§1 Moordaanslag in Sarajevo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§ 1 Moordaanslag in Sarajevo

• Hoe liepen de spanningen tussen Europese landen op?
• Wat waren oorzaken van de Eerste Wereldoorlog?
• Welke gebeurtenis was de directe aanleiding voor het uitbreken van de oorlog?
  

Aantekeningen die je moet leren staan in de witte dia's 

Slag bij Waterloo

1815

Laatste grote Europese oorlog

tot aan de Eerste Wereldoorlog 

Congres van Wenen

1815

Er komt een machtsevenwicht in Europa

De Frans-Duitse Oorlog

1870-1871

Frankrijk verliest de oorlog

Oorzaken en aanleiding

Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog kun je vergelijken met een ontploffing. Er zijn allerlei bestanddelen nodig om springstof te maken.

Dat zijn oorzaken  van de oorlog.

Vervolgens is er een vonk nodig om de stof te laten onploffen.

Dat noem je de aanleiding  van de oorlog.

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Lees §1.1 Oplopende spanningen tussen Europese landen

Hoe liepen de spanningen tussen Europese landen op?
(beantwoord de vraag met steekwoorden, die je klassikaal kan uitleggen)

1.1 Oplopende spanningen tussen Europese landen

Oorzaken

• nationalisme
• Militarisme
• wapenwedloop
• modern imperialisme
• bondgenootschappen (1.2)

Nationalisme

Er was een groeiend nationalisme  in Europese landen

• liefde voor het eigen volk --> trots zijn op je eigen land
• Dit nationalisme werd versterkt door het modern imperialisme (Periode van 1870 tot 1914 waarin Europese landen grote delen van Afrika en Azië veroverden en die tot kolonies maakten)
• Er was een groeiend verlangen voor "sterven voor het vaderland"

• Nationalisme leidde tot tegenstellingen en spanningen in Europa.
  

Oorzaak 

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land: 'Ons land is het beste!'

conflicten

1871: duitsland wordt één grote staat, een keizerrijk.

De wens van de keizer was een groot en sterk Duitsland op economisch en militair gebied.

Ze wilden een sterke vloot

• Door de wens een vloot te hebben voelde Engeland zich bedreigd --> reactie: nieuwe vloten bouwen 

Ze wilden kolonies in Afrika en Azië.

• De Duitse wens werd gezien als bedreiging voor de grootmachten Frankrijk en Engeland.

Frankrijk had Frans-Duitse oorlog verloren

Conflicten

Balkangebied

• Ottomaanse Rijk viel uit elkaar
• 1878 Servië had zichzelf bevrijd en was onafhankelijk
• 1878 Ottomaanse rijk verloor Bosnië, dit werd geen vrij land, maar onderdeel van Oostenrijk-Hongarije
  
• Rusland wilde meer invloed in dit gebied, was niet blij met O-H

Op deze Humoristische Kaart van Europa in het Jaar 1870 uit Berlijn hebben de nieuwe natie-staten Italië en Duitsland hun plaats ingenomen naast de bestaande grootmachten. Groot-Brittannië zit op een wolzak en zwaait met de neutraliteitsvlag, maar stuurt ondertussen wel wapens naar Frankrijk. Duitsland zit Frankrijk achter de broek en scheurt Lotharingen en de Elzas af. Oostenrijk ligt op de loer en Italië speelt met de Kerkelijke Staat. De Osmaanse sultan lurkt aan een waterpijp en heeft niet in de gaten hoe Rusland het mes slijpt om bij de eerste gelegenheid een deel van zijn rijk af te snijden. Na de overwinning op Frankrijk, vastgelegd in januari 1871, consolideert Bismarck het nieuwe Duitse keizerrijk, door de rivaliteit tussen Frankrijk en Engeland in Afrika uit te spelen én door de defensieve 'Liga van de drie keizers' te smeden. Maar via de Balkan komen keizer Wilhelm I en keizer Frans Josef al spoedig tegenover tsaar Alexander II te staan.

http://www.siger.org/kruitvatinkaart/

Oorzaak 

Het Ottomaanse Rijk valt uit elkaar

Het oude rijk stond in Europa

bekend als: de zieke man van Europa

Oorzaak 

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord

Oorzaak 

Frankrijk raakt 

Elzas-Lotharingen kwijt

Zorgt voor wraakgevoelens bij Frankrijk

Welke oorzaak van WOI zie je op de bron? Leg je antwoord uit.

Oorzaak 

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Oorzaak 

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Welke oorzaak van WOI zie je op de bron? Leg je antwoord uit.

Oorzaak 

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

lees §1.2 Oorzaken van de Eerste wereldoorlog (blz. 36-37)

Wat waren oorzaken van de Eerste Wereldoorlog?
(beantwoord de vraag met steekwoorden, die je klassikaal kan uitleggen)

Oorzaak 

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

bondgenootschappen 

Bondgenootschappen

examenvraag

Examenvraag

maximumscore 2

Bij de Centralen horen 3 en 4.

Bij de Geallieerden horen 1, 2 en 5.

indien vijf antwoorden juist 2

indien vier of drie antwoorden juist 1

indien minder dan drie antwoorden juist 0 

Lees §1.3 De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog (blz. 36-37)

Welke gebeurtenis was de directe aanleiding voor het uitbreken van de oorlog?
(beantwoord de vraag met steekwoorden, die je klassikaal kan uitleggen)

1.3 De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

Aanleiding WOI: 28 juni 1914: de aanslag op de kroonprins Frans-Ferdinand van Oostenrijk Hongarije door de Servische nationalist Gavrilo Princip.

Het sneeuwbaleffect

Bekijk de bron.
Leg uit wat de maker van de bron wil duidelijk maken.

Examenvraag 

maximumscore 1

Uit het antwoord moet blijken dat het gaat om de moordaanslag op de

kroonprins van Oostenrijk-Hongarije (Frans Ferdinand in Sarajevo op 28

juni 1914). 

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Maak nu alle opdrachten van de introductie hoofdstuk 2 en van §1