erfelijkheid en evolutie 2HV bs 3

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 5

Erfelijkheid en evolutie

Basisstof 5.3 

Wat is geslachtelijke voortplanting?

• Vormen van geslachtscellen.
• Dit gebeurt zowel bij mannetjes (zaad- of spermacellen) als vrouwtjes (eicellen).
• Het versmelten van zaadcellen en eicellen leidt tot bevruchting en daarna geboorte met een eigen genotype

Waarom is Geslachtelijke Voortplanting belangrijk?

Het is een stap die leidt tot genetische diversiteit.

Lichaamscellen 

Vrouwelijke lichaamscellen

2 X-chromosomen (XX).

Mannelijke lichaamscellen

1 X- en 1 Y-chromosoom (XY).

Geslachtelijke voortplanting bij de mens:

Zaadcellen (22 chromosomen met 1 X of Y chromosoom)

Eicellen (22 chromosomen met 1 X chromosoom)

Versmelten: Eicel + Zaadcel = 46 chromosomen

Bevruchte eicel heeft dus 46 chromosomen 

De Zaadcel bepaald het geslacht:

Een X chromosoom in de zaadcel: het wordt een meisje

Een Y chromosoom in de zaadcel: het wordt een jongen

Mitose

Meiose

Mitose of gewone celdeling

• Er wordt een exacte kopie van alle chromosomen gemaakt  
• Hierna gaat een cel zichzelf delen 
• Elke nieuwe cel krijgt een kopie van de oude cel
• De cel groeit vervolgens uit naar de oorspronkelijke grootte
• Het aantal chromosomen blijft diploid (2n = 46)

gewone celdeling

Meiose of reductiedeling

• Elke geslachtscel heeft de helft van het aantal chromosomen dus 23 in totaal (n = haploid)
• Hiervoor vindt een zogenaamde reductiedeling of meiose plaats in de eierstok of in de teelballen
• Zo ontstaan de geslachtscellen (zaadcel of eicel) of gameten
  

Mitose

Meiose

Mitose

Maken van lichaamscellen

Doel:

groei, herstel, vervanging 

dochtercel heeft zelfde aantal chromosomen (46)

dochtercel identiek aan moedercel

Van elk soort chromosoom 2 exemplaren

Meiose

Maken van geslachtscellen

Doel:

overbrengen genen op nageslacht

dochtercel heeft helft van aantal chromosomen (23) 

dochtercel niet identiek aan moedercel

Van elk soort chromosoom 1 exemplaar

Tweelingen 

ontstaan van een tweeling

Aan de slag!

Lezen en maken bs 5.3 (huiswerk)