Les 5 - geschiedenis van het jodendom deel 4

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Jodendom

Les 5: Geschiedenis van het jodendom

Deel 4

In deze les komt het volgende aan bod

 70 na Christus t/m 17e eeuw

• Diaspora
•  Byzantijnse rijk
• Islam
• Sefardische en Asjkenazische joden
• Antisemitisme
• Luther & Calvijn

Terugblik vorige les

Bij de Babylonische ballingschap...

1. waren joden vrij om hun geloof te belijden
2. zijn de Babyloniërs vertrokken
3. probeerde Babyloniërs joden te scheiden
4. zijn de Assyriërs verjaagd

Cyrus de Grote bouwde de...

1. eerste tempel voor de joden
2. tweede tempel voor de joden
3. derde tempel voor de joden
4. vierde tempel voor de joden

Wat klopt NIET: De Grieken...

1. lieten de joden zelf bepalen over de tempel
2. probeerden het geloof te onderdrukken
3. wilden de tempel besturen

Met welk feest herdenken de joden de Opstand der Makkabeeën?

Sleep de afbeeldingen naar het bijbehorend feest

PESACH

CHANOEKA

Diaspora

70 n. Chr.

De joden kwamen weer in opstand tegen de romeinen vanwege de onderdrukking. De tempel wordt hierbij wederom verwoest. Die is sindsdien nooit meer opgebouwd. Ook nu werden de joden weggejaagd uit hun gebied. Ze gingen zich op verschillende plekken in het romeinse rijk vestigen. Dit wordt de Diaspora genoemd (= Grieks voor verspreiding/verstrooiing). Sommige joden bleven wel daar wonen, maar de meesten kwamen ergens anders terecht.

Omdat ze geen tempel meer hadden en overal en nergens verspreid waren, bouwden ze synagoges. Ook in de synagoges was een heilige ark te vinden met de thora die in de richting van Jeruzalem staat.

Leg de term 'diaspora' uit

Byzantijnse rijk

370 n. Chr.

Het duurt 300 jaar voordat het romeinse rijk christelijk wordt. Daarna valt het uit elkaar en wat overblijft noemen we het Byzantijnse rijk. Daar vallen ook Palestina en Israel onder. De Byzantijnen zijn ook onderdrukkers; alleen christelijke kerk was toegestaan. Joden werden gezien als degenen die Jezus niet accepteerden en kruisigden. Daarom werden zij vaak gezien als minderwaardig; tweederangs burger.

Hoe werden de joden door de Byzantijnen gezien?

Islam

637 n. Chr.

De Islam is ontstaan door Mohammed. Nu zijn het de Arabieren die het gebied veroveren en een heel groot wereldrijk stichten. Ook hier vallen Palestina, Israël en Jeruzalem weer onder. Jeruzalem wordt ook een heilige stad voor de moslims; ze bouwen er de Al-Aqsamoskee op de plek waar vroeger de tempel stond. Ook de Rotskoepel werd gebouwd op de plek waar Mohammed een hemelreis zou hebben gemaakt. Onder het Arabische bewind kregen joden meer vrijheid omdat de islam zegt dat je respect moet hebben voor alle religies. 

Tempelberg

Ondanks het feit dat de tempelberg een heilige plek is voor zowel de joden als christenen, is dit ook een plek van conflicten. De joden en Arabieren vechten om wie er de controle krijgt over deze plek. Hier stond immers ooit de joodse tempel, maar nu staat er een moskee. 

Sefardische Joden

1000 - 1300

Er komt een bloeiperiode voor de joden, ook wel de gouden eeuw van het Arabische jodendom genoemd: Sefardische jodendom (1000-1300). Het hoogtepunt vond plaats in Spanje. Een belangrijke persoon daarin is Maimonides. Hij heeft allerlei uitleggingen gegeven aan de Thora. In die tijd bloeit de wetenschap, kunst, filosofie, architectuur op en vinden er religieuze ontwikkelingen plaats.

Asjkenazische Joden

1000 - 1300

In de rest van Europa, waar de andere joden woonden (de Asjkenazische joden), werden de joden nog steeds gezien als tweederangs burger. Ze werden onderdrukt. Zo mochten ze niet trouwen met christenen en heel veel beroepen mochten ze niet uitoefenen. Ze mochten wel handel drijven, want dat zagen de christenen als iets slechts. Hier konden de joden behoorlijk rijk van worden, wat resulteerde in jaloezie van anderen. Er werd allerlei propaganda tegen het jodendom verspreid. Joden moesten de ‘jodenhoed’ dragen zodat mensen konden zien wie wel joods was en wie niet. Zo werd voorkomen dat er met joden omgegaan werd en er met hen getrouwd werd. Dit was niet gedurende de hele middeleeuwen, maar af en toe duikten de antisemitische gevoelens weer op.

In een bepaalde periode moesten de joden een gele ring dragen op hun borst zodat ze herkenbaar waren. Later heeft Adolf Hitler dit afgekeken in de vorm van een jodenster.

Het Sefardische jodendom wordt ook wel gezien als het Arabische jodendom.

1. Waar
2. Niet waar

De Sefardische joden beleefden een 'gouden tijd' tussen 1000-1300.

1. Waar
2. Niet waar

De Asjkenazische joden moesten in de periode 1000-1300 een jodenhoed dragen.

1. Waar
2. Niet waar

Antisemitisme

12e, 13e, 14e, 15e eeuw

Antisemitisme of Jodenhaat is de discriminatie en racistische behandeling van Joden op basis van hun etniciteit of religie.

Het antisemitisme leidt tot allerlei vervolgingen van de joden in verschillende eeuwen (12e, 13e, 14e, 15e eeuw). Joden moesten telkens vluchten. 

Leg de term 'antisemitisme' uit.

Luther & Calvijn

16e en 17e eeuw

Luther is anti-joods en zegt dat joden anti-christ zijn. Calvijn is milder t.o.v. de joden. Calvijn werd populair in Nederland en er kwam meer vrijheid voor joden, waardoor ook joden naar Nederland kwamen in vooral de 17e eeuw (Gouden Eeuw).

Wat is 'diaspora'?

1. vervolging van een volk
2. verspreiding van een volk over gebieden
3. verwelkomen van een volk
4. onderdrukken van een volk

Hoe zagen de Byzantijnen de joden?

1. als dieven
2. als gewelddadige burgers
3. als mensen die vrij hun geloof konden belijden
4. als tweederangs burger

Waar staat de Al-Aqsamoskee?

1. In Jeruzalem
2. In Marrakesh
3. In Algerije
4. In Bethlehem

Wat hebben de Joodse tempel en de Al-Aqsamoskee met elkaar gemeen?

Leg de term 'antisemitisme' uit.

Wie was anti-joods?

1. Luther
2. Calvijn

Ik heb iets nieuws geleerd vandaag

😒🙁😐🙂😃