Les 4A: reptielen en amfibeën

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 4. 

Reptielen en amfibieën

IBS 3: Dierenspeciaalzaak

MBO niveau 2

Wie leggen lederachtige eieren?

1. amfibieën
2. reptielen
3. kippen
4. vogels

Orde amfibieën

Tot welke familie behoort de skink?

1. slangen
2. hagedissen
3. schildpadden
4. krokodilachtigen

Reptielen

Amfibieën

Kikkers

Padden

Salamanders

Krokodil-

achtigen

Hagedissen

Slangen

Schild-padden

Brughagedissen

Noem een voordeel van koudbloedig zijn.
(t.o.v. warmbloedig)

Koudbloedig 

Voordelen	Nadelen
Minder afhankelijk van voedsel als energieleverancier voor lichaamswarmte.	Kan niet jagen als hij niet warm is en dus geen voedsel verzamelen.
Leven in een voedselarm gebied is voor reptielen niet zo'n probleem.	Is afhankelijk van omgevingstemperatuur/zon om op temperatuur te komen.
Kan tegen grote temperatuurschommeling.

Wanneer worden de bloedvaten van een hagedis die dicht onder de huid zitten wijder?

1. tijdens het zonnen
2. als ze in de schaduw zitten
3. tijdens het slapen
4. als ze actief zijn

Temperatuur regelen

Zonnebaden

- Sommige soorten  kunnen het lichaam plat maken om zo veel mogelijk zon op te nemen.

- Bloedvaten dicht bij de huid worden wijder tijdens het zonnen.

-  sommige soorten kunnen donkerder worden waardoor ze

meer zon opnemen.

Noem een verschil tussen reptielen en amfbieën.

Verschil reptielen & amfbieën

Reptiel	Amfibie
Droge huid met hoornachtige schubben en laat weinig of geen vocht door.	Dunne niet met schubben bedekte huid met veel klieren om de huid vochtig te houden.
(de meeste) leven op het land.	Leven deels in het water en deels op het land.
Leggen kalkachtige eieren (leer) die niet in het water gelegd hoeven te worden.	Leggen eieren in het water en hebben geen harde schaal.
Groeien in een vochtige omgeving in het ei zelf. Dieren uit het ei zijn geheel gevormd. Kennen geen metamorfose of larve stadium.	Komen als larven uit het ei, maken later een gedaantewisseling door.

Waarom houden reptielen een winterslaap?

1. omdat ze moe zijn
2. om te schuilen voor de vijand
3. omdat ze zonder warmte niet goed kunnen functioneren
4. omdat ze niet van kou houden

Winterslaap

• Koudbloedig = afhankelijk van de temperatuur van de omgeving.
• Daling hartslag, ademhaling,  lichaamstemperatuur en  spijsvertering.
• Kan tot 6 maanden duren.
• Stimulans voor paring en om de aanmaak van eitjes te activeren.
• Wel of niet in rust = afhankelijk van het soort en het klimaat.

In gevangenschap in rust brengen (wel juiste conditie!)

                                                                                                --> temp. langzaam afbouwen

                                                                               uit rust --> temp. langzaam opbouwen

Huid van amfibieën

• kwetsbare, dunne huid --> niet zomaar oppakken!
• sterke doorbloeding en waterdoorlatend --> drinken niet
• opname van zuurstof en afvoer van koolstofdioxide
• vervellen (meestal in de nacht), eten de vervelling op
• kan van kleur veranderen (niet bewust):

         - beïnvloed door het weer (temp. luchtvochtigheid)

         - donkerder bij stress, ziekte of bedreiging

In de schemer/nacht actief om de warmte van de zon te vermijden.

Ademhaling van amfibeën

• Huidademhaling
• Longademhaling
• Keelademhaling
• Kieuwen

Meeste salamanders geen longen.

Op welke manieren kunnen
amfibieën ademhalen?

Waarvoor dient de kwaakblaas?

1. als lokroep
2. voor de ademhaling
3. om te imponeren

Kan een kikker zonder kwaakblaas ook kwaken?

1. ja, het versterkt alleen het geluid
2. nee, deze kunnen niet kwaken (de vrouwtjes)

Hoe zou een amfibië zichzelf kunnen verdedigen?

Verdediging van amfibieën

• Camouflage
• Vluchten
• Stilzitten en dood houden
• Bluf- of dreiggedrag
• Schrikkleuren
• Gif 

Gezichtsvermogen reptielen

knipvlies nijlkrokodil om onder water te kijken

	Hagedissen	Krokodilachtige en waterschildpadden	Slangen
Ontwikkeling	goed	matig (beweging dichtbij wordt goed gezien, maar niet scherp)	slecht (beweging dichtbij wordt gezien. boomslangen zien beter)

Gehoor en waarneming trillingen reptielen

	Hagedissen en overig	Waterreptielen	Slangen
Ontwikkeling	matig	matig tot goed (kunnen ook erg goed trillingen waarnemen)	slecht (horen enkel erg lage frequenties maar kunnen er goed trillingen waarnemen)

Orgaan van Jacobson

= Klein gaatje in het gehemelte met zenuwen dat direct in verbinding staat met de hersenen.

     --> tong neemt geurstoffen op en brengt die naar het
        orgaan van Jacobson

Niet bij alle reptielen even sterk ontwikkeld.

Schildpadden hebben er geen.

Het sterkst ontwikkeld bij slangen en varanen. 

Wat is de functie van het orgaan van Jacobson?

1. proeven
2. ruiken
3. horen
4. zien

Aan de slag!

Hoofdstukvragen:

H4 Herpeten

Leeractiviteiten:

3.16 Terrariumdieren

3.17 Informatieblad reptiel of amfibie 

joinmyquiz.com 

parkdiergroepen: 

vogels: 

vissen: 

parkdieren: 

herpeten: