HEG les 5 psychotische aandoeningen: psychose en schizofrenie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

doelen van de les

herhalen depressie

aan het eind van de les kan je benoemen:

wat een psychose is

wat een waan is

wat een hallucinatie is

wat schizofrenie is

Welke kernsymptomen moeten aanwezig zijn bij een depressie?

kernsymptomen:

Sombere stemming

Verlies van interesse of plezier

Wat is een personale depressie?

Personale depressie

Aanleiding voor somber gevoel

Verdrietige omstandigheden zoals overlijden van familielid, zakken voor examen

Ernst en duur van sombere stemming staan niet in verhouding met de aanleiding

Welke neurotransmitter speelt een rol bij depressie

1. dopamine
2. serotonine
3. noradrenaline
4. weet ik niet

psychose en schizofrenie

Waar denk je aan bij het woord psychose

stelling:
iedereen heeft wel eens een psychotische ervaring

1. waar
2. niet waar

Stelling: iedereen heeft wel eens een psychose.

Zijn de studenten het daar mee eens? Waarom wel en waarom niet?

psychose

• wat is een psychose?

Wat is dan een psychose?

www.psychosenet.nl/video/iedereeen-heeft-psychotische-ervaringen

Laat het filmpje zien: iedereen heeft psychotische ervaringen

(te vinden op www.psychosenet.nl)

Een psychotische ervaring is de manier waarop jij invult wat je ziet en wat je hoort.

Iedereen heeft daar wel eens last van

Wanneer het je leven verder niet beïnvloed is er niets aan de hand

psychose

• Contact met de werkelijkheid kwijt
  
• Hallucinatie: stoornis in het waarnemen
  
•                             Stemmen in het hoofd 
•                              dingen zien die er niet zijn
• Wanen: stoornis in het denken
•                  denken dat je achtervolgt wordt
•                   extreme jaloezie
  
• Gevaarlijk: huisarts inschakelen
  

Bij een psychose ervaart iemand de wereld als vreemd en vaak angstaanjagend. Iemand merkt dan bijzondere dingen op die andere mensen niet merken. Het kan lastiger worden om andere mensen te begrijpen of te vertrouwen. Mensen die een psychose gehad hebben omschrijven een psychose vaak als iets droomachtigs of als een nachtmerrie terwijl ze wakker zijn. Ze zijn dan het contact met de werkelijkheid kwijt.

Bij een psychose horen de verschijnselen: hallucinaties, wanen en erg in de war zijn.

Wanneer spreken we van een hallucinatie?

Wanneer spreken we van een waan?

Hallucinaties zijn zintuiglijke waarnemingen van dingen die er in werkelijkheid niet zijn. De zintuiglijke waarneming is verstoord. Mensen ruiken, horen, zien, proeven of voelen dingen, zonder dat er hier een reden voor is. Tijdens een psychose worden vaak stemmen gehoord of ziet men een verschijning.

Een waan is een denkbeeld of overtuiging die niet op de werkelijkheid berust, maar waar een persoon heilig in gelooft. Ook als er genoeg bewijs is voor het tegendeel houdt de persoon vast aan zijn overtuiging. Zij hebben dan geen besef meer van de realiteit. Voorbeelden daarvan zijn de achtervolgingswaan of de jaloersheidswaan.

Een psychose kan enkele dagen duren tot enkele maanden.

Het voelt voor de patiënt als heel echt aan en dit kan een gevaar zijn. Daarom is het belangrijk om direct de huisarts in te schakelen. 

Dopamine

Neurotransmitter

• Frontale hersenen: te weinig dopamine
  
• Motivatie problemen
  

Centrale hersenen: te veel dopamine

• Te veel prikkels
  
• Geen onderscheid tussen belangrijke en onbelangrijke zaken
  

Dopamine wordt door het lichaam aangemaakt en zorgt ervoor dat de hersenen prikkels uit de omgeving waarnemen. Het is betrokken bij de manier waarop je dingen om je heen waarneemt. Het zijn neurotransmitters en dit zijn de stofjes die zorgen voor de elektrische overdracht tussen cellen. 

Verschillende neurotransmitters hebben verschillende functies. Serotonine wordt bijvoorbeeld in verband gebracht met stemming, acetylcholine met het geheugen, noradrenaline met stress en dopamine met psychotische ervaringen. In werkelijkheid zijn deze verbanden een stuk ingewikkelder en overlappen ze soms ook.

Er is veel onderzoek gedaan naar de rol van deze neurotransmitter bij psychose. We weten het niet zeker, maar wat vaak gesteld wordt als hypothese is dit: in de frontale hersenen is er mogelijk te weinig dopamine bij mensen met een psychose. Dit zorgt voor de ‘negatieve symptomen’ zoals motivatieproblemen en cognitieve problemen. Tegelijkertijd is er in de centrale hersenen mogelijk juist teveel dopamine, waardoor signalen keihard binnen komen en geen onderscheid meer gemaakt kan worden tussen belangrijk en onbelangrijk. Doordat je brein overal aandacht aan moet besteden, raakt het overbelast en overvoerd met prikkels. Veel mensen met een psychose zouden dan ook gevoelig zijn voor prikkels (licht, geluid, beweging, etc) en dit zo voelen.

schizofrenie

Denkstoornis met hallucinaties en wanen

Ongeveer 1% Nederlanders

Een aandoening waarbij psychosen een belangrijke rol spelen is schizofrenie. Het is een denkstoornis met hallucinaties en wanen die het gedrag sterk beïnvloeden. Het verloopt in wisselende fase, waarbij het belangrijk is dat de patiënt niet in een psychotische crisis komt. Na elke crisis wordt de behandeling namelijk moeilijker.

Het is een ziekte die bij 1 op de 100 mensen tussen de 17 en 30 jaar voorkomt.

Bij schizofrenie wordt onderscheid gemaakt tussen positieve en negatieve symptomen.

behandeling

Schizofrenie kan met medicijnen onderdrukt worden​

• Levenslang medicijnen​
  
•            therapietrouw!!
• Leefregels
  

Welke leefregels kan je bedenken?

regelmaat

geen of weinig alcohol

geen drugs

goede nachtrust

goede voeding

bewegen

ontspanning

Is het doel gehaald:

Kunnen jullie vertellen:

Wat een Psychose is

Wat een hallucinatie is

Wat een waan is

Wat schizofrenie is

maak opdracht 8

vraag 1 tm 12

voor de volgende les:

lees hoofdstuk 30.6