Nederland na 1945

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederland na 1945

Deelvragen 9.1

1. Hoe stond Nederland er economisch voor in de periode na 1945?

2. Hoe droeg de verzorgingsstaat bij aan de welvaart in Nederland?

Na de Tweede Wereldoorlog

Wederopbouw: 'schouders eronder'
Distributiestelsel gehandhaafd (voedselbonnen)
Marshallplan (1127 miljoen dollar (8,4% staatsinkomen)
Mechanisatie, rationalisatie, specialisatie en schaalvergroting > 'nooit meer honger!'

Wederopbouw

'schouders eronder'

De fabriek in...

industrialisatiepolitiek:

Weinig werk in landbouw, handel en scheepvaart...

Weinig geld om te investeren...

Geleide loonpolitiek: lonen laag > betere concurrentiepositie

Watersnoodramp 1953

Een steeds sterker vangnet

Meevaller: aardgasveld Slochteren (oorzaak aardbevingen nu)

Consumptiemaatschappij: sparen voor koelkasten, stofzuigers

Verzorgingsstaat: pensioen (AOW), kinderbijslag, Bijstand

Willem  Drees

'Vadertje Drees' (kaakje)

Marga Klompé

Eerste vrouwelijk minister

Vanaf 1970

Industrie geen banenmotor meer, want:

• Limburgse steenkolenmijnen gesloten (aardgas)
• Textielfabrieken naar lagelonenlanden
• Elektronische revolutie: machines, robots, computers

Globalisering

De nieuwe banenmotor werd gecreëerd door globalisering:

Er ontstonden sterke internationale economische, culturele en politieke banden.

Banenmotor: Schiphol, haven Rotterdam, (zakelijke) diensten.

Hoe luidde het landelijke motto tijdens de wederopbouw?

Deze afbeelding toont een voorbeeld van:

1. mechanisatie
2. rationalisatie
3. specialisatie
4. schaalvergroting

Deze afbeelding toont een voorbeeld van:

1. mechanisatie
2. rationalisatie
3. specialisatie
4. schaalvergroting

De concurrentiepositie met het buitenland werd sterker dankzij:

1. de wederopbouw
2. het Marshallplan
3. de specialisatie
4. de geleide loonpolitiek

Welk begrip past bij: 'sparen voor luxeartikelen'.

1. rationalisatie
2. consumptiemaatschappij
3. globalisering
4. verzorgingsstaat

landbouwsector

industriesector

dienstensector

Kromp in arbeidsplaatsen vlak na de oorlog

Kromp vanaf 1970

Verdrievoudigde in 45 jaar tijd

AOW

WAO

Abw

verzorgingsstaat

Je kunt stoppen met werken

Overheid verantwoordelijk voor welzijn inwoners

Een ongeluk zit in een klein hoekje...

Niemand hoeft in armoede te leven.

Andere onderwerpen:

Multiculturele samenleving:

emigratie/immigratie, Molukkers, Surinamers, gastarbeiders

Nederlandse politiek:

Verzuiling/ontzuiling, polarisatie pol. partijen, Pim Fortuyn

Jeugdculturen:

Provo's, Hippies, kleding/muziek, individualisering

Deelvragen 9.2

1. Hoe kwam onze multiculturele samenleving tot stand na 1945?

2. Met welke problemen ging dit gepaard?

Emigratie

Canada, Australië en Nieuw-Zeeland waren favoriet

Immigratie

• Repatrianten uit Indonesië kwamen na de onafhankelijkheid

• Molukkers (christen/KNIL) verdeeld over Nederland

• Surinamers vluchtten om politieke en economische redenen

• Gastarbeiders uit Turkije en Marokko bleven liever hier dan terug te keren. Gevolg: 'volgmigratie' van hun gezinnen

Satudarah Maluku

Treinkaping bij De Punt

Multiculturele samenleving

• Plan: integratie organiseren d.m.v.: tijd, begrip en subsidie

• Praktijk: maatschappelijke segregatie

'Eilanden van armoede en onwetendheid, met de daarmee verbonden criminaliteit' (mocromaffia, Pim Fortuyn en Theo van Gogh vermoord)

Segregatie op de kaart

Protest tegen segregatie

Oorzaak

Oorzaak

Gevolg

De bevordering der emigratie

De beperktheid van beschikbare grond

De sterke bevolkingsgroei

Noem nog een oorzaak van de emigratiegolf.

Wat waren de favoriete emigratiebestemmingen voor Nederlanders na 1945?

1. Suriname
2. Canada
3. Nederlands-Indië
4. Nieuw-Zeeland

Mensen die naar hun (onbekende) vaderland terugkeren noemen we:

1. emigranten
2. immigranten
3. repatrianten
4. gastarbeiders

Waarom kwamen de Molukkers vooral naar Nederland? Noem twee redenen.

Waarom kwamen veel Surinamers naar Nederland? Noem twee redenen.

Kwam de verwachting uit die het woord 'gastarbeider' met zich meebracht? Leg uit.

Uit welke twee landen kwamen de gastarbeiders voornamelijk?

Plan

Middel

Praktijk

Conclusie

Tijd, begrip en subsidie

segregatie

integratie

multiculturele samenleving

Verzuiling
Ontstond: 19e eeuw

Wat zegt deze spotprent?

Ontzuiling & individualisering

Een oorzaak: ontkerkelijking