H4 Werk aan de winkel 4.1 Hoe wil je werken? (pincode 7e editie)

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Welkom! 

H4: Werk aan de winkel

4.1 Hoe wil je werken?

Wat gaan we vandaag doen?

- Introductie hoofdstuk 4: Werk aan de winkel

- Theorie 4.1 Hoe wil je werken?

- Zelfstandig aan het werk

Hoofdstuk 4: Werkt dat zo?

4.1 Aan het werk

Leerdoelen:

Aan het einde van deze les kun je

• Uitleggen in welke productiesectoren je kunt werken. 
• Voor- en nadelen noemen van werken in loondienst en werken als zelfstandige. 
• Je kunt voorbeelden noemen van manieren waarop de wet werknemers beschermt. 
• Je kunt arbeidsmotieven noemen en het belang van onbetaalde arbeid uitleggen.

Productiesectoren

Je kunt werken in drie verschillende productiesectoren:

• agrarische sector;  landbouw, visserij, mijnbouw

• industriële sector; industrie, bouw, ambachtelijke bedrijven
  

• dienstverlenende sector; handel, banken, transport, maar ook zorg en onderwijs
  

Werkgever en werknemer

Werkgever geeft werk aan de werknemer!

Werkgever = het bedrijf of de organisatie of persoon waarvoor je werkt

Werknemer = de persoon die bij een bedrijf werkt

Arbeidsovereenkomst

Arbeidsovereenkomst = 

een overeenkomst tussen een werkgever en een werknemer in loondienst

Hierin staan onder andere:

• Salaris/inkomen
• Functie
• Werktijden
  
• Tot wanneer je in dienst bent

Veel van deze afspraken komen uit de cao (collectieve arbeidsovereenkomst)

Collectieve arbeidsovereenkomst

collectieve arbeidsovereenkomst (cao)= een overeenkomst waarin de arbeidsvoorwaarden (afspraken) worden vastgelegd.

Collectief betekent: geldt voor iedereen

CAO geldt voor alle werknemers van één bedrijf of voor een hele groep bedrijven (zoals bijv. alle metaalbedrijven of alle bouwbedrijven of het voortgezet onderwijs)

Hoe wil jij werken?

Werken in loondienst geeft zekerheid:

• vast inkomen
  
• doorbetaald bij ziekte en vakantie
  

Werken als zelfstandige geeft meer vrijheid:

• je eigen bedrijf
  
• eigen werktijden bepalen
  
• maar: minder zekerheid over je inkomen
  

Een zelfstandige kan personeel in dienst hebben.

Een zelfstandige zonder personeel is een zzp’er.

Minimumloon

Wettelijk minimumloon = Het loon dat je per maand minimaal moet verdienen met een volledige baan (vanaf 21 jaar)

Jonger dan 21? dan minimumjeugdloon = percentage van minimumloon

Minimumloon is wettelijk vastgelegd!

Meer bescherming door de overheid

Naast minimumloon ook andere maatregelen waarmee de overheid de werknemers beschermt:

• uitkering bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid
• bij ziekte twee jaar loon doorbetaald

• Arbowet: regels voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden (arbo=arbeidsomstandigheden)
• Arbeidstijdenwet: bevat regels voor werk- en rusttijden

Waarom werk je?

Betaalde arbeid = werk waarvoor je betaald krijgt

werkgever houdt belasting en sociale premies in en draagt deze af aan de overheid

Onbetaalde arbeid = werk waarvoor je niet betaald krijgt

bijvoorbeeld: vrijwilligerswerk, huishoudelijk werk, mantelzorg

Andere arbeidsmotieven (redenen om te werken) zijn:

• behoefte aan sociale contacten
  
• nuttig en zinvol bezig zijn
  
• regelmaat in je leven
  
• nieuwe dingen leren
  

Samen oefenen: opgave 1b blz 106

Waarom samen? Interpreteren grafieken en tabellen!

Bekijk het staafdiagram en kies het juiste antwoord.

De meeste jonge ondernemers beginnen een bedrijf in de

detailhandel / ict / zakelijke dienstverlening.

--> zie staafdiagram

Samen oefenen: opgave 1b blz 106

De meeste jonge ondernemers beginnen een bedrijf in de

detailhandel / ict / zakelijke dienstverlening.

Zelfstandig aan het werk 

Opdracht: 

Maak nu zelfstandig opgave 2 t/m 11 op blz 106 t/m 109 Je mag overleggen. Schrijf de volledige antwoorden in je boek, inclusief formule bij een berekening!

Hulp nodig? In deze volgorde: 

1. Boek

2. Klasgenoot

3. Docent

(de eerste 2 minuten help ik niet)

Je krijgt 15 minuten de tijd

Klaar? Meld je bij de docent.

Na 15 minuten gaan we samen de opgaven bespreken. Je geeft dan je antwoord via lesson up door. Iedereen moet zijn antwoord kunnen uitleggen.

Sponsopdracht: 1b en c

Opgave 2 blz 107:

Afbeelding 1:

1. agrarische sector
2. industriële sector
3. dienstverlenende sector

Opgave 2 blz 107:

Afbeelding 2:

1. agrarische sector
2. industriële sector
3. dienstverlenende sector

Opgave 2 blz 107:

Afbeelding 3:

1. agrarische sector
2. industriële sector
3. dienstverlenende sector

Opgave 3 blz 107: Nederland is een diensteneconomie

a Welke van de drie productiesectoren is in zo’n economie de belangrijkste?

Opgave 3 blz 107: Nederland is een diensteneconomie

b Noem drie beroepen die bij deze sector horen.

Opgave 4 blz 107:

Wat staat er in een arbeidsovereenkomst? Kies de juiste antwoorden.

1. Afspraken over je loon en je functie.
2. Afspraken over je werk als zelfstandige.
3. Afspraken tussen jou en je werkgever.
4. Afspraken voor een hele bedrijfstak.

Opgave 5 blz 107: 

Opgave 6 blz 108: Vul in

Een werknemer vanaf 21 jaar heeft ten minste recht op het.....

Opgave 6 blz 108: Vul in

Als je werkloos raakt, kun je een ............. krijgen.

Opgave 6 blz 108: Vul in

De ...........regelt dat jij je werk veilig kunt doen.

Opgave 6 blz 108: Vul in

In de .................. staan regels voor werk- en rusttijden.

Opgave 7 blz 108:

a Vul de juiste bedragen in.
1 Het minimumloon voor iemand van 21 jaar en ouder is ........ per maand.

1. €398,10
2. €517,50
3. €1.725.00
4. €1592,40

Opgave 7 blz 108:

a Vul de juiste bedragen in.
2 Het minimumjeugdloon voor iemand van 16 jaar is per maand.

1. €137,35
2. €517,50
3. €1.725.00
4. €595,15

Opgave 7 blz 108:

b Bereken het minimumloonjeugdloon voor iemand van 16 jaar als percentage van het minimumloon voor 21 jaar en ouder

Opgave 8 blz 108:

a Kies de wet waar deze tabel bij hoort.

1. Arbeidstijdenwet
2. Arbowet
3. Werkloosheidswet

Opgave 8 blz 108:

b Hoeveel uur mag Cecile per week werken

Opgave 8 blz 108:

c Mag Cecile de hele avond werken?

Opgave 9 blz 109:

9 a Noem twee voorbeelden van betaalde arbeid.

Opgave 9 blz 109:

b Noem twee voorbeelden van onbetaalde arbeid.

Opgave 10 blz 109:

a Kies het juiste antwoord.

1. betaalde
2. onbetaalde

Opgave 10 blz 109:

b Noem een arbeidsmotief van Yildiz en leg je keuze uit.

Opgave 11 blz 109:

11 a Leg uit waarom sportclubs niet kunnen bestaan zonder de inzet van vrijwilligers.

Opgave 11 blz 109:

b Noem twee voorbeelden van vrijwilligerswerk dat je in een verpleeghuis
kunt doen.

Afsluiting 4.1

Leerdoelen:

  

Je kunt nu

-Uitleggen in welke productiesectoren je kunt werken. √

Voor- en nadelen noemen van werken in loondienst en werken als zelfstandige. √

Je kunt voorbeelden noemen van manieren waarop de wet werknemers beschermt. √

Je kunt arbeidsmotieven noemen en het belang van onbetaalde arbeid uitleggen. √