HV 15: woe 12-3-2025

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

HV 15 & MH14: woe 12-3-2025

• Welkom! Kauwgom in de prullenbak!
• Stof toetsweek=
• Toets Meer dan Lezen paragraaf 1 t/m 6 
• -->  Blz 10 t/m 47: leren groene theorie en het kopietje met de samenvatting en oefenen met de gemaakte teksten.

 

Par 4 Blz 30: 

--> Alinea's en kernzinnen

• Wat is een Alinea?
• Wat is een kernzin?
• Waar gingen par 1 tm 3 ook alweer over? Even herhalen

Samenvatting en overzicht theorie:  

• leesstrategieën                       = par 1
• onderwerp en hoofdgedachte   =par 2
• tekstdoel en tekstsoort            = par 3
• alinea en kernzin                     = par 4
• inleiding en slot                       = par 5  
• deelonderwerpen                     = par 6

0

Onderwerp

Het onderwerp van een tekst

• Iedere tekst gaat ergens over.
• Als je het onderwerp van een tekst wilt weten, stel je jezelf de vraag: Waar gaat deze tekst over?
• Het onderwerp schrijf je zo kort en precies mogelijk op. 
• Je antwoord bestaat uit één of enkele woorden (geen hele zin met werkwoorden)
  

Zo vind je het onderwerp van een tekst:

- kijk naar de titel

- kijk naar de illustraties (plaatjes)

- kijk naar eventuele tussenkopjes

- let op anders gedrukte woorden

- lees de eerste alinea

Als je dit doet, dan gebruik je de strategie: oriënterend lezen

Daarna schrijf je in 1 of een paar woorden op waar de tekst overgaat!

Op welk leesmanier vind je het onderwerp van de tekst?

1. Globaal lezen
2. Oriënterend lezen
3. Precies lezen
4. Zoekend lezen

Wat is het onderwerp van deze tekst?

In het schooljaar 2019-2020 gingen de centrale examens niet door vanwege Corona. Veel leerlingen vonden dit erg jammer. Ze hadden graag willen ervaren hoe het zou zijn om samen in een gymzaal de examens te moeten maken. Nu er geen examens zijn gemaakt, weten de leerlingen ook niet of ze ooit officieel geslaagd zouden zijn. Hopelijk gaan dit schooljaar de examens wel gewoon door.

Hoe vind ik het onderwerp van een tekst?

1. Door alleen naar de titel te kijken.
2. Door te kijken naar de titel en tussenkopjes
3. Door de inleiding te lezen en te kijken naar de tussenkopjes.
4. Door te kijken naar de tussenkopjes, titel, illustraties en de inleiding te lezen.

Onderwerp en hoofdgedachte

Een tekst heeft natuurlijk altijd een ONDERWERP.

Daarnaast heeft elke tekst een HOOFDGEDACHTE.

Deze moet je zelf kunnen bepalen!

De hoofdgedachte.

De hoofdgedachte van de hele tekst is het belangrijkste wat er over het onderwerp gezegd wordt.

Hoofdgedachte

• Het belangrijkste wat er over het onderwerp wordt gezegd is de hoofdgedachte.

• Dat is wel een hele zin, maar geen vraagzin!

• Ook de hoofdgedachte vind je meestal in de inleiding of aan het einde van de tekst
  

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte is een volledige zin die samenvat wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt.

De hoofdgedachte vind je vaak in de inleiding of het slot van een tekst. Soms staat de hoofdgedachte letterlijk in de tekst, soms moet je de hoofdgedachte zelf samenstellen.

De hoofdgedachte...

1. staat altijd in de inleiding.
2. staat altijd in het slot.
3. moet je altijd zelf bedenken.
4. staat vaak in de inleiding of het slot.

De hoofdgedachte is...

1. de kernzin
2. de hoofdzaken
3. het belangrijkste van een tekst in één zin.
4. de samenvatting

Deelonderwerp

Een tekst bestaat vaak uit drie delen

Inleiding - middenstuk - slot.

In het middenstuk staat de meeste informatie (kern).

Er worden verschillende aspecten van het onderwerp besproken. Dit noem je: deelonderwerpen (tussenkopjes).

Hoe vind je deelonderwerpen?

Je leest de tekst globaal.

Dit betekent: de eerste en laatste zin van alle alinea's lezen.

Als je iets wilt opzoeken, ga je zoekend lezen. 

Let dan op: tussenkopjes, anders gedrukte woorden, opvallende tekens.

In welk deel van de tekst vind je de kern (het belangrijkste)?

1. inleiding
2. middenstuk
3. slot
4. inleiding en slot

Hoe bepaal je passende tussenkopjes (deelonderwerpen)?

1. door globaal te lezen
2. door zoekend te lezen
3. door oriënterend te lezen
4. door precies te lezen

Alinea's en kernzinnen

Dus de structuur van een alinea is: Kernzin – uitwerking.

Kernzinnen 

De kernzin kan op verschillende plaatsen in de alinea staan: 

- De kernzin is de eerste zin van de alinea; 

- De kernzin is de tweede zin, na de inleidende zin; 

-heel soms staat de kernzin midden in de alinea; 

- De kernzin is de laatste zin van de alinea. 

Aantekening

Alinea's

- Hoofdzaak

• belangrijk 
• kernzin

- Bijzaak

• minder belangrijk
• voorbeelden en uitleg

Huiswerk:

• Par 4 blz 301 lezen groene theorie
• In je schrift maken opdr 1 en 2 blz 30 tm 32
• Let op: Alleen de mensen met toestemming van de RT mogen werken op de iPad!