Sociale problematieken P3- les 3

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Sociale vraagstukken

LES 3
OUDERENMISHANDELING

(Huiselijk) geweld en (kinder) mishandeling

Hoe zorg je ervoor, dat je
je niet laat afleiden door alles
wat er om je heen gebeurt?

Op welke manier haal jij jezelf weer bij de les, als je afgeleid wordt?

Ouderenmishandeling

Als SW-er kom  je ouderenmishandeling tegen, 

met name in de thuissituatie. 

In deze les linken we ouderenmishandeling 

aan ontspoorde mantelzorg. 

We hebben het dus niet over mishandeling in een verzorgingshuis.
Juist de ontspoorde mantelzorg kom je als SW-er veel tegen, daarom gaan we het hier over hebben vandaag. 

Lesdoelen

- Je legt de term ontspoorde mantelzorg uit in relatie tot ouderenmishandeling

- Je demonstreert een vorm van ouderenmishandeling veroorzaakt door ontspoorde mantelzorg

- Je verklaart waarom ouderenmishandeling minder in het nieuws is dan andere vormen van (huiselijk) geweld

Wat betekent mantelzorg?

Ontspoorde mantelzorg

Dit is vaak een gevolg van overbelasting, onmacht, onkunde of onwetendheid. Goede zorg slaat heel langzaam om in verwaarlozing, verkeerde behandeling of steeds minder medeleven.
Een kenmerk van ontspoorde mantelzorg is: 
 het ontbreken van opzet.

• Hoeveel schermtijd heb je vandaag al gehad (check telefoon)
• Hoeveel paar schoenen heb je?
• Hoe je nu staat: maak 4 groepen

Opdracht

1. Wat moet je doen?
Demonstreer een vorm van ouderenmishandeling (speel na)

2. Hoe moet je dat aanpakken?

Trek een briefje en lees de vorm van ouderenmishandeling
Ga na, hoe dit veroorzaakt kan worden door een overbelaste mantelzorger.
Bedenk een script (max 2 minuten). Hierin komt een beginsituatie naar voren (wie is wie), de overbelasting en de uiteindelijke mishandeling.

Maak een rolverdeling. 

3. Hulp, bij wie en waar?
Website: augeo, vtrr, movisie, reclame ouderenmishandeling

4. Tijd, hoeveel krijg je? 

20 minuten
5. Uitkomst, wat doen we ermee?

Je speelt jouw vorm van ouderenmishandeling voor de klas. 
De anderen studenten raden (na het stukje) over welke vorm van mishandeling het gaat.

6. Eerder klaar, wat ga je doen? 
Zoek aanvullende info op bovengenoemde websites

4 groepjes:
- psychisch

- lichamelijk

- verwaarlozing

- financieel

Let op: het groepje die het meeste weet van (kinder) mishandeling krijgt een eigen opdracht. Zij moeten risicofactoren bedenken.

Psychisch

Verbale agressie is de meest voorkomende vorm van ontspoorde mantelzorg. Schelden, dreigen en schreeuwen kunnen manieren zijn om frustratie te uiten, over bijvoorbeeld gebrek aan respons of blijken van waardering van de verzorgde. Vernederen, infantiliseren (kinderlijk/ kinderachtig maken) en negeren zijn minder in het oog springende uitingsvormen.

Lichamelijk

Kneuzingen, schrammen of striemen (door vastbinden) kunnen symptomen zijn van lichamelijke mishandeling.
Ook verkeerd gebruik van medicijnen om de verzorgde rustig te houden, wat versuffing of apathie tot gevolg kan hebben, is een vorm van lichamelijke grensoverschrijding.

Verwaarlozing

Lichamelijke verwaarlozing kan blijken uit ondervoeding, uitdroging, slechte hygiëne of wonden als gevolg van doorliggen. Een mantelzorger kan door uitputting niet (meer) tegemoetkomen aan de emotionele en fysieke behoeften van de oudere. Goede zorg kan zo omslaan in verwaarlozing.

Financieel

Het wegnemen, profiteren van eigendommen of het inperken van de financiële vrijheid van de oudere.
Het financieel aan banden leggen van een oudere, kan een vorm zijn van ontspoorde mantelzorg.

Schending van rechten

Wanneer mantelzorgers een oudere niet betrekken bij besluiten over haar/zijn leven of ‘over het hoofd van de oudere heen’ spreken, tast dit het zelfbeschikkingsrecht van het individu aan.

Voorbeelden zijn het achterhouden van persoonlijke post, bezoekers wegsturen of de oudere verhinderen 

het huis te verlaten.

Filmpje

Beantwoord tijdens het kijken van het filmpje
de volgende vraag:

Waardoor komt ouderenmishandeling minder in het nieuws

Waarom is er minder bekend over ouderenmishandeling?

- Grote schaamte

- Dader is vaak familie

- Er is sprake van afhankelijkheid

- Je hebt weinig dwingende maatregelen (geen jeugdbeschermingsmaatregel, zoals een voogd of uit huis plaatsing)

Dilemma's: ouderenmishandeling ja of nee?

• Een dementere oudere opsluiten in zijn slaapkamer zodat hij niet kan ronddolen 's nachts en van de trap kan vallen
• Incontinentiemateriaal bij een oudere aandoen die door een operatie slecht ter been is en vaak te laat bij de wc is
• Een belangrijk pilletje voor hoge bloeddruk in de vla doen (oudere wil geen medicatie meer innemen)
• Licht dementerende ouder geeft dochter alvast haar gouden armband, omdat zij haar lievelingsdochter is

In hoeverre is het je gelukt om bij de les te blijven?

-1100

Onder bestanden in Teams: 
- signalenlijst ouderenmishandeling

- checklist financiële uitbuiting

Filmpje: 

https://www.youtube.com/watch?v=PAYD0lwpwI8