Grammatica klas 2 (zinsdelen)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Herhaling Grammatica - zinsontleding voor klas 2

Zinsontleding: wat komt er bij je op?

Hoe moeilijk vond je grammatica (zinsdelen maken) op de basisschool en in klas 1?

😒🙁😐🙂😃

Waarom doen we grammatica?

• Hoe zit de Nederlandse taal eigenlijk in elkaar qua systematiek? Wat is de logica in het taalsysteem? Hoe legt de taal een verband met de wereld om ons heen? Beschrijving taal! 
• Hoe hoort het eigenlijk? Taalnorm! Standaardnederlands 
• Metataal --> taal om over taal te spreken
• Vreemde taal leren (denk aan naamvallen Duits)

Wat gaan jullie leren in deze lessenreeks Grammatica? 

• Verschillen tussen zinnen 
• Per zinsdeel benoemen wat het voor zinsdeel is
• De termen die daarbij horen: zinsdelen, persoonsvorm, onderwerp, (naamwoordelijk of werkwoordelijk) gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling
• Samengestelde zinnen --> bepalen of er sprake is van hoofdzin of bijzin

VANDAAG: 

WAT WEET JE NOG, VAN VORIG JAAR, VAN DE BASISSCHOOL?? 

DOEL: Aan het eind van de les kun je aangeven wat je nog/weer weet en waar je leerbehoeften liggen.

De jongen belt de volgende dag het meisje terug.
(PV=?)

1. De jongen
2. belt terug
3. belt
4. de volgende dag

Onze schriften moesten wij ook afstaan aan onze docent.
(PV=?)

1. onze schriften
2. moesten
3. wij
4. afstaan

Persoonsvorm - Onderstrepen

•  Zet de zin in een andere tijd of verander de zin van enkelvoud naar meervoud.

De leerlingen zitten luisterend in de klas.

De leerling zit....

De leerlingen zaten...

Helaas had ik een aanrijding met de stoeprand niet kunnen voorkomen.

Welke woorden zijn samen 1 zinsdeel?

1. met de stoeprand
2. niet kunnen voorkomen
3. Helaas had
4. had ik

Helaas had ik een aanrijding met de stoeprand niet kunnen voorkomen.

Welk(e) woord(en) is/zijn GEEN zinsdeel?

1. had
2. niet
3. Helaas
4. kunnen

 / Zinsdelen /

• pv is één deel.
• alles voor pv is één deel.
• alles wat je vóór pv kunt zetten is één deel.
• ww horen bij elkaar in één deel, behalve pv.

De leerlingen / zitten / luisterend / in de klas.

De toets zullen de leerlingen goed maken.
(onderwerp=?)

1. De toets
2. de leerlingen

Ik heb haar de juiste informatie verstrekt.
(onderwerp=?)

1. de juiste informatie
2. haar
3. ik

Onderwerp 

• wie / wat + PV (wie of wat doet het in de zin?)
• Onderwerp staat (bijna) altijd naast persoonsvorm.
• Is PV enkelvoud, dan is O ook enkelvoud (en andersom).

     

          O

De leerlingen / zitten / luisterend / in de klas.

Ik had haar de juiste informatie
kunnen verstrekken.
(wwg=?)

1. had
2. kunnnen verstrekken
3. had kunnen verstrekken

Vandaag zal het geregeld gaan sneeuwen


Wat is het wwg?

1. zal
2. zal geregeld sneeuwen
3. zal gaan sneeuwen

Werkwoordelijk gezegde

alle ww horen in het WWG, óók PV!

         O                        PV/WWG                                                        WWG

De leerlingen / zouden / luisterend / in de klas / kunnen zitten.

                   

                                         PV/WWG   O                   WWG      

Afgelopen weekend / was / hij veel aan het tekenen. 

Ik had haar de juiste informatie
kunnen geven.
(LV=?)

1. haar
2. de juiste informatie
3. ik
4. informatie

Wat is het lijdend voorwerp in de zin:

Die belangrijke wedstrijd hebben ze helaas gemist.

Lijdend Voorwerp 

iets / iemand + WW*       of        wie / wat+gezegde+o

       O     WWG                                 LV                          WWG

• Ik / kan / de leerling / een goed cijfer / geven*.

                                     Iets geven* => een goed cijfer (is LV)

            O                          WWG                                         LV           WWG

• De leerlingen / zullen / volgende week / de toets / krijgen*. 

                   wie/wat  zullen de leerlingen krijgen => de toets (is LV)

Ik had hem het nieuwe spel
kunnen lenen.
(MV=?)

1. hem
2. het nieuwe spel
3. ik
4. lenen

Voor de 50-jarige wordt een grote Adam neergezet.
(MV=?)

1. Voor de 50-jarige
2. de 50-jarige
3. een grote Adam
4. Adam

Meewerkend voorwerp

aan / voor iemand + WW* 

       O    WWG     MV                        LV                      WWG

• Ik / kan / de leerling / een goed cijfer / geven*. 

                   Aan iemand iets geven* => aan de leerling (is mv)

            O                   WWG       MV                                   LV                  WWG

• De leerling / zal / voor het zieke meisje / een kaart / kopen*. 

         Voor iemand iets kopen* => voor het zieke meisje (is mv)         

Minstens drie keer per maand ga ik met mijn beste vriendin naar de bios
(BWB's=?)

1. Minstens drie keer per maand & met mijn beste vriendin
2. Minstens drie keer per maand
3. Met mijn beste vriendin, naar de bios
4. Minstens drie keer per maand, met mijn beste vriendin, naar de bios

Helaas kon ik gisteren een aanrijding niet voorkomen.
(bwb's =?)

1. helaas
2. gisteren, niet
3. helaas, niet
4. helaas, gisteren, niet

Bijwoordelijke bepaling

• Deze geven extra info over plaats, tijd, hoe, waar, met wie, hoe lang etc.
• Er kunnen meerdere BWB's in de zin staan.
• Niet, wel, toch, helaas, jammer genoeg zijn altijd losse BWB’s

                                                Wanneer?     Hoe?           Waar?

   O                            WWG       BWB            BWB             BWB

De leerlingen / zaten* / gisteren / luisterend / in de klas.

De vaste volgorde...

• Persoonsvorm 

• / Zinsdelen / 

• Onderwerp 

• Belangrijkste ww* 

• Werkwoordelijk gezegde / naamwoordelijk gezegde

• Lijdend voorwerp 

• Meewerkend voorwerp 

• Bijwoordelijke bepaling

Dus gebruik de vaste volgorde bij ontleden...

• Persoonsvorm - Zet de zin in een andere tijd of verander het getal.                                                         (meervoud naar enkelvoud of andersom)

• / Zinsdelen / - Alles voor pv is één deel.

                              - Ook alles wat je voor pv kunt zetten is één deel.

                              - De andere werkwoorden komen bij elkaar in één deel.

• Onderwerp - wie / wat + PV?

                             - Het onderwerp staat (bijna) altijd naast de pv.

                        

en verder...

•Belangrijkste ww*  - één ww = pv belangrijkste ww*

                                           - twee ww = nooit pv, altijd het andere ww*

                                           - drie of meer ww = nooit pv, altijd VD, en het ww                                                                waaraan je kunt zien wat er gebeurt in de zin.

• Wwg - Alle ww in de zin komen in het wwg. (Vergeet pv niet!)
  

• Lv (iets + zww* of  wie / wat + wwg + O) - Een lv staat niet altijd in de zin!

en als laatste...

• Mv (aan / voor iemand) - Dit is altijd een persoon!
  

                                                        - Dit kan ook zonder een lv in de zin voorkomen! 
                                                        - Een MV staat niet altijd in de zin.

                                                   

• Bwb                           - Plaats, tijd, richting, hoe iets gebeurt, …
  

                                           - Er kunnen meerdere BWB’s in een zin voorkomen.

                                            - Niet / wel zijn altijd losse bwb's.

Hoe kun/ga je morgen oefenen hiermee? 

1. Open Magister.me: Studiewijzer Ne 2Aa MRK 
2. Ga naar Grammatica zinsdelen - week 1
3. Kijk het uitlegfilmpje (houd hem evt. geopend)
4. Klik op 'De Brug --> Grammatica zinsdelen'
5. Maak hiervan opdracht 1 t/m 5 voor de volgende les

VIND JE IETS MOEILIJK? BIJV. ONDERWERP. OEFEN EXTRA! 

In hoeverre is vandaag opgefrist wat je al wist van 'zinsdelen maken'?

HELEMAAL NIET

MWAH

REDELIJK

HELEMAAL, IK WEET ALLES WEER!

WAAR WIL/MOET JE SOWIESO NOG UITLEG OVER KRIJGEN?