1.4 De dekolonisatie van Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

H1: Nederland en Indonesië

§1.4 De dekolonisatie van Indonesië

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

Een koloniale oorlog

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Begrippen:

pemoeda's

politionele acties

B

Indonesië onafhankelijk

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Begrippen:

Verenigde Naties (VN)

soevereiniteit

dekolonisatie

C

Na de onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949.

 

guerilla

oorlogsmisdaad

§1.4 de dekolonisatie van Indonesië
A:  een koloniale oorlog 

15 aug 1945: Japan geeft zich over 

-> gezagsvacuüm: niemand aan de macht  

 17 aug 1945: Soekarno roept onafhankelijkheid Republiek Indonesië uit.

-> onder druk van pemoeda's: jonge nationalisten die met behulp van de Japanners waren gedrild tot militairen. 

De pemoeda's bezetten overheidsgebouwen en voerden gruwelijke moordpartijen uit op NL'ers en Indo's. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

Reactie NL:
Weigerden onafhankelijkheid te accepteren. 

Pemoeda's waren terroristen, Soekarno een verrader.

Het lukte het KNIL niet om het verzet te breken. Daarom stuurt NL meer soldaten naar NL-Indië.

Gevolg was een oorlog tot 1949, met daarin twee politionele acties. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

Politionele acties:

• Militaire actie om Indonesië als kolonie te behouden. 
• In korte tijd meer NL'se soldaten in Indonesië
• Nederlandse belangen werden veilig gesteld. 
• Een groot gebied werd veroverd

Betekenis politionele actie:

• Politie zorgt voor orde en rust in eigen land
• Politionele acties klinkt minder heftig dan koloniale oorlog
• Nederlanders dachten dat het twee acties waren, in feite was het 4 jaar lang oorlog!

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

• De Indonesische vrijheidsstrijders vochten terug met een guerrilla.
  ->  kleine groepen strijders voeren een korte aanval uit en trekken zich daarna snel terug. Ze verschuilen zich in de bossen en huizen. 
• 
  
• Reactie NL: gewone burgers doden in de hoop de vijand uit te schakelen. 
  -> oorlogsmisdaad.

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

§1.4 de dekolonisatie van Indonesië 
B: Indonesië onafhankelijk

De Verenigde Naties (VN) had kritiek op NL:

• VN = organisatie die wil zorgen voor vrede en veiligheid;
   
• NL moet direct stoppen met hun oorlog
• Leiders Indonesië vrijlaten
• Praten over onafhankelijkheid

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Ook de VS had kritiek:

• dreigden eco hulp na WO2 stop te zetten (Marshallhulp)
• NL had dit hard nodig

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Gevolg:

• Onderhandelingen over soevereiniteit: recht op zelfbestuur.  
  
  "Wat moet er gebeuren met KNIL-soldaten?"
  "Wat moet er gebeuren met Nederlandse bedrijven in Indonesië?"
  
   
• 27 december 1949: Indonesië onafhankelijk/dekolonisatie: Soekarno als leider

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

vlnr: Mohammed Hatta, koningin Juliana, minister-president Willem Drees in DH

Gevolgen onafhankelijkheid:
 

• WO2 en koloniale oorlog hadden grote schade toegebracht aan eco Indonesië
• Sommige regio's wilden geen onderdeel zijn van Indonesië (Molukken en Atjeh eigen staat) -> Het leger werd ingezet om ze bij de republiek te houden. 
• Veel NL'ers en Indo's werden na onafhankelijkheid gewantrouwd
• 1957: NL'se bedrijven werden eigendom van Indonesische staat. In ruil kreeg NL een financiële vergoeding. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Tas op de grond

Spullen op tafel 

H1: Nederland en Indonesië

§1.4 De dekolonisatie van Indonesië

C: Na de onafhankelijkheid

§1.4 de dekolonisatie van Indonesië 
C: Na de onafhankelijkheid

300.000 NL'ers en Indo's verhuisden naar NL, namen eigen cultuur mee. 

Molukkers:

• Hadden gestreden in het KNIL
• Bang gestraft te worden door Indonesische nationalisten
• 1950: roepen zelf onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uit (Republik Maluku Selatan, RMS)
• Het Indonesische leger bezette de Molukken
• NL haalde de oud-KNIL soldaten en hun familie op (12.500 mensen)

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

1970: Molukkers voeren actie in Nederland:

• waren kil ontvangen in Nederland (oa kamp Westerbork)
• konden nog niet terug naar de Molukken
• Nederland moest zich meer inzetten voor een onafhankelijke Molukse staat
  
  
• Treinkaping bij Wijster (Drenthe)
• Treinkaping bij de Punt (Groningen)
• Gijzeling basisschool (Drenthe)

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Ruzie over Nieuw-Guinea:

• Was niet onderdeel van soevereiniteitsoverdracht
• Indonesië vond dat dit gebied bij Indonesië hoorde
• Ruzie leidde bijna tot een nieuwe oorlog
• VS zet NL onder druk
• 1963: NL geeft gebied alsnog aan Indonesië

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Af en toe nog spanningen:

• 1998: weinig democratie in Indonesisch bestuur
  NL gaat zich ermee bemoeien 
  Gevolg: politieke ruzie 
• Eis: excuses of schadevergoeding van NL
  In begin was dit onbespreekbaar
  Sinds 1990 gaat men er langzaam op een andere manier naar kijken

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid