Les 7: infinitief/gebiedende wijs en voltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Werkwoordspelling

Deze les

Korte terugblik

Infinitief

gebiedende wijs

voltooid deelwoord

Leerdoelen

• Aan het einde van de les kan ik...


• De gebiedende wijs juist opschrijven
• Het infinitief benoemen
• Kan ik het voltooid deelwoord juist opschrijven

Vorige lessen

Vorige les:

- Persoonsvorm t.t en verleden v.t

De PV is een werkwoord.

1. ja
2. nee
3. soms wel, soms niet

Cas (worden) morgen 12 jaar.

1. word
2. wort
3. wordt
4. worden

Benoem de onderwerpen, het voegwoord en de persoonsvormen:
Ik ga nu naar huis, want mijn broertjes moeten hun huiswerk nog maken.

Infinitief

• Het infinitief is het hele werkwoord (lopen, werken, rennen, schrijven)
• Het infinitief is een werkwoordsvorm die niet vervoegd is naar een persoon of getal.
  
• We hoeven het infinitief niet te vervoegen. Het wordt niet korter of langer.
• Dus ook geen extra d's of t's toevoegen

De jongen moest erg hoesten.

Gebiedende wijs

• De gebiedende wijs is een werkwoordsvorm die wordt gebruikt in zinnen die een gebod of bevel uitdrukken. 
• In dergelijke zinnen ontbreekt het onderwerp en staat de gebiedende wijs altijd op de eerste plaats: 
• De gebiedende wijs schrijven we altijd zo kort mogelijk op (ik-vorm). Dus geen vervoegingen met d's of t's.
• 1 Verroer je niet! 2 Blijf er toch ook met je vingers van af! 3. Houd je mond dicht als ik aan het woord ben.
  

Schrijf de gebiedende wijs op
..... onmiddellijk naar huis! (gaan)

Schrijf het infinitief op
Wij gaan een auto ..... (kopen)

Schrijf de gebiedende wijs van de 2 zinnen op.
1. ...... die voetbal weg! (schieten)
2. .... die sleutels even neer. (Leggen)

Werkwoordspelling

Voltooid deelwoord

De voltooide tijd geeft aan dat iets al voltooid is.

Het heeft altijd hulp van de hulpwerkwoorden: hebben, zijn of worden.

(1) Eerst na vijven heeft hij de koeien gemolken

Heeft is het hulpwerkwoord.

Gemolken is het voltooid deelwoord.

Voltooid deelwoord - zwakke werkwoorden 

Twee manieren om te weten te komen hoe je het voltooid deelwoord schrijft: 

- Maak het woord langer. Vaak hoor je of je een d of een t moet schrijven. 

- ’t sexy fokschaap of 't ex kofschip (alleen de medeklinkers)

Infinitief van het ww min –en. Zit de laatste letter in ’t sexyfokschaap, dan schrijf je t. Zit de laatste letter niet in ’t sexyfokschaap, dan schrijf je d. 

Voorbeeld:

De artikelen zijn besteld.

Zij hebben hard gefietst. 

EEN VOLTOOID DEELWOORD EINDIGT NOOIT OP -DT

Voltooid deelwoord - sterke werkwoorden

Sterke werkwoorden veranderen van klank en je schrijft ze zoals je ze hoort.  

Voorbeeld:

De spullen zijn gekocht.

Hij heeft van het feest genoten.

Vul de goede vorm in (pvtt): Het (sneeuwen) al sinds vanochtend zeven uur.

TT: Een goede kok (proeven) zijn eten tijdens het koken.

VT: De hele ochtend (wachten) ik op een telefoontje van mijn werk.

Gisteren heb ik de blouse (ruilen) voor een broek.

Bij de klantenservice (worden) veel (klagen) over de slechte wifiverbinding.

Rest van de les

Mag je gebruiken om alvast, in stilte, te leren voor de toets.

Neem de stof door (zie lessen in LessonUp).

Volgende les:

Boek mee!