Drogredenen 5H

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Drogredenen

Drogredenen

• fouten in redeneringen en argumentaties
  
  
• als je ze herkent, kun je een argumentatie onderuit halen
  
  
• twee soorten drogredenen:                
  1  een argumentatieschema is verkeerd gebruikt              
  2  een discussieregel is overschreden
  

Onjuist gebruik argumentatieschema

1. Onjuiste oorzaak-gevolg
   
2. Onjuist beroep op kenmerk of eigenschap
   
3. Overdrijven voor- en nadelen
   
4. Vals dilemma
   
5. Verkeerde vergelijking
   
6. Overhaaste generalisatie: onjuist beroep op voorbeelden
7. Onjuist beroep op autoriteit
   

Overtreding van discussieregel

8. Persoonlijke aanval

9. Ontduiken van de bewijslast
10. Cirkelredenering
11.Vertekenen van het standpunt

12. Bespelen van het publiek

Categorie I. Onjuist gebruik argumentatieschema

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

• de oorzaak-gevolgrelatie is dubieus:
• drie varianten:

1  De oorzaak hoeft niet het genoemde gevolg te hebben.

Jeroen zal zijn diploma niet halen, want hij heeft geen computer thuis.

Een voorspeld gevolg  -  een waarneembare oorzaak.

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

2  Het genoemde gevolg kan andere oorzaken hebben.

Logisch dat hij is ontslagen; hij zat immers altijd op zijn mobiel.

Een waarneembaar gevolg - een waarschijnlijke oorzaak

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

3  Er wordt een oorzaak-gevolgrelatie gelegd, terwijl die er niet is.

Het is een drama dat Rutte nog premier is, want sinds zijn aantreden gaat het slechter met de euro.

Onjuist beroep op een kenmerk of eigenschap

Een bepaald kenmerk wordt genoemd, terwijl andere kenmerken niet genoemd worden. 

Meneer Kafoe is een goede leraar, want hij is wel aardig.

Conclusie op basis van één eigenschap.
 

Overdrijven voor- en nadelen

Een handeling wordt aangeraden, door alleen maar of overdreven veel voordelige gevolgen te noemen     of

Een handeling wordt afgeraden door alleen maar/overdreven veel nadelige gevolgen te noemen.

Je moet gaan hardlopen, want dan word je fitter, populair onder je vrienden en ga je beter op school presteren.

Vals dilemma

Er worden twee mogelijkheden genoemd, terwijl er meer zijn.

Je moet op de SP stemmen, tenzij je een rechtse regering wilt.

Verkeerde vergelijking

Je vergelijkt ten onrechte twee zaken met elkaar.

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In de bus zitten ze toch ook niet.

De enige manier waarop de economische crisis opgelost kan worden, is een wereldoorlog. In de jaren '30 was dat ook de remedie.

Overhaaste generalisatie

Onjuist beroep op basis van voorbeeld

= 'overhaaste generalisatie'

Zuid-Europeanen hebben geen respect voor dieren.

In Spanje houden ze immers nog altijd stierengevechten. 

De hele groep, want één voorbeeld (algemeen, want voorbeeld).

Onjuist beroep op autoriteit

• De autoriteit is onbetrouwbaar (want hij/zij heeft belang bij de zaak).
• Hij/zij is geen autoriteit op het betreffende gebied.

De Olympische Spelen kunnen beter in Tokyo gehouden worden, want dat vinden premier Kishida en Taylor Swift.

Standpunt, want autoriteit zegt het.

Ajoub wordt een groot schrijver, want hij heeft veel gelezen en bovendien Nederlands gestudeerd.

1. vals dilemma
2. onjuist gebruik voorbeelden
3. onjuist oorzaak-gevolgschema
4. overdrijven voor- en nadelen

Bij hen thuis gaan ze er prat op dat ze zo weinig televisie kijken. Ze zullen zich wel ver boven anderen verheven voelen.

1. onjuist oorzaak-gevolgschema
2. het kenmerk- of eigenschapsschema
3. vals dilemma
4. verkeerde vergelijking

Volkswagen heeft met behulp van sjoemel-software de waarden van de CO2-uitstoot te gunstig voorgesteld. Zie je nu wel dat autofabrikanten ordinaire bedriegers zijn.

1. vals dilemma
2. overhaaste generalisatie
3. verkeerde vergelijking
4. onjuist beroep op autoriteit

Het huwelijk is een verouderd instituut. Het stamt uit de tijd van publieke onthoofdingen en slavernij. Ook die hebben we al lang afgeschaft.

1. verkeerde vergelijking
2. overdrijven voor- en nadelen
3. onjuist beroep op autoriteit
4. overhaaste generalisatie

Natuurlijk kun je beter vegetariër zijn. Maarten 't Hart is het ook niet voor niets en die is behalve schrijver ook nog bioloog.

1. onjuist beroep op autoriteit
2. verkeerde vergelijking
3. overdrijven voor- en nadelen
4. onjuist beroep oorzaak-gevolgschema

Categorie II. Overtreden van een discussieregel = 'debattruc'

Persoonlijke aanval

De persoon wordt aangevallen in plaats van het standpunt (onder de gordel): dom, onbetrouwbaar, lelijk enz.

Geert Wilders: 'Doe eens normaal, man!'

Wat weet jij nu van gezondheid? Je weegt zelf 105 kilo!

Ontduiken van bewijslast

Iemand beweert iets om vervolgens de andere partij 'bewijs' van het tegendeel te vragen.

'Bewijs dan maar eens dat het niet waar is!'

Die vaccinatie tegen baarmoederhalskanker is natuurlijk volslagen onnodig. Laten ze eerst maar eens aantonen dat het vaccin echt op grote schaal werkt.

Cirkelredenering

Een standpunt wordt ondersteund door het herhalen van hetzelfde standpunt.

Standpunt, want standpunt.

Vertekenen van standpunt

De andere partij wordt woorden in de mond gelegd.
'Ik heb geen zin in een film.' 'Oh, je zit liever de hele avond op de bank.'

'Doe effe normaal, man!' Rutte beweerde dat Wilders de Turkse president Erdogan een aap had genoemd. Dat was niet wat Wilders had gezegd. 

Bespelen van het publiek

De spreker doet een beroep op de emoties van de luisteraar; het wordt moeilijk om ertegenin te gaan.

Je bent toch niet goed bij je hoofd als je daar wilt wonen!

Iedereen snapt dat dit het beste besluit is.

Hij kan wel zoveel beweren over de multiculturele samenleving; hij laat zijn dochters wel een hoofddoek dragen.

1. vertekenen van standpunt
2. cirkelredenering
3. ontduiken van bewijslast
4. persoonlijke aanval

Die griepprik is natuurlijk volslagen onnodig. Laat ze eerst maar eens bewijzen dat hij echt op grote schaal werkt.

1. ontduiken van bewijslast
2. het oorzaak-gevolgschema
3. bespelen van het publiek
4. het kenmerk- of eigenschapsschema

Voor wiskunde heb je talent nodig, want je kunt nog zoveel oefenen, bijles nemen enz.,
uiteindelijk moet je het in je hebben.

1. overhaaste generalisatie
2. cirkelredenering
3. onjuist beroep kenmerken of eigenschappen
4. verkeerde vergelijking

Iedereen weet dat alle literaire prijzen onderling verdeeld worden onder de schrijvers die
ook jurylid zijn.

1. ontduiken van bewijslast
2. vertekenen van standpunt
3. cirkelredenering
4. bespelen van het publiek

Als jij sympathiseert met dierenactivisten die 's nachts nertsboerderijen overvallen, ben je in wezen tegen alles wat we als beschaafde samenleving hebben opgebouwd.

1. het kenmerk- of eigenschapsschema
2. vertekenen van standpunt
3. overdrijven van voor-/nadelen
4. vals dilemma

Jij wilt gewoon de stemming van het kerstdiner verpesten door te zeggen dat je het liefst vegetarisch eet.

1. het vergelijkingsschema
2. vertekenen van standpunt
3. cirkelredenering
4. het autoriteitsschema

Je zegt nu wel dat je tegen geweld bent, maar als je wordt overvallen en je hebt een vuurwapen bij je, schiet je dan je aanvaller neer of laat je je beroven?

1. overdrijven van voor-/nadelen
2. vals dilemma
3. persoonlijke aanval
4. het voorbeeldschema

Ik vind dat je die beugel moet nemen. Als je volwassen bent en dan glimlacht, zullen ze om je vechten.

1. vals dilemma
2. het vergelijkingsschema
3. het voorbeeldschema
4. overdrijven van voor-/nadelen

Geen enkel weldenkend mens zal de volgende week een reis naar Londen ondernemen.

1. het oorzaak-gevolgschema
2. persoonlijke aanval
3. bespelen van het publiek
4. het voorbeeldschema

Kijk naar het overzicht in je examenbundel. Welke drogreden vind je het lastigst?

"De Vereniging Eigen Huis (VEH) schreeuwt weer eens moord en brand om de marginale stijging van de ozb naar gemiddeld 250 euro. Waar we de VEH nooit over horen, is dat de samenleving (inclusief de huurder) wel mag meebetalen aan de sterk gestegen hypotheekrentesubsidie van nu 15 miljard per jaar en middels de Nationale Hypotheek Garantie ook nog eens garant staat voor een groot deel van de paleizen van eigenwoning-bezitters. Alle eigenwoningbezitters zijn egoïstische, kleinzielige lieden, met hun geklaag!"


Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen




40





Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.








Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.







Differentiëer






Differentiëer





Extra uitdaging









Extra oefening









Instellingen
























verder werken







Maak opdracht 12 t/m 14 (blz. 17 - 20)Bestudeer theorie argumentatie (hfd 1 t/m 3)











Tekst 9 De Vereniging Eigen Huis (VEH) schreeuwt weer eens moord en brand om de marginale stijging van de ozb naar gemiddeld 250 euro. Waar we de VEH nooit over horen, is dat de samenleving (inclusief de huurder) wel mag meebetalen aan de sterk gestegen hypotheekrentesubsidie van nu 15 miljard per jaar en middels de Nationale Hypotheek Garantie ook nog eens garant staat

voor een groot deel van de paleizen van eigenwoning-bezitters. Alle eigenwoningbezitters zijn egoïstische, kleinzielige lieden met hun geklaag over een klein bedrag aan ozb, en dan denken ze ook nog benadeeld te worden ten opzichte van die ander, de huurder. Naar: J.de Reus, de Volkskrant, 5 december 2011
Tekst 9 De Vereniging Eigen Huis (VEH) schreeuwt weer eens moord en brand om de marginale stijging van de ozb naar gemiddeld 250 euro. Waar we de VEH nooit over horen, is dat de samenleving (inclusief de huurder) wel mag meebetalen aan de sterk gestegen hypotheekrentesubsidie van nu 15 miljard per jaar en middels de Nationale Hypotheek Garantie ook nog eens garant staat voor een groot deel van de paleizen van eigenwoning-bezitters. Alle eigenwoningbezitters zijn egoïstische, kleinzielige lieden met hun geklaag over een klein bedrag aan ozb, en dan denken ze ook nog benadeeld te worden ten opzichte van die ander, de huurder.
Naar: J.de Reus, de Volkskrant, 5 december 2011





























Slide

















Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.








Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.







Differentiëer






Differentiëer





Extra uitdaging









Extra oefening









Instellingen
























verder werken







Maak opdracht 12 t/m 14 (blz. 17 - 20)Bestudeer theorie argumentatie (hfd 1 t/m 3)












































Slide

1. cirkelredenering + ontduiken van de bewijslast
2. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie + ontduiken van de bewijslast
3. overhaaste generalisatie + verkeerde vergelijking
4. overhaaste generalisatie + persoonlijke aanval

"Wie niet ziet dat de herinneringskunst van een vader die zijn verongelukte zoon herdenkt, tegelijk ook scheppingskunst is en dat Tonio een intiem verhaal is dat een openbaar verhaal wordt omdat de vader een groot schrijver is, die zou je met alle 633 pagina’s om de oren willen slaan."

Arjan Peters, de Volkskrant, 29 oktober 2011

1. bespelen van het publiek
2. onjuist beroep op autoriteit
3. cirkelredenering
4. vals dilemma

"De minister denkt dat kinderen slimmer worden als je de lat lekker hoog legt. Wat een onzin! Als leerkracht heb je de taak om kinderen te ontwikkelen, ook als het niet zulke heel slimme kinderen zijn. Je kunt een bloem niet laten bloeien door aan de knop te trekken. Dan gaat hij stuk en heb je niets."

Noor Hartsuijker, de Volkskrant, 6 oktober 2011

1. cirkelredenering
2. overhaaste generalisatie
3. onjuist beroep op een kenmerk of eigenschap
4. verkeerde vergelijking

"Bush is geen pakkend verteller, maar de gebeurtenissen spreken voor zich en grijpen nu misschien nog meer aan dan op het moment zelf, toen de shock - en dus de verdoving - nog te groot was. Mij vergaat het althans zo, en ik denk dat ik daarin niet de enige ben. Mensen die beweren dat 11/9 een gewone aanslag was, alleen wat groter, begrijpen niet waarover ze het hebben. Vooral de chaos en onzekerheid blijven je bij."
Dirk-Jan van Baar, HP/De Tijd, 12 november 2010

1. onjuist beroep op autoriteit persoonlijke aanval
2. cirkelredenering
3. persoonlijke aanval
4. bespelen van het publiek