V5 11.5

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat doen we vandaag?

-Uitleg stereigenschappen en Hertzsprung-Russel-Diagram 

Leerdoelen

-Uitleggen hoe je voor een ster de luminositeit uitrekent

Stereigenschappen

-Lichtkracht of Luminositeit L

Hoe bepaal ik de lichtkracht van een ster?

Wet van Stefan-Boltzmann: L = sigma*A*T⁴

^{Wat is A en wat is T?}

Lichtsterkte en grootte vergelijken

De lichtsterkte van sterren wordt vaak vergleken met die van de zon:

Hetzelfde geldt voor de grootte...

Voor bijna alle sterren geldt:

Het aantal tienmachten waarover het varieert noemen we ookwel decaden. 

Hertzsprung-Russel-diagram

-3 assen

Dwergen(heet-> wit)

Reuzen(koud-> rood)

Waarom gebruiken we logoritmische assen bij het Herzsprong-Russel-diagram?

Als een ster dezelfde temperatuur heeft als de zon maar een 10x zo grootte straal. Hoe groot is dan de Log(L/Lzon)?

Kernfusie

-Kleine kernen smelten samen tot een grote kern

-geen behoud van massa

-massa omgezet in energie: E=mc^2

Wat doen we vandaag?

- Kernfusie

-Werking van een ster

-Uitleg levensloop sterren door Hertzsprung-Russel-diagram 

Leerdoelen

-Werking van een ster uitleggen

-Levensloop van een ster schetsen en begrijpen op grond van het Hertzsprung-Russell-diagram

-Uitrekenen hoeveel energie vrijkomt bij Deutrium/Tritium fusie.

Kernfusie

-Kleine kernen smelten samen tot een grote kern

-geen behoud van massa

-massa omgezet in energie: E=mc^2

Temperaturen in de zon

In de zon

Fusie reactor

Aantal kerndeeltjes gelijk, hoe kan het dan toch dat er energie vrijkomt bij kern fusie van Deurtrium en Tritium?

Verschil massagetal en atoommassa.

Bereken het verschil in atoommassa en de vrijgekomen energie.

Kernfusie tot ijzer, hierna neemt massa weer toe.

Werking ster

Energie bij fusie komt vrij als naar buiten bewegende fotonen

Levensloop ster

1

2

3

4

1 -> 2: Als de waterstof op raakt zal de buitenste laag van de ster uitzetten waardoor de tempertuur daar daalt. Ster wordt rode reus. 

2 -> 3:
gravitatie krijgt overhand, bij het krimpen blijven gaslagen achter. Kern zend UV uit en gaslagen raken daardoor in aangeslagen toestand. Hierdoor licht dit op: planaire nevel.

3 -> 4: gaswolken weggeblazen en ster krimpt verder. Er blijft een witte dwerg achter.

Huiswerk

Opgave 46

Huiswerk

Maken 41, 43 en 44 

Doorlezen 192 en 193