voltooid deelwoord

• Duits
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Guten Morgen!

Wir wiederholen!

Uitgangspunt = de stam

Als je een werkwoord vervoegt, heb je altijd de stam nodig!

In het Duits krijg je de stam door -en of -n (als er geen 'e' voor staat) van het werkwoord af te halen.

Bijvoorbeeld:

reisen - reis-                 feiern - feier

wohnen - wohn-         wandern - wander

machen - mach-

finden - find-mach  

• 
  

Vervoeg het Duitse regelmatige werkwoord spielen (= spelen).                                  

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie/Sie

Denk aan de stam!

spielen

spielen

spielst

spiele

spielt

spielt

Eselsbrücke

Achter de stam van het werkwoord komen de uitgangen:

(FE)    E - ST - T - EN - T - EN

 

Voorbeeld: machen (doen, maken)

Achter de stam van het werkwoord komt bij elk persoonlijk voornaamwoord een uitgang. 

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie

Sie

mache              machst 

macht 

machen

macht

machen

machen

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie

Sie

stam + e

stam + st

stam + t

stam + en

stam + t

stam + en 

stam + en 

Achter de stam van het werkwoord komt bij elk persoonlijk voornaamwoord een vaste uitgang. 

regel: esttenten

 machen

Voorbeelden stam -d/-t 

	machen	antworten	reden
ich	mach e	antwort e	red e
du	mach st	antwor t e st	red est
er/sie/es	mach t	antwor t e t	red et
wir	mach en	antwort en	red en
ihr	mach t	antwort e t	red et
sie/Sie	mach en	antwort en	red en

Stam op -d/-t

 bv. reden. antworten

du, er/sie/es, ihr =>  extra 'e' tussen stam en uitgang

Er meldet sich beim Lehrer.

Wartest du auch auf den Bus? 

Voorbeelden stam op s-klank

	machen	reisen	heißen
ich	mach e	reis e	heiß e
du	mach st	reis t	heiß t
er/sie/es	mach t	reis t	heiß t
wir	mach en	reis en	heiß en
ihr	mach t	reis t	heiß t
sie/Sie	mach en	reis en	heiß en

Let op: stam op s-klank

Als de stam op een 's'-klank eindigt (s, ss, ß, x, z):
dan komt er bij du alleen een 't' achter de stam

Heißt du auch Jens?

Tanzt du zwei mal pro Woche?

Wann reist du nach Berlin ab?

du (melden)

1. meldst
2. meldest

du (reisen) ...

1. reisen
2. reisst
3. reist
4. reit

heißen (du)

3/8

uitleg/antwoord

heißen -> 

stam = heiß ->

du = -st -> de s vervalt

heißt

1. heißest
2. heißt
3. heißst
4. heißenst

antworten

1. ihr antwort
2. ihr antwortet

Het voltooid deelwoord

Kijk naar de onderstaande zinnen

Ik heb brood gegeten.

Piet heeft een vuurtje gestookt.

Saskia heeft de fiets gemaakt.

Jan is naar Enschede gegaan.

Voltooid deelwoord 

Als je wil vertellen dat iets al gebeurd is, dan gebruik je een voltooid deelwoord in een zin. 

Voltooid betekent dat iets af is.

Dus je vertelt iets in de verleden tijd. 

Tegenwoordige tijd

Voltooid deelwoord

sagen

haben gewohnt

mache

habe gespielt

kochst

habe besucht

singt

kaufst

hast gehört

 Hoe maak je een voltooid deelwoord in het Duits?

Hoe maak je het voltooid deelwoord in het Duits?

ich

du

er / sie / es

wir

ihr

sie / Sie

haben

sein

bist

sind

habt

habe

bin

haben

sind

hat

hast

seid

ist

haben

Zwakke werkwoorden

• voltooid deelwoord -> ge + stam + t   + (vorm van haben, sein)
• gewohnt
• gespielt
• eindigt altijd op -t

Ich habe gewohnt

Er hat gespielt

werkwoorden op -ieren

bijv:   studieren

              gratulieren

krijgen alleen een -t  achter de stam

            voltooid deelwoord:  gratuliert                             (dus niet:gegratuliert)

werkwoorden met stam op -d/-t/-chn/-tm/-gn

bijv: regnen

stam: regn-

voltooid deelwoord is: ge+stam+et!! (uitspraak!)

geregnet

Sleep het werkwoord  naar het juiste voltooid deelwoord

studiert

gestudiert

gehören

gehört

geversorgt

versorgt

geredt

geredet

gearbeitet

gearbeit

besucht

gebesucht

gewart

gewartet

hören

reden

arbeiten

studieren

besuchen

versorgen

warten

Sterke werkwoorden

• Klinkerwisseling
• Nederlands sterk > Duits meestal ook sterk
• Leer de lijst op Classroom!

Sterke werkwoorden

Zwakke werkwoorden

Veranderen van klank

Verandert niet van klank

Voltooid deelwoord eindigt op -en

Voltooid deelwoord eindigt op d/t

lopen

maken

geven

spelen

sein

haben

gesprochen

geschwommen

gegangen

gearbeitet

gehört

gelaufen

geschrieben

üben wir!

Hoe maak je het voltooid deelwoord?

1. ge + stam + t
2. ver + stam + t
3. ge + stam + te
4. ver + stam + te

Hast du den Elefanten _______ (füttern)?

1. verfütteren
2. verfüttert
3. gefüttert
4. gefüttern

Vul het voltooid deelwoord in:

Hast du nach eine Kaffe ______ (fragen)

Vul het voltooid deelwoord in:

Mein Bett hat mir in den Ferien ______ (fehlen)

Vul het voltooid deelwoord in:

Früher habe ich in Deutschland ______ (wohnen)

Vul het voltooid deelwoord in:
Wir haben gestern ....................(telefonieren)

Vul het voltooid deelwoord in:
Es.......(haben) gestern lange .........(regnen)

Aufgabe Grammatik 

Buch S. 114/115

Aufgaben 18, 19, 20

Buch S. 118/119

Aufgaben: 25, 26, 27

Ik snap het voltooid deelwoord

ja

nein

ein bisschen

Tschüss, bis zur nächsten Stunde!