H13 Geluid - samenvatting

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 4

Geluid is een trilling!

Bron => veroorzaakt trilling 

• Luidspreker, stem, muziekintrument

Tussenstof => waar geluid doorheen gaat

• Lucht, vaste stoffen, vloeistoffen

Ontvanger => vangt de trilling op en "vertaalt" de trilling

• Gehoor, microfoon, radio-ontvanger

De trilling verplaatst zich als een golf

Geluidsbron

Geluid ontstaat door het trillen van een geluidsbron. 

Voorbeelden?

• stembanden in je keel
• snaren van een gitaar
• conus van een luidspreker
• de motor van een scooter
• aanslaan van een stemvork

GELUIDSSNELHEID (tussenstof)

Wat gaat sneller?

 De ontvanger

hst 13.2 "toonhoogte"

Trillingen

Wat is de trillingstijd (T)?

• De trillingstijd is de tijd die nodig is voor 1 trilling

Wat is frequentie (f)?

• De frequentie is hoeveel trillingen er zijn in 1 seconde

Trillingstijd/frequentie

Toonhoogte verhogen/verlagen

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verhogen:

De snaar strakker spannen.

De snaar korter maken.

De snaar dunner maken.

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verlagen:

De snaar losser spannen.

De snaar langer maken.

De snaar dikker maken.

Frequentiebereik mens & dier

Frequentiebereik mens: 20 - 20.000 Hz

 Ultrasoon geluid => frequentiebereik boven de 20.000 Hz

Dit HOREN wij NIET !!!

vb. hondenfluitjes, echo's, reinigen van juwelen, lenzen, horloges ...

13.3 Geluidsterkte

Amplitude & geluidssterkte

• Het aantal golven in een seconde zegt iets hoe hoog of laag het geluid is (frequentie, Hz)

• Hoe hard het geluid is kan je zien aan de hoogte van de golf
• Een ander woord voor de hoogte van de golf  = amplitude (in volt)

De decibelschaal

De sterkte van geluid kun je meten in decibel (dB). 

Je meet geluidsterkte met een decibelmeter (figuur 3). 

Heeft een A-filter: geeft geluidsterkte weer zoals het menselijk gehoor => dB (A)

Festival of concert app telefoon

Gehoordrempel en pijngrens 

Grenzen van geluidssterkte!!!

De gehoordrempel 

• is de geluidssterkte waarbij je het geluid net begint te horen. 

De pijngrens 

• is de geluidssterkte waarbij je oren pijn beginnen te doen. 
• Boven de pijngrens hoor je wel geluid, maar dit is zo hard, dat het zeer doet aan je oren.

Tabel 28 Gehoorgevoeligheid + Tabel 30 Maximale blootstelling

Rekenen met Decibel

Als geluidsenergie verdubbelt, neemt het geluidsniveau toe met       3 dB

• regel geldt alleen voor geluidsbronnen die ongeveer evenveel geluid maken!

hst 13.4 "geluidshinder"

Maatregelen tegen geluidshinder

Filmpje geluidsoverlast tegengaan

Geluidsisolatie

Dit kan door absorberen en terugkaatsen van geluid

• Bij de bron van het geluid (machine op rubberen noppen plaatsen)
• Tussen de bron en de ontvanger (geluidswal)
• Bij de ontvanger (oordopjes)

Schadelijk geluid

Wanneer loop je schade aan je gehoor op?

• Tabel 28 Gehoorgevoeligheid
• Tabel 30 Maximale blootstellingsduur

Half miljoen mensen tussen 16 en 30 jaar met gehoor beschadiging. 

Tinnitus - Je hoort geluiden die er niet zijn. 

Je gehoor loopt zeker schade op als de geluidssterkte groter is dan 140 dB(A). Maar ook als je regelmatig of langdurig blootstaat aan geluid van meer dan 80 dB(A), kan je gehoor beschadigd raken.

Inmiddels heeft in Nederland ruim een half miljoen jongeren tussen de 16 en 30 jaar te kampen met blijvende gehoorschade. Gehoorschade kan zich niet alleen uiten in slechthorendheid, maar ook in tinnitus. Iemand met tinnitus hoort geluiden die zijn omgeving niet hoort. Die geluiden kunnen verschillende vormen aannemen: ruisen, fluiten, rinkelen, suizen, brommen, enzovoort. De behandeling van tinnitus kan betekenen dat je een ruisgenerator moet dragen om het hinderlijke geluid te overstemmen. Als dat niet werkt, moet tinnitus leren negeren.

Zelfstandig werken

Maak de diagnostische toets van H13

Controleer de opgaven van H13

Tijd voor vragen!!!

Opdrachten

Galgje geluidsoverlast