De Koude Oorlog (1945-1989); 5.2 Crises tijdens de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Koude Oorlog

5.2 Crises tijdens de Koude Oorlog

Planning 

1. Herhaling dmv checks
2. Leerdoelen
3. Uitleg
4. Zelfstandig werken/ groepjes 
5. Aflsuiting

Welke is geen ideologie?

1. Communisme
2. Kapitalisme
3. Nationaalsocialisme
4. Een hekel hebben aan Joden

Het Westblok is:

1. Communistisch
2. Kapitalistisch
3. Fascistisch

Met welke reden besloten de vijanden SU en GB toch te gaan praten tijdens WOII?

Wat is de kern van het communisme?

Wat is de meest voorkomende kleur van de kapitalisten?

Welk land is de "leider" van de communisten?

Van welk land was Tsjechoslowakije een sattelietstaat?

1. Sovjet-Unie
2. Verenigde Staten

In welke invloedssfeer lag Oostenrijk?

1. Sovjet-Unie
2. Verenigde Staten

Welk begrip zie je op de afbeelding?

Van welke politiek van de VS is de Marshallhulp een voorbeeld?

Berlijn is:

1. DDR
2. BRD
3. Beide

De BRD is een stattelietstaat van de Sovjet-Unie

1. waar
2. niet waar

Op de afbeelding zie je:

1. Berlijnse muur
2. Bombardement Berlijn
3. Luchtbrug
4. Marshallhulp

Ontstaan van twee machtsblokken

A

Twee systemen

Sovjet-Unie:

• dictaatuur
• weinig rechten
• communisme
• Communistische Partij bepaalde alles in de economie

Verenigde Staten:

• democratie
• grondrechten
• kapitalisme
• Vrij ondernemerschap: rijk worden was een doel

Chaos in grote gedeeltes van Azië en Europa na WOII > VS en SU wilden invloedssfeer uitbreiden.

• Oostblok
• Vrije verkiezingen
• IJzeren gordijn 
• NAVO 
• Eigen bedrijf beginnen
• Warschaupact 
• Socialisme
• Bedrijven van de staat
• Oost-Europa 
• Berlijnse Muur
• bufferzone 
• westblok
• West-Europa
  
• Planeconomie
  

• Markteconomie
• Sovjet-Unie
• Strafkampen
• Marshall-plan
• Wapenwedloop
• DDR
• BRD
• Stalin
• Kennedy
• Trumanleer
•  Verenigde Staten van Amerika

 

COMMUNISME

• Oostblok
• Strafkampen
• Berlijnse Muur 
• IJzeren gordijn 
• DDR
• Stalin
• Warschaupact 
• Socialisme
• Bedrijven van de staat
• Oost-Europa 
• bufferzone 
• Sovjet-Unie
• Planeconomie 

KAPITALISME 

• Markteconomie
• Vrije verkiezingen
• NAVO 
• Marshall-plan
• Wapenwedloop
• Eigen bedrijf beginnen
• BRD
• Kennedy
• Trumanleer
• West-Europa
• Verenigde Staten van Amerika
• Westblok

 

Nakijken

Doelen

• Deelvraag: Hoe verliep en eindigde de Koude Oorlog?
• Personen: Kennedy, Chroetsjov, Reagan, Gorbatsjov
• Begrippen: Hongaarse Opstand, Berlijnse Muur, Cuba crisis, Praagse Lente, Perestrojka, Glasnost.
• Je kunt verschillende opstanden van SU landen benoemen en hun uitkomst.
• Je kunt met voorbeelden uitleggen waarom KO een oorlog met wapens, zonder geweld tussen VS en SU is.
• Je kunt uitleggen waarom dit ook niet zo is, er wel geweld was tussen SU en VS

Crises in de KO

• Hongaarse Opstand
• Berlijnse Muur
• Cubacrisis
  
• Praagse Lente
• (Vietnamoorlog + Koreaoorlog) (niet in examen, maar voor algemene kennis, weet dat er ook gevochten is in de Koude Oorlog, maar in het "geheim")

Wapenwedloop

Wederzijdse afschrikking

Wapenwedloop

• Zowel SU als VS produceren zo veel mogelijk wapens uit angst voor de ander = wapenwedloop
• Wapens werden op verschillende plekken gezet: oa Cuba (SU) en Turkije (VS).

Hongaarse Opstand

• Na dood Stalin neemt Nikita Chroetsjov het over. Hij vertelt de waarheid over Stalin en bevrijdt veel politieke gevangenen
• Hongaren zien dit als versoepeling en komen ook in opstand tegen eigen regering (1956).

Hongaarse Opstand

• Chroetsjov geeft idee dat allemaal soepeler zal zijn, dus wereld verwacht einde KO. Ook hongaren voelen vrijheid.
• Chroetsjov wil NIET dat SU uit elkaar valt, dus grijpt hard in tegen opstand Hongaren. 
• Waarschijnlijk ruim 3.000 doden

Berlijnse Muur

• Berlijnse Muur werd gebouwd door O-Duitsland om migratie tegen te houden van DDR naar BRD (1961).
• Muur is symbool van Koude Oorlog, wel dreigen, niet vechten.
• Veel mensen blijven vluchten.
• Val van Muur (1989) is  einde KO

Cuba Crisis (1962)

• Fidel Castro (Cuba) sluit een deal met Chroetsjov. Chroetsjov mag kernwapens op Cuba plaatsen.
• Kennedy ontdekt dit en blokkeert de toegang voor SU schepen. Koude Oorlog breekt bijna uit.
• Door overleg Kennedy en Chroetsjov toch niet.
• Wapens weg uit Cuba en Turkije

Lesdoel

HAMM vraag

Doel:

Doel

Vertel wat het doel van de les is...

Wat ken en kun je na deze les:

• Deelvraag: Hoe verliep en eindigde de Koude Oorlog?
• Personen: Kennedy, Chroetsjov, Reagan, Gorbatsjov
• Begrippen: Hongaarse Opstand, Berlijnse Muur, Cuba crisis, Praagse Lente, Perestrojka, Glasnost.
• Je kunt verschillende opstanden van SU landen benoemen en hun uitkomst.
• Je kunt met voorbeelden uitleggen waarom KO een oorlog met wapens, zonder geweld tussen VS en SU is.
• Je kunt uitleggen waarom dit ook niet zo is, er wel geweld was tussen SU en VS

Was de Hongaarse Opstand een succes voor de Hongaarse opstandelingen?

1. Ja
2. Nee

Welke president was aan de macht tijdens de Cuba Crisis?

1. Chroetsjov
2. Gorbatsjov

Welke president was aan de macht tijdens de Cuba Crisis?

1. Kennedy
2. Reagan

Heb je de doelen gehaald?

Zelf aan de slag

Nu kunnen jullie zelf aan de slag met de opdrachten.

Maken par 5.2 vraag 1 tm 7 (hw)

Ga op fluistertoon met je huiswerk aan de slag.

Klaar? Dan mag je rustig iets voor jezelf doen 

Praagse Lente (1968)

• Tsjechoslowakije krijgt een nieuwe leider die wil toestaan dat er commentaar mag zijn op communisme.
• Dit gaat half jaar goed, tot SU dit toch te ver vindt gaan uit angst voor einde communisme en vervangt leider voor strenge communist

anderetijden.nl

Einde KO

• Gorbatsjov komt aan de macht en wil economische problemen SU aanpakken met Perestrojka (hervorming, afstappen van 5 jaren plan).
• Glasnost: vrijheid van meningsuiting, niet meer opgepakt worden voor ideeën die kunnen helpen.

Einde KO

• Reagan (VS) is sterk anti-communist en gaat toch in overleg met Gorbatsjov.
• In 1989 gaat het IJzeren Gordijn open. IN 1990 valt de SU uit elkaar en is KO definitief afgelopen.

Was de Praagse Lente een succes voor de Tsjechieslowaakse opstandelingen?

1. Ja
2. Nee

Welk van de volgende gebeurtenissen was het eerste?

1. bouw Berlijnse Muur
2. Cubacrisis
3. Hongaarse Opstand
4. Praagse Lente

Leg uit dat doel en gevolg van de Hongaarse Opstand en Praagse Lente praktisch gelijk waren?

Wat is het russische woord voor hervorming (van de economie)?

Wat betekent glasnost?