3.5. Afleidingen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

3.5. Afleidingen

Lesdoelen

- Je kent de 25 nieuwe woorden uit H. 3.5.

- Je herhaalt kort voor- en achtervoegsel (H. 1.5. en 2.5.)

- Je weet wat afleidingen zijn

- Je kunt zelf afleidingen maken van een woord

Welke woorden ken je al?

Zie ook blz. 210

H. 1.5. Voorvoegsel

Er zijn woorden met een stukje ervóór, 

dat is een voorvoegsel.

In H. 1.5. - BEHANDELD

her- = opnieuw (herexamen = opnieuw examen)

in- = niet (incapabel = niet capabel)

on- = niet (onaardig = niet aardig)

H. 2.5. - Achtervoegsels

Er zijn ook woorden met een stukje erachter. Dit is dan een achtervoegsel --> kinderachtig

In H. 2.5. - BEHANDELD

-loos     = zonder (dakloos= zonder dak)

-achtig = een beetje als (jongensachtig = een beetje als een jongen)

-baar     = te ... (eetbaar = te eten)

-je, -tje, -pje = klein (kindje = klein kind)

-es         = vrouwelijk (danseres = vrouwelijke danser) 

Achtervoegsels - voorbeelden

Veelvoorkomende achtervoegsels zijn:

-aard, -isch, -ing, -ig, -sel, -loos, -vol, -lijk, -aar, -lijk,

-heid, -teit, -baar, -atie.

-(i)teit biodiversiteit

-kundig vakkundig

-(e)lijk wetenschappelijk

-rijk waterrijk, calorierijk

-vaardig slagvaardig

-wekkend angstwekkend

-zaam behulpzaam, langzaam

-achtig kinderachtig

-baar onoplosbaar

-eus nerveus, matineus

-heid werkloosheid

-ief subjectief

-ig gelukkig, waterig, stoffig

-isme socialisme

Veelvoorkomende achtervoegsels

H. 3.5. Afleidingen

Voorbeeld van afleidingen zijn achtervoegsels

Denk aan: -loos, -achtig, -baar, -je en -es.

Ook van namen van steden en landen kun je een afleiding maken. 

Let op: de afleiding schrijf je dan ook met een hoofdletter. 

Bijvoorbeeld

Nederland - de Nederlandse overwinning

Italië - de Italiaanse ijssalon

Geef de juiste afleiding
De (Ommen).......... kermis

Geef de juiste afleiding
De (Spanje).......... hoofdstad Madrid

Geef de juiste afleiding
Het (Brabant).......... landschap

Geef de juiste afleiding
De (Brazilië).......... vlag

Geef de juiste afleiding
De (Enschede).......... inwoner

Geef de juiste afleiding
De (Kopenhagen).......... school

Welk woord kun je voor -aar zetten?

1. brand
2. bewonder
3. dank
4. besmet

Welk woord kun je voor -lijk zetten?

1. eer
2. brand
3. dank
4. liefde

Welk woord kun je voor -aard zetten?

1. klap
2. bak
3. lui
4. dier

Aan de slag

H 3.5. opdr. 2, 4, 10 en 13  (= huiswerk morgen)

Klaar?

Ga verder met H. 3.7.

Lees theorie 'Meewerkend voorwerp' 

Maak opdr. 1, 6 en 9

Lesdoelen

- Je kent de 25 nieuwe woorden uit H. 3.5.

- Je herhaalt kort voor- en achtervoegsel (H. 1.5. en 2.5.)

- Je weet wat afleidingen zijn

- Je kunt zelf afleidingen maken van een woord

Huiswerk

Woensdag 17 januari

H 3.5. opdr. 2, 4, 10 en 13 (online)