3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978) deel 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo lwoo, havo
• Leerjaar 5

Havo 5 Historische context: Nederland (1948-2008)

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Lesdoelen:

In deze paragraaf leer je:

- wat veranderde in de positie van jongeren en vrouwen.

- welke emigratie en immigratie plaatsvonden.

Leidende vraag

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland tussen 1948 en 1978?

Havo 5

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Jongeren en vrouwen

1e feministische golf 

vrouwen streden omstreeks 1900 voor een betere positie in de maatschappij.

- vrouwen wilden kunnen studeren.

- vrouwen wilden stemrecht (1919)

Vanaf 1918 confessionelen een meerderheid --> vrouwenemancipatie 

komt tot stilstand.

- Traditionele rolverdeling: man aan het werk en vrouw thuis voor het

huishouden/kinderen. 

- Vrouwen wettelijk handelingsonbekwaam.

--> vanaf 1945 veranderde dit beeld. 1956 PVDA- minister maakte een einde aan de wettelijke handelingsonbekwaamheid.

Aletta Jacobs

Eerste vrouw die naar de universiteit ging.

Eerste vrouwelijke arts.

Streed o.a. samen met Wilhelmina Drucker voor vrouwenkiesrecht.

Wilhelmina Drucker

Streed voor vrouwenkiesrecht

Havo 5

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Jongeren en vrouwen

Vanaf de jaren 60 verbeterde de positie van de vrouwen;

2e feministische golf

Man Vrouw Maatschappij - Dolle Mina

- afschaffing handelingsonbekwaam 1956

- steeds meer vrouwen studeren.

- anticonceptiepil + condoom--> losser seksueel moraal en daling aantal kinderen (meer vrijheid voor de  vrouw).

- Echtscheidingswet 1971

 - Abortus

- Ongetrouwd samenwonen (‘hokken’)

- Vergoeding kinderopvang. - buitenshuis werken.

- Gelijke lonen

Havo 5

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Resultaat: revolutie in de jaren 60;

- Gezag autoriteiten niet meer vanzelfsprekend

- Secularisering

- Individualisering

- Meer inspraak bevolking (Medezeggenschapsraad, leerlingenraad)

- Nieuwe politieke partijen opgericht

- Vrijere opvoeding kinderen

Proces later versterkt door nieuwe communicatiemogelijkheden:

computers, internet, mobiele telefoons

Havo 5

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Emigratie en immigratie

Regering na de 1945 wilden de emigratie bevorderen.

- 9 miljoen inwoners --> tekort aan banen.

- huizen tekort door verwoestingen.

Tussen 1948 en 1964 emigreerden ongeveer 500 000 mensen.

- 400.000: VS, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland.

Havo 5

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Emigratie en immigratie

1. Groepen die door de dekolonisatie naar Nederland kwamen.

- Indische Nederlanders en Molukkers (1951) --> 

Vanaf 1945 300.000 Indische Nederlanders en na het Nederlands-Indonesisch conflict over Nieuw-Guinea 1958.

- 200.000 Surinamers --> uit Suriname vanaf 1975 onafhankelijk.

- Vanaf 1980 80.000 Antilliaanse en Arubaanse Nederlanders.

2. Groepen die kwamen om te werken (arbeidsmigranten).

- Vanaf 1950 was er vraag vanuit bedrijven voor arbeiders. Deze kwamen eerst uit Italië en Griekenland en later uit Turkije en Marokko.

Deze gastarbeiders zouden hier tijdelijk komen. Turkse en Marokkaanse arbeiders bleven en lieten hun gezinnen over komen.

Eerste indruk video.

Havo 5

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Emigratie en immigratie

Vanaf 1973 kwam er een einde aan de economische groei:

--> oliecrisis --> economische crisis

Industrie vooral getroffen.

1. industrie vertrekt naar lageloonlanden.

2. industrie vernieuwd zijn technologie --> ongeschoolde arbeiders niet meer nodig.

--> groeiende werkloosheid onder de gastarbeiders.

Bekijk de video vanaf 09.40.

Autoloze zondag

Autoloze zondag

Havo 5

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

Emigratie en immigratie

Jaren 70 en 80:

Welvaartsgroei is voorbij als gevolg van:

- Oliecrisis, 1973

- Gestegen lonen in westerse landen

Bezorgdheid over nadelige gevolgen welvaartsgroei:

Milieuvervuiling

Toename energiegebruik en bezorgdheid over wapenwedloop

Gevolg:

Toename werkloosheid en zorgen over toekomst met name

onder jongeren

Bekijk de video vanaf 09.40.

Autoloze zondag

Autoloze zondag