5.4 Internationale samenwerking

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Internationale samenwerking

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom en hoe gingen landen in de tweede helft van de twintigste eeuw gingen samenwerken.

Verenigde Naties 

Europese Unie 

De Verenigde Naties (1)

• Om een nieuwe oorlog te voorkomen zouden landen meer moeten samenwerken.
  

• De Verenigde Naties (1945) werd de organisatie die ervoor zou moeten zorgen dat landen conflicten zouden uitpraten en niet meteen gingen vechten.
  

De Verenigde Naties (2)

• De belangrijkste instelling van de VN is de Veiligheidsraad, een vergadering van vijftien lidstaten: vijf landen zijn vaste leden, tien landen wisselen elke twee jaar.

• Alleen de vaste leden China, Rusland, de Verenigde Staten, Frankrijk en Engeland hebben vetorecht: zij mogen elke beslissing tegenhouden, ook al zijn alle andere landen vóór.

Macht van de VN

• De VN neemt een resolutie (besluit) aan waarmee de daden van die regering worden afgekeurd.
  

• De VN legt sancties op. Er mag bijvoorbeeld niet meer met het land worden gehandeld of de regering van dat land is in geen enkel ander land meer welkom.
  

• De VN stuurt militairen naar het land. De VN heeft een eigen leger van soldaten uit de lidstaten.
  

Onderdelen VN

Behalve het voorkomen van oorlogen wil de VN ook het leven van mensen verbeteren: 

• Vrede en veiligheid.
  
• Internationaal recht.
  
• Behoud van de mensenrechten.
  
• Economische en sociale ontwikkeling.
  
• Uitwisseling van cultuur en wetenschap

  
Om dit te bereiken heeft de VN organisaties opgericht: de bekendste is de organisatie voor het welzijn van kinderen: UNICEF. 

Kolen en staal

Na Tweede Wereldoorlog wederopbouw nodig

Brandstoffen en grondstoffen nodig

Zes Europese landen werken samen om steenkool en staal te produceren (1952)

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) wordt opgericht:

• Italië, West-Duitsland, Frankrijk, Nederland, België en Luxemburg
  

Samenwerking

EGKS is groot succes, behoefte aan meer handelgemeenschappen

Steeds meer samenwerking op gebieden als handel en kernenergie.

Vanaf 1967 alle Europese organisaties samengevoegd: Europese Gemeenschappen (EG)

Aan het einde van de Koude Oorlog waren twaalf landen lid van de EG.

Europese Unie

Steeds meer landen bij de EG

1992: Verdrag van Maastricht: lidstaten werken samen op alle gebieden die meer dan één land aangaan

Samenwerking heet voortaan: Europese Unie

0

Het bestuur van Europa

• De Europese Commissie
• Het Europese Parlement
• De Raad van Ministers

Europese Commissie

• De Europese Commissie bestaat uit 28 commissarissen. 
• Deze commissarissen kun je het beste vergelijken met onze ministers. 
• De Commissie stelt nieuwe wetten voor en zorgt dat wetten worden uitgevoerd.

Europese Parlement

• Het Europees Parlement bestaat uit 751 leden. Ze worden iedere vijf jaar door de burgers van de lidstaten gekozen. Hoe meer inwoners een lidstaat heeft, hoe meer zetels dat land heeft in het Europees Parlement. 
• Het Parlement beslist over de wetsvoorstellen van de Europese Commissie, maar heeft géén recht van amendement. 

Raad van Ministers

• De Raad van Ministers bestaat uit alle ministers van alle lidstaten. Eigenlijk is de samenstelling elke keer anders, want als het over het milieu gaat dan komen alleen de ministers van Milieu.  
• De Raad van Ministers moet, net als het Europees Parlement, elk nieuw wetsvoorstel goedkeuren of afkeuren.

Welke wet geldt?

• Wetten van de EU gaan alleen over onderwerpen die meerdere lidstaten aangaat, bijv. het milieu. Hoe snel je in Nederland op de snelweg mag rijden, bepaalt ons parlement: dat gaat écht alleen over Nederland.
• Een Nederlandse wet mag niet in strijd zijn met een EU-wet. 
• Andersom kan dat wel: dan moet Nederland de wet aanpassen.