26/11 woorden voorvoegsels/achtervoegsels grieks/latijn 12-14

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Griekse en Latijnse voor- en achtervoegsels 

Planning

• Lesdoel
• Korte activiteit
• Terugblik
  
• Instructie - test jezelf -werken in stilte
• Verlengde instructie - iedereen werken


• Exitticket
• Afsluiten (reflectie en feedback)

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• kun je (weer) benoemen wat voor en achterzetels zijn;
• kun je de betekenis van veelvoorkomende voor- en achtervoegsels benoemen;
• heb je geoefend met (de betekenis van) Griekse en Latijnse voor- en achtervoegsels.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Spelen met woorden: rebus

Geef iedereen de kans om de rebus op te lossen: roep je geen antwoorden door de klas, maar doe je het in je hoofd.

• Bekijk eerst de rebus goed en probeer hem in je hoofd op te lossen (schrijf je antwoord eventueel even in je schrift op)
  
• Schrijf je antwoord in de volgende sheet.
  
• Denk aan hoofdletters en leestekens.
  

Hij kan de zon niet in het water zien schijnen.

= hij is jaloers.

Boven zijn theewater zijn.

= opgewonden/boos zijn.

Woorden 2.5

woordenlijst

abrupt plotseling

afzetten tegen vergelijken met

allround veelzijdig, goed in alle onderdelen

appeltje eitje makkelijk

autonoom zelfstandig, zonder dat overleg nodig is

de complicatie 1 moeilijkheid; 2 extra probleem, bijkomende kwaal

de defibrillator apparaat waarmee je het hart een elektrische schok kunt geven, waardoor het weer klopt

delicaat gevoelig, kwetsbaar

eenzijdig beperkt, niet compleet ontwikkeld

essentieel noodzakelijk, wezenlijk, onmisbaar

focussen 1 scherp stellen; 2 concentreren

fundamenteel wezenlijk, diepgaand

geleidelijk langzamerhand, langzaam een beetje meer

iemand iets op het hart drukken benadrukken, iemand iets met nadruk zeggen

woordenlijst

impact - invloed, werking

introduceren - 1 iemand voorstellen; 2 iets zeggen over iemand die gaat optreden; 3 iets nieuws brengen

het letsel - verwonding

de limiet - uiterste grens

de locatie - plaats of plek waar iets gebeurt

navigeren - koersen

onderhouden - 1 doen wat nodig is om te zorgen dat iets blijft werken; 2 geld geven om van te leven

opslokken - alle aandacht eisen

potentieel - mogelijk, iets wat zou kunnen gebeuren

resoluut - vastberaden en zonder aarzeling

selecteren - uitkiezen

de skill - vaardigheid, handigheid

substantieel - wezenlijk, belangrijk

het vermogen - 1 geld dat je bezit; 2 iets dat iemand kan, vaardigheid

zich voordoen - gebeuren, plaatsvinden

Nieuwe lesstof

Waarom bevat het Nederlands Griekse en Latijnse woorden?

https://kunst-en-cultuur.infonu.nl/taal/156080-woorden-die-we-leenden-uit-andere-talen.html

Wist je dat .. 

Het Latijn is lang de taal van wetenschappers en de kerk geweest. Het heeft veel woorden aan het Grieks ontleend. In het Nederlands gebruiken we sommige van die woorden nog steeds. Ook in andere westerse talen als het Frans en het Engels komen ze voor

Etymologie

Waar woorden vandaan komen. 

Bijvoorbeeld uit het Engels, Grieks, Latijn en Arabisch. 

Marketing, filosofie, alcohol.  

Wat zijn voor -en achtervoegsels?

Voorbeelden voor- en achtervoegsels

Vergeetachtig
multimiljonair

Oneerlijkheid

Griekse en Latijnse voor- en achtervoegsels

In het Nederlands worden ook voor- en achtervoegsels uit andere talen gebruikt, zoals het Grieks en het Latijn. 

Als je de betekenis van deze woorddelen kent, kun je de betekenis van onbekende woorden afleiden. 

Bijvoorbeeld: -loog (wetenschapper) 

technoloog = een wetenschapper in de techniek. 

Griekse en Latijnse voor- en achtervoegsels

In hoofdstuk 1 heb je geleerd dat er in het Nederlands veel Nederlandse voor- en achtervoegsels gebruikt worden, denk maar aan on- en -loos.

Er worden ook veel voor- en achtervoegsels uit andere talen gebruikt, zoals het Grieks en het Latijn. Als je de betekenis van deze woorden of woorddelen kent, kun je de betekenis van veel onbekende woorden afleiden.

Voorbeeld van een voorvoegsel:

pre- (voor)

preadvies = vooradvies

Voorbeeld van een achtervoegsel: 

-loog (wetenschapper)

technoloog = een wetenschapper in de techniek

Griekse en Latijnse voor- en achtervoegsels

a-                   niet, zonder

anti-             tegen

bi-                 dubbel, twee

bio-               leven

contra-        tegen

dis-,  dys-   abnormaal, moeilijk, slecht

ego-              ik

inter-             tussen, te midden van

-loog             wetenschapper

macro-          groot

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

ATHEISME

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

ANTIVAXER

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

BIOLOGIE

Werk voor deze les + huiswerk: Alvast aan het werk? 

• je begrijpt de lesstof/theorie voldoende (je kunt het groene theorieblok uit je boek gebruiken als ondersteuning) 
• je werkt in STILTE en je mag NIET PRATEN of OVERLEGGEN en geen vragen stellen
  
• je bent echt aan het werk!
  

Klaar = in STILTE lezen

Pak je VIP en noteer:

Online, hoofdstuk 2, 2.5 Woorden, opdracht 13, 14, 15 en 16

Wat niet af is = huiswerk

Griekse en Latijnse voor- en achtervoegsels

mega-   zeer groot

micro-   klein

mono-   een, alleen, enkel

medio-  midden

multi-     veel

nano-     klein

pre-         voor

poly-       veel

-soon     geluid

-visie      kijk, zien

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

DYSLEXIE

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

EGOIST

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

MACRO-EVOLUTIE

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

MONOTHEISME

Werk voor deze les + huiswerk: 

Pak je VIP en noteer:

Online, hoofdstuk 2, 2.5 Woorden, opdracht 13, 14, 15 en 16

Verlengde instructie:

Online, hoofdstuk 2, 2.5 Woorden, opdracht 13, 15 en 16

Klaar = in STILTE lezen

Wat niet af is = huiswerk

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• kun je (weer) benoemen wat voor en achterzetels zijn;
• kun je de betekenis van veelvoorkomende voor- en achtervoegsels benoemen;
• heb je geoefend met (de betekenis van) Griekse en Latijnse voor- en achtervoegsels.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

MONOTHEISME

Wat betekent het volgende woord?
Tip: gebruik de betekenis van de voor -en achtervoegsels

MULTIMEDIA

Ik kan benoemen wat voor- en achtervoegsels zijn en kan de betekenis van veel voorkomende voor-en achtervoegsels benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter? Hoe ga je dat verbeteren?

Feedback
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders zien?