Pers verzorging H9 Spijsvertering

• persoonlijke verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Spijsvertering

Persoonlijke verzorging

Periode 2, week 2

Thema 3

Hoofdstuk 9

Periode 2 schema, zie ook Teams!

Hoe goed ben jij voorbereid op deze les?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoe heb je je voorbereid op deze les?

Onderwerpen deze les

Spijs verteren

Spijsverteringskanaal

Lever en alvleesklier

Spijs verteren

• Je haalt vocht en voedingsstoffen uit eten en drinken:
  
• Dit wordt verwerkt tot brandstof en grondstoffen
  
• Verteren is voedingsstoffen klein genoeg maken voor opname in het bloed
  
• Van opname van voedingsstoffen (eten en drinken) tot afvoeren van de afvalstoffen (ontlasting en urine)
  

Welke onderdelen van het spijsverteringskanaal ken je?

Welke weg legt je voedsel af door het spijsverteringskanaal?

1. Slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm
2. Maag, slokdarm, dunne darm, dikke darm
3. Dunne darm, dikke darm, slokdarm, maag
4. Slokdarm, dunne darm, dikke darm, maag

Functies spijsvertering

• Voedsel opnemen (via de mond)
  
• Voedsel fijnmaken (kauwen)
  
• Voedsel vervoeren (door spierbewegingen)
  
• Voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen en spierbewegingen)
  
• Voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het bloed ( via wand dunne darm)
  
• Onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (anus)
  

Spijsverteringsstelsel

Ervaring?

Wat zou er mis kunnen gaan bij cliënten?

Klieren

In het spijsverteringskanaal zitten op diverse plaatsen klieren:

• Klieren produceren sappen die op de voeding inwerken
• Sappen verteren voedsel
  
• Voedingsstoffen worden via de dunne darm in het bloed opgenomen
  
• Bloedvaten transporteren de voedingsstoffen door het lichaam
  

Opdracht

Lees het onderwerp in het boek en bestudeer de plaats in het lichaam en de functie.

Denk aan jullie mondkapje!!!

• Mond
  
• Slokdarm
  
• Maag
  
• Twaalfvingerige darm
  
• Dunne darm en dikke darm
  
• Endeldarm en anus
  

Mond

• Kauwen
• Speeksel
• Huig
• Strottenhoofd
• Strottenklepje

Slokdarm

• Spieren die samentrekken en ontspannen -> peristaltiek
• Zorgt voor voedseltransport
• Verbinding tussen mond en maag
  
  
• Enige functie: Vervoer van voedsel van mond naar maag

Maag

• Elastische gespierde zak
• Kan uitzetten en krimpen
• Bewaren voedsel totdat het naar de darmen kan

Functies:

• Verder kneden en fijnmaken van voedsel
• Afbreken van eiwitten en vetten
• Doden van bacteriën

Twaalfvingerige darm

• Bovenste gedeelte van de dunne darm
  
• Even lang als 12 vingers (+/- 30 cm)
  
•  Voedsel wordt verder verteerd
  

+ sap uit alvleesklier

+ galsap uit de leven

• Galsap verdeelt vet in kleine druppeltjes
  
• Na inwerking van de sappen is het voedsel verdeeld in de kleinst mogelijke deeltjes. Dit is nodig voor opnamenin het bloed.
  

Dunne en dikke darm

Dunne darm:

• Kan tot wel 5 tot 6 meter lang zijn
  
• Bestaat uit darmvlokken aan de binnenzijde (geplooid slijmvlies)
  
• In elke darmvlok zit een bloedvat (haarvat) deze nemen de voedingsstoffen op
  
• De voedingsstoffen gaan via het bloed van de dunne darm -> poortader -> lever
  

Dikke darm:

• Ongeveer 1,5 meter lang
  
• Bestaat uit blinde darm, dikke darm, endeldarm
  
• Veel bacteriën (Darmflora) -> belangrijk bij afbreekproces schadelijke bacteriën
  
• Laatste voedingsstoffen worden opgenomen
  
• Er wordt veel vocht onttrokken, dus de voedselbrij wordt dikker
  
• Er wordt slijm toegevoegd
  
• Overgebleven voedselbrij wordt naar de endeldarm vervoerd (met aan het einde de anus

Endeldarm en anus

• Verzamelplaats voor ontlasting
  
• Spieren worden in reflex samengetrokken (ontlasting verlaat lichaam via anus)
  
• Anus wordt afgesloten met kringspier
  

Welke organen horen wel in het spijsverteringsstelsel maar niet in het kanaal?

De lever en alvleesklier liggen buiten het spijsverteringskanaal en horen er in die zin niet bij .

Vanwege de functie van beide klieren horen ze wel bij het spijsverteringsstelsel!

1. Lever
2. Longen
3. Milt
4. Alvleesklier

Lever

Suikers en eiwitten gaan van:

Dunne darm → bloedvaten → lever

Functies:

• Opslagplaats voor energie
  
• Opslagplaats voor suiker, vetten, aminozuren, vitaminen en metalen
  
• Vorming van gal (opslag in de galblaas)
  
• Eiwitten (aminozuren) omzetten in andere eiwitten en bloedeiwitten
  
• Giftige stoffen omzetten in minder gevaarlijke stoffen
  

Alvleesklier

• Hoort ook niet bij het spijsverteringskanaal!
  
• Functies:
  
•  afscheiden van alvleesklier sap  
  
• 
  afscheiden van de hormonen insuline en glucagon (komen van de eilandjes van Langerhans) 

https:

Dit deel verbindt de mond met de slokdarm

Hierin wordt voedsel dat via de slokdarm uit de mond komt verder gekneed en fijn gemaakt

Dit deel is vele meters lang

Dit deel vervoert voedsel verder het spijsverteringskanaal in

Klieren in de wand vormen slijmstoffen en glijstoffen

Met dit deel kun je genieten van je eten

Keelholte

Maag

Dunne darm

Slokdarm

Dikke darm

Mondholte

Volgende les

• Herhaal eventueel deze les voor jezelf;
• Neem zelf thuis de les door van week 3 en maak de opdrachten
• Noteer je vragen over les 3 (H10 Gezonde voeding) en stel ze bij de volgende les persoonlijke verzorging wanneer je op school bent.
• Kom voorbereid naar de volgende les!

TIP: kijk filmpjes op YouTube, zo zie je het voor je en vorm je voor jezelf een beter beeld.

Succes!