Mediawijsheid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

Mediawijsheid

Lesdoelen

Je bent je bewust van en kan benoemen welke invloed jouw onlinegedrag heeft op het dagelijks leven en de beroepscontext.

Je weet hoe je jezelf online kan beschermen tegen bedreigingen zoals hacken/fraude. 

Jouw onlinegedrag

Deel 1

Jouw internetgedrag in kaart brengen

Anonieme poll vragen - foute antwoorden bestaan niet! Wees eerlijk dus

Ik ben elke dag zoveel online:

0-3 uur

3-6 uur

6-9 uur

9-10 uur

10-13 uur

meer dan 13 uur

Ik post zo vaak op sociale media:

Meerdere keren per dag

Een keer per dag

Paar keer in de week

Wekelijks

Paar keer per maand

Maandelijks

Paar keer per jaar

Bijna nooit

Ik chat met zoveel mensen:

0-5

5-10

10-15

15-20

Meer dan 20

Ik ken iedereen, in het echte/offline leven, van mijn vrienden/volgers/contacten op mijn social media:

Ja

Nee

Waar gebruik jij het internet voor?

Online reputatie

 Reputatie = Alles wat van jou bekend is, hoe jij gezien en beoordeeld wordt door anderen.

Online reputatie = Alles wat online van jou bekend is, hoe jij online gezien en beoordeeld wordt door anderen.

Posten op internet?

- Alles blijft in principe eindeloos online (filmpjes, foto´s, tag´s, comments etc.) 

- Welke nadelen heeft dit?

Nadelen van eindeloos online

Nadelen van eindeloos online

- Iedereen die jou googelt (ook werkgevers) zien de posts etc.

- Moeilijk te verwijderen in de praktijk (ook al is dit wettelijk: het recht om vergeten te worden)

Wat te doen bij een ´slechte´ online reputatie

Privacywetgeving - ongewenste gegevens verwijderen (niet altijd mogelijk)

Verwijderingsverzoek bij zoekmachines - webpagina blijft wel bestaan, zoekresultaat niet

Bureau voor reputatiemanagement

Welk van de volgende dingen zal jij nooit online posten: • een babyfoto van jezelf;
• je huisadres; • de naam van je school; • een foto van jou op de sportdag; • het merk auto van je ouders; • een foto van jou en je moeder; • een foto van je rapport; • een filmpje waarin twee meisjes aan het vechten zijn; • een filmpje waarin je roddelt over een docent; • een filmpje waarin een docent iets raars doet voor de klas; • een foto of filmpje waarop te zien is dat je een bekeuring krijgt; • een meme van iemand anders, over een docent; • een posting waarin je vertelt dat je een paar weken op vakantie gaat

Voorkomen van een slechte online reputatie

- Voeg alleen mensen die je echt kent toe op social media

- Post/deel nooit gevoelige persoonsgegevens (huisadres, bankzaken, medische gegevens, bsn-nummer, loonstrookjes, overheids-  en schoolgegevens etc.)

- Post/stuur geen stomme dingen waar je spijt van kan krijgen (gebruik van drugs, alcohol, naaktfoto´s, negatieve post´s over anderen etc.)

Welke invloed heeft jouw onlinegedrag op het dagelijks leven en de beroepscontext?

Jezelf beschermen op internet

Deel 2

Welke gevaren zijn er op internet

Gevaren van het internet

- Phishing

- Scams 

- Bots

- Hacken

- Medeplichtig worden aan criminele activiteiten (geld witwassen)

- Identiteitsfraude

Phishing

Iemand probeer jou gevoelige gegevens te achterhalen (bankgegevens, BSN-nummers, wachtwoorden, identiteitskaarten/paspoorten etc.)

Moeilijk te herkennen tegenwoordig!

Echt of nep?

1. Echt
2. Nep

Echt of nep?

1. Echt
2. Nep

Echt of nep?

1. Echt
2. Nep

Echt of nep?

1. Echt
2. Nep

Antwoorden

• Voorbeeld 1: Misschien echt, maar je weet het niet. Vraag je in ieder geval af of je eigenlijk wel lid was van ‘Films2stream’. Positief is in ieder geval dat er geen klikbare link wordt gegeven.

• Voorbeeld 2: Nep. Rare URL met het cijfer nul (0) in plaats van de letter O, en geen veilige https-verbinding (geen slotje). Van een webmaildienst mag je een veilige verbinding verwachten.

• Voorbeeld 3: Waarschijnlijk echt. Er is een veilige verbinding (https) en er worden geen privézaken van je gevraagd. Wel kun je nog even checken of deze webwinkel echt bestaat. Zoek bijvoorbeeld reviews erover.

• Voorbeeld 4: Nep. Zielig gedoe over arme leraren, een aanbod dat ‘te mooi is om waar te zijn’ (1 miljoen euro beloning), en ‘speciaal voor jou’. Bovendien wordt gevraagd om je bankgegevens te mailen, wat je natuurlijk nooit moet doen.

Scams

een aanbieding die te mooi is om waar te

zijn. Bijvoorbeeld: aanbiedingen om veel geld te

verdienen met weinig werk. Een ‘scammer’ is dus

een oplichter.

Bots

(kort voor: ‘softwarerobot’): een programmaatje

dat zelfstandig taken uitvoert. Bijvoorbeeld: een

chatbot kan jou online te woord staan alsof het een

echt mens is. Ook zijn er bots die socialmediaaccounts kunnen aanmaken, likes kunnen uitdelen, of reacties op forums kunnen plaatsen.

Identiteitsfraude

het stelen van je persoonsgegevens zodat de dief zich kan voordoen als jou.

Vervolgens kan hij identiteitsfraude plegen, bijvoorbeeld door dure spullen te kopen op jouw naam, waardoor hij de spullen krijgt en jij de rekening.

Hacken

Hacken betekent heden ten dage veelal ongeoorloofd een computer, tablet, telefoon of een softwareplatform binnen komen. 

Soms goede bedoelingen (verbeteren van internetveiligheid)

Vaak slechte bedoelingen.

10 tips tegen hacken

1. Gebruik een sterk wachtwoord (minimaal 12 karakters) en wijzig je wachtwoord regelmatig;

2. Gebruik zo min mogelijk openbare wifi;

3. Koppel geen accounts met elkaar. Gebruik voor iedere toegang een ander wachtwoord;

4. Zorg dat je regelmatig een back-up maakt;

5. Installeer software updates direct;

6. Gebruik een goede virusscanner;

7. Gebruik een veilige browser;

8. Beveilig zeer gevoelige gegevens met tweestapsverificatie, bijvoorbeeld een

wachtwoord en daarna nog een code die je via je telefoon ontvangt;

9. Klik niet zomaar op linkjes of e-mail bijlagen;

10.Gebruik, bijvoorbeeld op je telefoon, een vingerafdruk scan.

Andere tips

- Zet je social media op privé

- Praat alleen met mensen die je offline kent

- Plaats geen gevoelige gegevens online

- Stuur geen gevoelige gegevens in chats/emails.

Hoe ga jij jezelf beschermen tegen de gevaren online?

Wat heb je geleerd?

Je bent je bewust van en kan benoemen welke invloed jouw onlinegedrag heeft op het dagelijks leven en de beroepscontext.

Je weet hoe je jezelf online kan beschermen tegen bedreigingen zoals hacken/fraude. 

Denken - delen - uitwisselen: is dit gelukt?