Kunstgeschiedenis - Neoclassicisme

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

zoek de verschillen

zoek de verschillen

plantmotieven

rocaillemotieven
pasteltinten

decadentie en frivoliteit

kunst als statussymbool

 klassieke oudheid

duidelijke, scherpe vormen

statisch

koele, vlakke kleuren

weloverwogen composities

symboliek 

Wat heeft geen grote invloed gehad op het Neoclassicisme?

1. Franse Revolutie
2. Opgravingen Pompeï
3. Katholieke kerk
4. Verlichting

Neoclassicisme

• 1760 – 1840
• Tegenhanger van Rococo

• Rationalisme
• Verlichting => ontwikkeling van de (natuur)wetenschappen en filosofie
  
• René Descartes: “Ik denk, dus ik ben.”
  
• Het Christendom wordt hierdoor minder populair, maar men geloofde nog wel. 

Markiezin de Pompadour - François Boucher

Pierre Vignon, “Madeleine” te Parijs, 1806-1845

Opgravingen Pompeï (1748) en Herculaneum (1738)

• Beide in 79 n.Chr. bedolven onder as de van de Vesuvius.
• Dankzij teksten van Duitse schrijver Johann Winckelmann komt de burgerij   steeds meer te weten over de klassieken.

 

Franse Revolutie

• 1789
• Onthoofding Lodewijk XVI en zijn vrouw   Marie-Antoinette
  
• “Vrijheid, gelijkheid en broederschap”
  
• Volk komt in opstand tegen hoge   belastingen en luxe leven vorsten/adel.
• Na Franse Revolutie is Frankrijk een   republiek.

Jacques Louis David, “De dood van Marat”, 1793

 

 

Jacques Louis David, "De dood van Marat, 1793

Napoleon Bonaparte

• 1769-1821
• Kroonde zichzelf in 1804 tot keizer. 
• Het Romeinse keizerrijk was zijn   voorbeeld. Onder zijn leiding wordt het   Franse grondgebied flink uitgebreid.
  
• Stijl van Napoleon wordt “empire”                   (= keizerrijk) genoemd.
• Meegenomen buit van Napoleon uit Italië,   Griekenland en Egypte (naar Frankrijk).
  
• Frankrijk wordt weer leidend in de kunst. 

Jacques Louis David, “De kroning van Napoleon I”, 1806

Schilderkunst

• Neoclassicisme is de officiële schilderstijl aan Franse academies. 
• Ook bij Parijse Salon (prestigieuze tentoonstelling van 1789 tot en met de 19e eeuw).
  
• Parijse salon is 2 maanden per jaar geopend en de inzendingen worden door een strenge jury beoordeeld. 
• Neoclassicisme als ‘ware stijl’ die aan alle andere stijlen ten grondslag zou liggen.

François-Joseph Heim, "Karel X reikt de prijzen uit op de Salon van 1824", 1827

• Aandacht voor voorgrond 
• Theatraal
  
• Gekunstelde voorstelling
  
• Heldere kleuraccenten
  
• Gladde penseelvoering
  
• Statische, horizontale compositie
  
• Verhalen uit klassieke oudheid om eigentijdse (politieke) situatie te verbeelden

Jacques Louis David, “De eed van de Horatiërs”, 1784-1785 

• David is dé schilder van de Franse Revolutie.
  
• Enorm doek (386 x 520 cm.)
  
• Reactie op de ontelbare   gewelddadigheden van de Franse Revolutie
  
• Commentaar op het beeld van zijn tijd,   verhuld in een klassiek verhaal.
  
• De geroofde Sabijnse maagden stellen   zich op tussen de strijdende partijen en voorkomen hiermee een bloedbad.
  
• Lineaire schilderwijze, strakke poses. 

Jacques Louis David, “De tussenkomst van de Sabijnse maagden”, 1799

Beeldhouwkunst

• Zeer glad, gepolijst marmer (wit)
  
• Mythologische scènes
  
• Grote aandacht voor stofuitdrukking
  
• Technisch perfect, geïdealiseerd
  
• Gedetailleerd

• Pauline Borghese (zuster Napoleon) wordt hier naar Grieks voorbeeld halfnaakt afgebeeld als Venus. 

Antonio Canova, “Pauline Borghese als Venus”, 1808

Jean Antoine Houdon, “Zittend beeld van de filosoof Voltaire”, 1779-1795

Jean Antoine Houdon, 

“George Washington”, 1788

Antonio Canova, 

“Cupido en Psyche”, 1787-1793

Detail

Architectuur

• Klassieken zuilenordes
  
• Tempelfacade en koepels
  
• Eenvoudige grondvormen: kubus, cilinder halve cirkel
  
• Gladde wanden, weinig versiering
  
• Monumentale architectuur                       (uitdrukking van macht)

Jacques-Germain Soufflot, “Pantheon” te Parijs, 1758-1789

Pantheon, Rome

Wie heeft dit gebouw
laten bouwen?

1. Antonio Canova
2. Lodewijk XVI
3. Jaques-Louis David
4. Napoleon Bonaparte

C. G. Langhans, “Brandenburger Tor” te Berlijn, 1788-1791

Na de Franse Revolutie ontstaan de eerste musea (o.a. Louvre) 

Kunst toegankelijk voor het volk en bedoeld ter ontwikkeling. 

Sir Robert Smirke, “British Museum” te Londen, 1823-1852

Karl Friedrich Schinkel, "Altes museum", Berlijn 1823

"Pantheon", 113-125 na Chr., Rome

Karl Friedrich Schinkel, "Altes museum", Berlijn 1823

James Hoban en Benjamin Latrobe, 

"Witte  huis", Washington D.C., 1815

Robert Adam, “Syon House” 

Middlesex, 1760-1769