Energie en Klimaatverandering (Cursus Duurzame Ontwikkeling)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

H4 OP WEG NAAR EN DUURZAME WERELD

ENERGIE & KLIMAATVERANDERING

PLANNING

• PWW bespreken
• Uitleg Planning en PO
• Aan de slag met PO
• Afsluiting & vooruitblik

foto: Arne Naevra

LEERDOELEN

• Je kan het verschil tussen fossiele en duurzame energiebronnen uitleggen.
  
• Je kan de voor- en nadelen opnoemen van de verschillende energiebronnen. 
• Je kan uitleggen hoe de verschillende soorten energie(bronnen) zijn ontstaan of worden opgewekt.
  
• Je kan vertellen welke soorten energiebronnen er voornamelijk in Nederland gebruikt worden.
• Je weet wat het versterkte broeikaseffect inhoudt.
• Je weet wat energietransitie betekent.

HET HEDEN

We starten met een korte video die aansluit op de vorige les

(zie volgende dia)

Klimaattop Glasgow

https://www.nu.nl/290122/video/het-meest-vervuilend-maar-waarom-stoppen-landen-niet-met-steenkool.html

www.nu.nl

Welke 2 landen verbruiken de meeste steenkool

1. India - Pakistan
2. Engeland - China
3. China en Rusland
4. India en China

Waaruit bestaat steenkool?

1. Uit miljoenen jaren oude dierlijke fossielen
2. Uit samengeperst steen en CO-2
3. Uit miljoenen jaren oude plantenresten
4. Uit samengeperst hout

Wat heeft men besloten tijdens de klimaattop in Glasgow?

1. Het steenkool verbruik gaat omhoog
2. Steenkool gebruik wordt afgebouwd
3. China moet per direct stoppen met steenkool

BRONNEN VAN ENERGIE

Een energiebron is alles wat energie oplevert 

Leg de link naar steenkoolverbruik als energiebron tijdens de industriële en de overgang van water en wind energie naar fossiele brandstoffen.revolutie

Tekst

Welke energie-
bronnen ken jij?

Vraag aan de leerlingen welke energiebronnen zij kennen. 

Deze afbeelding laat zien welke energiebronnen NL het meest gebruikt. Wij de leerlingen erop dat hernieuwbare energiebronnen (=duurzame energie) nog maar een klein aandeel betreft.

Wat zijn momenteel
de belangrijkste bronnen
van energie?

Kijk of de leerlingen bovenstaande afbeelding begrepen hebben.

Een fossiele energiebron is een brandstof dat in de loop van miljoenen jaren gevormd is 

uit resten van afgestorven planten, 

bomen en dieren

FOSSIELE BRANDSTOFFEN

• Steenkool
  

Steenkool is ontstaan uit plantenresten. Deze plantenresten zijn miljoenen jaren onder hoge druk en warmte veranderd in steenkool.

De belangrijkste bronnenan energie

• Aardolie

FOSSIELE BRANDSTOFFEN

Aardolie is ontstaan door de opeenstapeling van dieren en plantenresten. Deze zijn door warmte en druk na miljoenen jaren veranderd in olie en gas. Omdat ze tussen ondoorlatende aardlagen zitten, kan het olie en gas niet weg. 

FOSSIELE BRANDSTOFFEN

• Aardgas

Aardgas is in NL de nr. 1 brandstof.

WAARUIT ZIJN FOSSIELE BRANDSTOFFEN ONTSTAAN?

VOOR- EN NADELEN

FOSSIELE ENERGIE

VOOR- EN NADELEN VAN FOSSIELE ENERGIEBRONNEN

VOORDELEN:

• Welvaart
• hoog ontwikkelingspeil Nederland
• Opwekken elektriciteit

NADELEN:

• Uitstoot Koolzuurgas (CO2)
• versterkt broeikaseffect                      >>> Klimaatverandering
• Het kan opraken                                   >>> beperkte hoeveelheid
• grondverzakking / bevingen

Vraag de leerlingen om na te denken over de voor- en nadelen van fossiele brandstoffeb.

Versterkt broeikaseffect

Klimaatverandering ontstaat door het versterkt broeikaseffect. Zonder broeikaseffect kunnen wij niet op aarde leven. Het versterkt broeikaseffect wordt echter veroorzaakt doordat teveel aan CO2 zich in de atmosfeer bevindt. Hierdoor blijft er nog meer warmte op aarde hangen waardoor de aarde opwarmt.

Energietransitie

De overgang van traditionele, 

fossiele brandstoffen, naar 

duurzame bronnen van energie 

D.m.v. de energietransitie willen we de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Van fossiele brandstoffen naar duurzame brandstoffen/energiebronnen

Bij de energietransitie gaan we van....

1. duurzame naar fossiele brandstoffen
2. fossiele naar duurzame brandstoffen

Noem een voorbeeld waarbij men overstapt van het gebruik van fossiele brandstoffen naar duurzaam energiegebruik

Duurzame energiebronnen

• Windenergie (windmolenparken)
• Zonne-energie (solarparken, zonnepanelen, zonneboiler)
  
• Waterkracht (stuwdammen)
• Biomassa
• Geothermische-energie (Aardwarmte)
• Getijdenenergie

Waterkracht --> Voorbeeld Drieklovendam in China Ook hier kleven voor en nadelen aan. 

KIJKVRAGEN FILMPJE

1. Wie stoten er in Nederland broeikasgassen uit?
2. Wat gebeurt er wanneer de temperatuur gemiddeld met meer dan 1 graad stijgt?
3. Wat zijn de gevolgen hiervan voor Nederland?
4. Wat kunnen de gevolgen zijn voor de rest van de wereld?
5. Welke oplossingen worden er in dit filmpje genoemd?

Laat de leerlingen de kijkvragen opschrijven of noteer de kijkvragen op het whitebord. Laat de leerlingen de antwoorden in hun schrift noteren en bespreek de antwoorden na afloop van het filmpje.

Wat kan jij zelf doen op het gebied van energie om klimaatverandering tegen te gaan?

HUISWERK 

• Lees de introductie van Hoofdstuk 4 
  
• Maak Hoofdstuk 4 paragraaf 1 uit de methode Buitenland.
  

ZELFSTANDIG AAN HET WERK

Je mag zelfstandig aan de slag in de Learning Portal H4.1

VRAGEN?

AFSLUITING 

& 

VOORUITBLIK

- EINDE LES -

OPRUIMEN, INPAKKEN EN RUSTIG DE KLAS VERLATEN ;-)