hoofdstuk 9

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

hoofdstuk 9

Vragen?

hoofdstuk 1 t/m 8?

GEEN EIND EXAMEN STOF

Schenken

Erven civiel

Afwikkeling nalatenschap

Erven fiscaal

Schenken = een overeenkomst waarbij een schenker ten koste van zijn/haar eigen vermogen de ontvanger (begunstigde) verrijkt zonder tegenprestatie

 Kenmerken schenking:

- overeenkomst (en de schenking is aangenomen)

- om niet (geen tegenprestatie)

- verarming schenker en verrijking begiftigde

- bevoordelingsbedoeling (vrijgevigheid)

Schenking

Schenken fiscaal 

De ontvanger is verantwoordelijk voor de schenkbelasting. 

Niet altijd is er schenkbelasting verschuldigd, doordat er vrijstellingen zijn. 

Berekenen schenkbelasting 

Schenken aan een ANBI

ANBI is een Algemeen Nut Beogende Instelling

Schenkingen aan een ANBI zijn vrijgesteld van schenkbelasting; de ANBI hoeft dus geen schenkbelasting te betalen.

Kenmerken ANBI:

- minimale inzet van 90% voor algemeen nut

- een ANBI streeft niet naar winst

- bestuurders ontvangen een onkostenvergoeding

- alle gegevens zijn openbaar

Schenking ANBI fiscaal aftrekbaar

• periodieke gift is volledig aftrekbaar (minimaal 5 jaar) 
• gewone gift: deel boven 1% drempelinkomen tot 10% drempelinkomen is aftrekbaar.  

Voor culturele ANBI wordt het geschonken bedrag met 25% verhoogd voor de berekening van het aftrekbare bedrag, je krijgt hierdoor dus meer terug van de belasting dan bij een gift aan een "normale" ANBI. 

ANBI

Algemeen nut beogende instelling 

- "Goede doelen"

- meestal een stichting

Schenking vrijgesteld van schenkbelasting

+ (deels) aftrekbaar voor de inkomstenbelasting van de schenker 

SBBI

Sociaal belang behartigende instelling 

- Voor een specifieke (beperkte) groep mensen

- meestal een vereniging 

Schenking vrijgesteld van schenkbelasting 

Belangrijke begrippen

Nalatenschap (erfenis): Alle bezittingen en schulden op de dag van overlijden van de erflater (overleden persoon)

Erflater: De overledene

Erfopvolging bij versterf: zonder testament

Erfopvolging bij uiterste wil: met testament

Versterfrecht: de wetgeving die van toepassing is als er geen testament is

 - bij vererving erven alleen echtgenoot/kinderen (1e groep)

   --> het gaat om juridische kinderen van de overledene

 - geen echtgenoot/kinderen? --> ouders, broers en zussen (2e groep) erven

 - geen ouders, broers en zussen? --> grootouders (3e groep) erven

 - geen grootouders? -->  overgrootouders (4e groep) erven

    --> binnen een groep heeft iedere persoon recht op een gelijk deel van de

          nalatenschap

Versterferfrecht = het erfrecht dat geldt als de erflater geen testament heeft

 --> er bestaat een volgorde van groepen erfgenamen binnen 

       het versterfrecht

Plaatsvervulling = de situatie dat (klein)kinderen de plaats van een erfgenaam innemen als de erfgenaam:

  - is overleden

  - de erfer de erfenis verwerpt of onwaardig is 

    (= in geval van misdrijf tegen erflater)

     -->  plaatsvervulling vervalt als er een 

            testament is, tenzij bepaald is dat 

            plaatsvervulling van toepassing is

Binnen groep 1:

- echtgenoot en kinderen recht op gelijk deel van nalatenschap

- echtgenoot krijgt vruchtgebruik over alle bezittingen en schulden

   --> kinderen hebben een 'niet-opeisbare vordering' 

         (blote eigendom) op de nog levende ouder

   --> erfdeel is opeisbaar als langstlevende ouder overlijdt 

         of bij een failissement

   --> rente over vorderingen van kinderen, als wettelijke rente > 6% 

Testament = een door een notaris of testateur zelf opgestelde akte, waarin iemand regelt wat er na zijn/haar dood met zijn/haar nalatenschap/erfopvolging gebeurt

Notarieel testament

- Notaris maakt een notariële akte op (= het testament) en die moet worden

 ondertekend door de testateur en notaris

   --> Notaris doet melding van het testament bij het 

         Centraal Testamenten Register (CTR)

Depottestament

- Testateur maakt zelf een testament en geeft deze (gesloten of open) 

   in bewaring bij de notaris

   --> Van deze verklaring maakt de notaris een akte van bewaring

   --> Het testament en de akte van bewaring vormen samen het depottestament

   --> De notaris moet hier ook melding van doen bij het CTR

Legaat = het door een erflater toewijzen van bepaalde goederen of een geldbedrag aan iemand of aan een organisatie (= legataris)

 --> de legataris is de ontvanger van het legaat en heeft niets te maken 

       met de afwikkeling van de nalatenschap

Codicil = een onderhands, door de erflater geheel met de hand geschreven,

 gedagtekend en ondertekend stuk, waarin alleen het volgende gelegateerd kan

 worden:

 - kleding, lijfstoebehoren, bepaalde lijfsieraden, dingen uit de inboedel, 

   boeken, persoonlijkheidsrechten van auteurs

   --> in een codocil kunnen ook de wensen staan hoe de uitvaart eruit moet zien 

Legitieme portie = het deel van de erfenis waarop de legitimaris (het kind) altijd

 recht heeft

 --> vaak is de legitieme portie de helft van het erfdeel of de legitieme massa

       volgens het versterferfrecht

Legitieme (legitimaire) massa:

+  waarde van de nalatenschap

+  waarde bepaalde giften (bepaalde giften in de afgelopen 5 jaar voor overlijden 

    én giften aan legitimarissen)

–  schulden van de nalatenschap (schulden die bij overlijden aanwezig waren,

    kosten van begrafenis/crematie, kosten voor vereffenen nalatenschap enz.) 

Legitimaire aanspraak = de legitieme portie minus door de legitimaris tijdens zijn

 leven ontvangen giften van de erflater 

Onterven = het door de erflater bepalen dat iemand geen erfgenaam en dus geen

 rechtsopvolger meer is van de overledenen

 --> als een kind wordt onterfd, kan h/zij de legitieme portie opeisen (in geld en < 5jr) 

Stiefoudergevaar = het gevaar dat de vordering van de kinderen in een

 gemeenschap van goederen in het nieuwe huwelijk valt.

 --> langstlevende ouder overlijdt als 1e  --> nalatenschap naar de stiefouder

Wilsrechten = kinderen kunnen hun vordering beschermen bij een nieuw

 huwelijk van de langstlevende ouder

Nog een paar begrippen:

De tarieven en de vrijstellingen van de erfbelasting zijn (net zoals bij de schenkbelasting) afhankelijk van:

- de waarde van de erfenis (hoe hoger de erfenis, hoe hoger het tarief).

- de verwantschap van de erfgenaam en de erflater (hoe verder de verwantschap, hoe  hoger het tarief).

Boedelkosten = de kosten voor begrafenis/crematie, notaris (verklaring van erfrecht),  executeur, enz. Deze kosten verlagen de waarde van de erfenis

Erven fiscaal

Samen maken

E9.3

In de les maken

z9.1/z9.2/z9.3/z9.4/e9.1/e9.2