1.2 India en het Britse Rijk (1765-1885)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

India en het Britse Rijk (1765-1885)

Hoofdvraag bij deze paragraaf:

Waardoor werd India in de 19e eeuw de belangrijkste kolonie binnen het Britse Rijk (1765-1885)?

Gerelateerde kenmerkende aspecten

• 25 Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
  
• 29 Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme 
• 31 De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving 
• 33 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie 
• 34 De opkomst van emancipatiebewegingen

Zwaartepunt binnen het Britse rijk verschuift van Amerika naar India!

Waarom werd Amerika minder belangrijk voor de Britten?

1. 1776: Amerikaanse onafhankelijkheid werd bereikt

2. 1807: verbod op de slavenhandel

Handel in Azie

• De Britten richten in 1600 de East India Company op (katoen en specerijen)
• India maakte deel uit van het Mogolrijk
• Er werden versterkte handelsposten (factorijen) opgericht om van daaruit handel te drijven met Mogolvorsten
• Door Europese concurrentie en verzwakking van de macht van de Mogolvorsten (onderkoningen worden machtiger t.o.v. Mogolkeizer) gingen de Engelsen meer politieke macht opeisen.

1765: Verdrag van Allahabad

De Mogolvorst en de EIC sloten een verdrag waarbij:

• De EIC belasting mocht innen in naam van de vorst in ruil voor militaire steun aan de keizer en paleisonderhoud
• Hiermee verkregen de Britten voor het eerst een vorm van bestuur (later verdere uitbreiding)
• Dit verdrag wordt gezien als het begin van het Britse Rijk in India!

Brits bestuur

• De East India Company beschermde haar bezittingen met eigen legers (indiase soldaten o.l.v. Britse officieren: sepoys)
• Deze legers groeiden later uit tot het Brits-Indische leger
• Tegen de dreiging van andere Europese landen op zee kreeg de compagnie steun van de Royal Navy
• Grote delen van India werden bestuurd door middel van lokale machthebbers die Britse opdrachten uitvoerden

Indiase opstand van 1857

• Anders dan in de Amerikaanse koloniën vestigden zich maar weinig Britten definitief in India
• De Britten wezen veel religieuze (hindoeistische) en sociale gebruiken in India af. 
• In 1857 volgde het hard neerslaan van een opstand onder Indiase soldaten in het leger van de EIC (gevolg: opheffing EIC)
  

Economische belangen

• India kwam na de opstand van 1857 onder direct bestuur te staan van de Britse regering (in 1877 werd Queen Victoria keizerin van India).
• Door de industriele revolutie werd Zuid-Azie belangrijk binnen het modern imperialisme (streven naar koloniale overheersing om te beschikken over goedkope grondstoffen en afzetgebieden voor industriële producten)
• Plantages werden ingericht voor de handel

Versteviging Britse macht in de 19e eeuw door:

• In India nieuwe wegen en spoorwegen aan te leggen. Dankzij deze infrastructuur konden zij het gebied op lokaal niveau beter beheersen.
• Afnemen van de reistijd door stoomschepen en aanleg Suezkanaal (1869)
• Het invoeren van de Engelse taal en hun eigen onderwijs- en rechtssysteem in India

Gevolg: steeds meer inheems verzet tegen het Britse bewind!

Indian National Congress (1885)

•  Hoogopgeleide Indiërs richtten in 1885 het Indian National Congress op, dat later zou uitgroeien tot een politieke beweging
• Het Indian National Congress streefde in eerste instantie nog niet naar zelfstandigheid, maar naar emancipatie (vooral gelijke kansen binnen het Brits-Indische bestuur)
• De Britten zagen zichzelf als superieur en accepteerden dit niet

Begrippen

• East India Company: Engelse handelscompagnie die bestond van 1600 tot 1874 en die specifiek gericht was op de handel met Azië, in het bijzonder met India.

• Mogolrijk: Rijk in Zuid-Azië tussen 1526 en 1858, dat was gesticht door islamitische krijgers en werd bestuurd door een vorst.

• Factorij: Beschermde nederzetting van een Europese handelscompagnie in een kolonie waar zij goederen bewaarde en verhandelde. De compagnieën voerden zelf het bestuur over deze factorijen.

Begrippen

• Verdrag van Allahabad: in 1765 gesloten verdrag tussen de East India Company en het Mogolrijk, waarin de Engelse handelscompagnie het recht verwierf om belastingen te innen in het oostelijk deel van India.

• Brits-Indische leger: leger dat in 1895 werd gevormd uit de legers van de East India Company. Hierin vochten Indiase soldaten onder leiding van Britse officieren.

• Royal Navy: Britse koninklijke oorlogsvloot, die werd opgericht in 1546.

Begrippen

• modern imperialisme: het verschijnsel vanaf de 19e eeuw waarbij Europese landen streven naar een groot koloniaal rijk en de koloniën gebruiken als producenten van grondstoffen en als afzetgebieden.
• Suezkanaal: kanaal in Egypte, gelegen tussen Afrika en Azië, dat werd geopend in 1869. Voor veel Europese landen betekende dit kanaal een snellere zeeroute naar Azië.

• Indian National Congress: Politieke beweging die in 1885 door hoogopgeleide Indiërs werd opgericht en die vooral streefde naar gelijke kansen voor Indiërs binnen het Brits-Indische bestuur.

• emancipatie: het streven naar de juridische en sociale gelijkberechtiging van achtergestelde groepen als slaven, vrouwen, arbeiders en religieuze minderheden.