taalverzorging h2 samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Even terughalen

1 Wat is ook alweer een samengestelde zin?

2 Wat voor woord moest je toevoegen als je van 2 zinnen een samengestelde zin wilt maken?

3 Wat kun je zeggen over de woordvolgorde van samengestelde zinnen?

Nu de samentrekking:

Als in een samengestelde zin dezelfde woorden twee keer voorkomen, kun je die woorden meestal de tweede keer weglaten. Dat noem je samentrekking.

Goed:

1 De tekenleraar had het warm en (...)zette een raam open.

Fout, maar waarom?
Rixt liet het glas vallen en (...)was gebroken.

Fout, want:

De woorden die je weglaat moeten hetzelfde zinsdeel zijn.

Rixt (ow) liet het glas (lv) vallen en  (lv) was gebroken.

De tekenleraar ( ow) had het warm en (ow) zette het raampje open.

Goed:

Elza drinkt graag thee, maar Lotte (...)liever koffie.

Fout, maar waarom?
Mijn ouders slapen in de caravan en mijn zusje (...)in de tent.

Fout, want:

De woorden moeten hetzelfde getal (enkelvoud of meervoud) hebben.

Mijn ouders slapen in de caravan en mijn zusje (slaapt) in de tent.

Elza drinkt graag thee, maar Lotte (drinkt) liever koffie.

Goed:

Vandaag staan wij vroeg op en (..)gaan zo snel mogelijk aan de slag met ons huiswerk.

Fout, maar waarom?
Vanmorgen kwam Han te laat, want (...)had zich verslapen.

Fout, want:

Als je pv en ow samentrekt, moeten ze wel op dezelfde plaats staan in de zin.

Vanmorgen kwam Han te laat, want (Han) had zich verslapen. 

eerste deel van de zin is eerst pv dan ow, tweede deel van de zin eerst ow en dan pv.

Goed:

Mijn T-shirts zijn gekrompen, maar mijn sokken (...) niet (...).

Fout, maar waarom?
Lisa kromp ineen van de pijn en haar truitje (...) in de was.

Fout, want:

De woorden moeten wel dezelfde betekenis hebben.

Lisa kromp ineen van de pijn en haar truitje (kromp) in de was.

Mijn T-shirts zijn gekrompen, maar mijn sokken (...) niet (...).

Dus een samentrekking is goed als:

1. de weggelaten woorden hetzelfde zinsdeel zijn
2. de weggelaten woorden hetzelfde getal (ev/mv) zijn
3. de weggelaten woorden op dezelfde plaats staan in de zin
4. de weggelaten woorden dezelfde betekenis hebben
   

voor meer uitleg:

https://www.youtube.com/watch?v=rQ_CVcTnjus

https://www.youtube.com/watch?v=8i_qhZGzpGs

voor meer oefening:

1. magister/leermiddelen/opdrachten/taalverzorging h2
2. http://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-weglating/
3. zelf even zoeken op google