1.3 Iran in de atlas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Goedemiddag

Pak alvast je spullen:

• Laptop (dicht op tafel)
• Aantekeningenschrift
• Pen/Potlood

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Kaarten opzoeken in de atlas
  
• Informatie uit kaarten en bronnen halen.
• De aarde opdelen in breedte- en lengtecirkels.
  
• Het coördinatenstelsel aflezen.

Hoe ziet een kaart in de atlas eruit?

Altijd een kaartblad  = bladzijdenummer

Meerdere kaarten op één bladzijde? Dan gebruiken we ook letters

Kaart van Nederland over Visserij: 54F 
Bladzijde 54 - kaart F

Hoe ziet een kaart in de atlas eruit?

Bij een grote kaart zijn er hulplijnen = kaartvakken (licht blauwe lijnen) 

In rood genummerd:

Van boven naar beneden: 1,2,3

Van links naar rechts: A,B,C

Handig voor opzoeken van topografische plaatsen op kaarten

In welk kaartvak ligt Algiers?

Algiers ligt in kaartvak D3

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer - snel overzicht van groot gebied
   Voorin de atlas
   
   
2. Inhoudsopgave
3. Topografisch register
4. Trefwoordenregister

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer
2. Inhoudsopgave - als je de titel van de kaart weet
   Blz 2-5
3. Topografisch register
4. Trefwoordenregister

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer
2. Inhoudsopgave
   
3. Topografisch register -  naam van een plaats/gebergte/rivier 
   Blz 268-293  = alfabetische volgorde
4. Trefwoordenregister

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer
2. Inhoudsopgave
   
3. Topografisch register
4. Trefwoordenregister = als je op een onderwerp wilt zoeken
   Blz 294 = alfabetische volgorde

Samen oefenen

1. Welke kaart gebruik je om te kijken waar Poole ligt?
2. Welke kaart gebruik je als de bevolkingsdichtheid van Nederland wilt weten?
3. In welk kaartvak ligt Mati?

Aan de slag:

Wat?	§1.3 Opdrachten: 1 t/m 3
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling: 3, 5A
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Kaarten opzoeken in de atlas
  
• Informatie uit kaarten en bronnen halen.
• De aarde opdelen in breedte- en lengtecirkels.
  
• Het coördinatenstelsel aflezen.

Goedemorgen

Pak alvast je spullen:

• Laptop (dicht op tafel)
• Aantekeningenschrift
• Pen/Potlood

jeugdjournaal.nl

Breedtegraad

• Breedteligging = de afstand tot de evenaar. 
  
  
• De evenaar verdeelt de aarde in twee delen: het noordelijk halfrond en het zuidelijk halfrond
  
  
• Een breedtegraad is een denkbeeldige lijn over de aardbol die aangeeft waar je bent. 
  
  
• Bij de evenaar is dat  0º en bij de Noord- en Zuidpool is dat 90º

Breedtecirkels

• Breedtegraad: bij de evenaar is dat  0º  en bij de Noord- en Zuidpool is dat 90º
  
  
• Op elke breedtegraad kan je een cirkel trekken, de breedtecirkel / parallel. Deze verbinden punten die even ver van de evenaar liggen.
  
  
• Lage breedte = 0-30º
  
• Hoge breedte = 60-90º

Breedteligging

Op het noordelijk halfrond heb je 30º en op het zuidelijk halfrond heb je 30º 

Hoe verwar je die twee niet met elkaar?

• NB = noorderbreedte = noordelijk halfrond, van evenaar tot Noordpool
  ZB = zuiderbreedte = zuidelijk halfrond, van evenaar tot Zuidpool  
  

Hoe bepalen we de breedteligging? Neem over in je schrift!

Breedteligging 

1. Op welke breedtegraad ligt Nairobi?

2. Op welke breedtegraad ligt Addis Abeba?

Lengteligging

• Lengteligging = de afstand van een plaats tot de nulmeridiaan
  
• De nulmeridiaan verdeelt de aarde in twee delen: het oostelijk halfrond en het westelijk halfrond
  
  
  
• Een lengtecirkel / meridiaan is een cirkel die plaatsen met een gelijke lengteligging verbindt. 
  
• Bij de nulmeridiaan is dat 0º. Let op! De lengtecirkels lopen van 0 tot 180º.

Lengteligging

Bij de nulmeridiaan is dat 0º. Let op! De lengtecirkels lopen van pool tot pool, dus niet helemaal rond. 
Daarom zijn er 180º.
De nulmeridiaan loopt over Greenwich (Engeland).

Hoe verwar je 30º op het westelijk halfrond niet met 30º op het oostelijk halfrond?

• OL = Oosterlengte = oostelijk halfrond, ten oosten van nulmeridiaan
  WL= Westerlengte = westelijk halfrond, ten westen van nulmeridiaan

Hoe bepalen we de breedteligging? Neem over in je schrift!

Lengteligging

1. Wat is de lengtegraad van Oslo?

2. Wat is de lengtegraad van de Shortlandeilanden?

Coördinaten

De breedteligging en de lengteligging vormen samen de coördinaten van een plek, de exacte locatie = absolute ligging

Teheran ligt op 36º  N.B. en 52º  O.L
Rio de Janeiro ligt op 23º Z.B. en 43º W.L.  

Stappenplan coördinaten 

1. Ligt de plek op Noorderbreedte of zuiderbreedte? (Noorden of zuiden van evenaar?) 
2. Tussen welke twee breedtecirkels (horizontale lijnen) in?  
3. Exacte coördinaat
    
4. Westerlengte of oosterlengte? (Westen of oosten van nulmeridiaan?) 
5. Tussen welke twee meridianen (verticale lijnen) in?
   
6. Exacte coördinaat 

Wat zijn de coördinaten
van Algiers? 

......° .... ......° .... 

Alcarta kaartblad afrika (130)

Wat is het coördinaat van Teheran? Kaartvak I3

...° NB/ZB  .... °OL/WL 

Wat is het coördinaat van Dakar? Kaartvak B5

...° NB/ZB .... °OL/WL 

 

Wat is het coördinaat van Durban? Kaartvak G9

...° NB/ZB .... °OL/WL 

Teheran:
36°NB 52°OL

Dakar: 
15°NB 18°WL

Durban: 
30°ZB 31°OL

Teheran

1. Noorderbreedte

2. Tussen 30 en 40

3. 36° NB

4. Oosterlengte

5. Tussen 50 en 60

6. 52° OL

36°NB 52°OL

Dakar

1. Noorderbreedte

2. Tussen 10 en 20

3. 15° NB

4. Westerlengte 

5. Tussen 20 en 10 

6. 18° WL

15° NB  18° WL

Het zijn twee geknipte kaartjes, maar zo kan je beide coördinaten ook thuis zien en gewoon aflezen.

Durban

1. Zuiderbreedte 

2. Tussen 23,5 en 30 

3. 30° ZB

4. Oosterlengte

5. Tussen 30 en 40

6. 31° OL

30° ZB  31° OL

Breedtegraden

Lengtegraden

Verticaal

Horizontaal

Meridianen

Parallellen

Evenaar

Nulmeridiaan

NB + ZB

WL + OL

180 in aantal

360 in aantal

Atlaskaart 130: Wat is het coördinaat van:

Luanda (Kaartvak E7)
...... NB/ZB ....... OL/WL

Atlaskaart 130: Wat is het coördinaat van:

Riyad (Kaartvak H4)
...... NB/ZB ...... OL/WL

Aan de slag:

Wat?	§1.3 Opdrachten: 1 t/m 6
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling 3,4,5
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Klassenstrijd

Zoek in tweetallen zoveel mogelijk setjes coördinaten op en noteer de gevonden landen en hoofdsteden.

Het tweetal die de meeste coördinaten goed heeft. 

Heeft gewonnen!!

Begrippenlijst