Les 10 Nederland en het buitenland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

• Kenmerkende aspecten:

• De Koude Oorlog

• De eenwording van Europa

Begrippen

• gidsland
• kruisraketten
• Srebrenica
• Euro
• Verdrag van Schengen
• Verdrag van Maastricht

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1948-2008?

Gidsland

• Tot jaren '80
• NL ziet zichzelf als voorbeeld voor andere landen = gidsland
• Voorbeelden:
• Internationale vredesbeweging 'help kernwapens de wereld uit'
• Massaal verzet tegen plaatsing kruisraketten in NL tegen Sovjet-dreiging
• Ontwikkelingshulp
• gedoogbeleid softdrugs

Van neutraal naar samenwerking

• NL is na WOII niet langer neutraal maar lid van de NAVO
• NL streeft naar Europese samenwerking
• Verdrag van Maastricht (1992) legt basis voor Europese Unie en invoering Euro 
• Verdrag van Schengen is afschaffen onderlinge grenscontroles in Europa
• Voordelig voor handelsland Nederland

MAAR:

• Na Koude Oorlog:
  
• Nederland krijgt steeds minder invloed in Europa vanwege het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
  

•  aantal lidstaten NAVO uitgebreid
  
• aantal  lidstaten EU uitgebreid.
  

• NL minder invloed
  

Val van Srebrenica

• Genocide Srebrenica in 1995 was een zware klap voor Nederland.

• NL wordt terughoudender met het inzetten van het leger voor vredesmissies.
  

• NL is geen gidsland meer.
  

leswerk

Lezen blz 213,  §7 vanaf Europese eenwording

Examentraining blz 211

vraag 1, 12, 13, 14

Antwoord 1

 6, 2, 3, 5, 1, 4. 

Antwoord 12

• De bron laat zien dat er protest is tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland. Dat toont aan dat Nederland niet langer een neutraal land is dat geen partij kiest in internationale conflicten. Nederland is onderdeel geworden van een militair bondgenootschap en doet nu dus actief mee aan de wapenwedloop die onderdeel was van de Koude Oorlog.
  

• De plaatsing van kernraketten op Nederlandse bodem staat niet op zichzelf, het was onderdeel van de wapenwedloop in de Koude Oorlog – in dit geval een reactie op de plaatsing van nieuwe middellangeafstandswapens door de Sovjet-Unie.
  

Antwoord 13

 Deze bron is zeer bruikbaar om de verandering in het debat over de multiculturele samenleving zichtbaar te maken, want oppositieleider Balkenende legt duidelijk uit waarom hij tegen een samenleving is waar culturen naast elkaar bestaan. Hij vindt dat er gemeenschappelijke waarden en normen nodig zijn, waar nieuwkomers zich aan moeten aanpassen. 

 Hiermee neemt Balkenende afstand van het ideaal van de multiculturele samenleving zoals dat – bij een deel van de bevolking, zeker niet bij iedereen – tot pakweg het jaar 2000 bestond.

Antwoord 14

De terreuraanslag in New York in 2001 maakte duidelijk hoe sterk de haat was van fundamentalistische moslims ten opzichte van het Westen en hoe ver ze daarin bereid waren te gaan. Dit gaf een schokeffect: meer mensen dan voorheen gingen de islam zien als een bedreiging, als een haatdragende godsdienst die uit was op een heilige oorlog tegen de westerse wereld. 

De terreurdaden van een kleine groep extremisten kleurden daarmee het beeld dat mensen van de islam hadden. Populisten grepen dat aan om de immigratie van moslims aan de kaak te stellen, waardoor veel moslims zich in een hoek gedreven voelden. Kortom: de aanslag in New York én de reacties daarop zorgden voor spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen en voor polarisatie in het politieke debat hierover.