VWO Herhaling woordsoorten - voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Grammatica 

Herhaling 

woordsoorten

Waarom een voornaamwoord?

A. Tante had een boek aan Jan gegeven. Jan bedankte tante voor het boek. Tante vertelde Jan dat het boek erg leuk was.

B. Tante had een boek aan Jan gegeven. Hij bedankte haar voor het boek. Ze vertelde hem dat het erg leuk was. 

Vragend voornaamwoord

De vragende voornaamwoorden (vr. vnw) zijn:

wie, wat, welk(e) en wat voor (een). 

Meestal staan ze aan het begin van een vraagzin. 

Soms staan ze midden in een zin. Dan zijn ze wat lastiger te herkennen. 

Door de zin vragend te maken, komt het vragend voornaamwoord vooraan in de zin te staan. 

Kun je mij vertellen wat voor mobiel jij hebt? 

Wat voor een mobiel heb jij? 

Let op!

Vraagwoorden als waarom, hoe, waarin, waarmee enz. verwijzen niet 

naar mensen of dingen. 

Ze verwijzen naar redenen, tijden of plaatsen. 

Dit zijn dan ook geen vragende voornaamwoorden.

Dit zijn voorbeelden van bijwoorden: deze woordsoort wordt later apart behandeld. 

Het aanwijzend voornaamwoord (aanw. vnw) wijst iets of iemand aan. 

Er zijn vier aanwijzende voornaamwoorden: 

Bij een de-woord gebruik je altijd die of deze: deze school, die sporter.

Bij een het-woord gebruik je altijd dit of dat: dit huis, dat gebouw.

Het aanwijzend voornaamwoord kan ook zelfstandig gebruikt worden. 

Het vervangt dan woorden die je er achter kunt denken. 

Geef dat (boek) eens aan! 

Een aanwijzend voornaamwoord kan ook naar een zin verwijzen. 

Aanwijzend voornaamwoord

Betrekkelijk voornaamwoord

Zo'n woord of woordgroep waarnaar het betrekkelijk voornaamwoord verwijst, noemen we het antecedent. 

Dat boek dat jij leest, zegt mij niets. 

Dat boek = het antecedent, dat = het betrekkelijk voornaamwoord

De auto die daar staat, is van hem. 

De auto = het antecedent, die = het betrekkelijk voornaamwoord

Betrekkelijk voornaamwoord

Het antecedent van het betrekkelijk voornaamwoord wat 

kan een overtreffende trap, iets vaags of een hele zin zijn. 

1. Het mooiste wat ik kon vinden, is dit cadeau. 

'Het mooiste' is de overtreffende trap (mooi - mooier - mooist)

2. Alles wat ik kan bedenken, heb ik al geprobeerd.

'Alles' is iets vaags. 

3. Morgen schijnt de zon, wat ik natuurlijk heerlijk vind. 

'Morgen schijnt de zon' is een hele zin. 

Betrekkelijk voornaamwoord

Het betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw) heeft betrekking 

op een woord dat of een woordgroep die eerder in een zin is genoemd:

dat, die, wat, wie

Onbepaald voornaamwoord

Sandra verslikt zich in die snoepjes van jou.

Benoem het wederkerend voornaamwoord.

1. zich
2. jou

Wij bemoeien ons niet met zijn zaken.

Benoem het wederkerend voornaamwoord.

1. Wij
2. zijn
3. ons

Moet je je nog wassen vandaag?

Benoem het wederkerend voornaamwoord.

1. eerste 'je'
2. tweede 'je'

Welke van de onderstaande voorbeelden bevat een wederkerend voornaamwoord?

1. Die broer van jou
2. Ik schaam me
3. Ik lees ze niet
4. Hij heeft geleerd

Wat heb je gisteren gedaan?

'Wat' is een..

1. Vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. aanwijzend voornaamwoord

Kun je mij vertellen wie het schoolfeest dit jaar organiseert?

'wie' is een...

1. aanwijzend voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. bezittelijk voornaamwoord

Mijn vader bracht ons naar dat schoolfeest.

'dat' is een...

1. aanwijzend voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. bezittelijk voornaamwoord

Waarom wil je graag die nieuwe film zien?

Is 'Waarom' een vragend voornaamwoord?

1. ja
2. nee

Als iemand een medaille wint, ben jij het wel.

'iemand' is een ...

1. persoonlijk voornaamwoord
2. vragend voornaamwoord
3. betrekkelijk voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Het schilderij ... je hebt opgehangen hangt scheef.

1. die
2. dat
3. wie
4. wat

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord in de volgende zin:
Dat lieve meisje is van de trap gevallen

1. Dat
2. is
3. de
4. er is geen betrekkelijk voornaamwoord

Het meisje dat hij leuk vindt.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord in de zin?

1. Het
2. dat
3. hij
4. er is geen betr.vnw

Verder oefenen

Oefen zo veel mogelijk! 

1. Maken opdracht 8, 9 en 10 (blz 75 en verder) 

Lezen uitleg bvb (bijvoeglijke bepaling) bovenaan blz 21 in geel blok 

Maken opdracht 4, 5, 6, 7 en 8 (blz 21 en verder) 

Oefenen woordensoorten online (op It's Learning

VEEL SUCCES!