatiefase

Je gaat je specialiseren in één van drie rollen:

1) Ingenieur

2) Data-analist

3) Medicus

4) milieuactivist

Milieuactivist

Fijnstof is een milieuprobleem dat samenhangt met andere problematiek. Het lijkt een probleem met zoveel oorzaken en gevolgen dat het moeilijk is om het te overzien. In dit verdiepingsdeel ga je leren over vraagstukken uit het verleden en het verloop van vraagstukken die (deels) opgelost zijn. Daar heeft milieuactivisme een grote rol in gespeeld. 

Ingenieur (keuze)

In dit verdiepingsdeel ga je je eerst verdiepen in verschillende andere manieren waarop je fijnstof kan meten: de officiële metingen, fijnstofdoekjes/-vangers en satellieten (deel I). Daarna leer je over de verschillende onderdelen die je vindt in een fijnstofsensorkit en hoe deze werken (deel II). Ten slotte verdiep je je in de sensoren die jouw school al heeft, eventueel in de montage van de sensorkit en in hoe je nu kan meten en data verzamelen met de sensor (deel III).

(Natuurkunde vakkenpakket)

Data-analist (keuze)

In dit verdiepingsdeel ga je leren hoe je met meetgegevens kan werken, zodanig dat je een onderzoeksvraag kan beantwoorden. Voordat je een onderzoeksvraag kan beantwoorden, moet er eerst een hoop gebeuren met de meetgegevens. Een data-analist bewerkt en analyseert metingen die worden gedaan tijdens een onderzoek. 

Medicus (keuze)

In deze specialisatie ga je je verder verdiepen in de impact van fijnstof op het menselijk lichaam. Maar daarvoor moet je eerst snappen hoe ons ademhalingsstelsel is gebouwd en hoe het werkt. 

(Biologie in vakkenpakket)

Beoordeling

De beoordeling zal gebaseerd zijn op de volgende twee onderdelen:

a) Jullie poster aan het einde van specialisatiefase (40%)

b) Onderzoeksverslag (60%)

De toets

• "Custom made" Toets in de toetsweek.
• Elk goepje levert een uitwerking van de kerndoelen aan van hun specialisme aan de rest van de klas in de week na de kerstvakantie.
• De toets bevat moeilijkere vragen over jouw specialisme.

Poster A2 beoordeling

Vragen?