Schizofrenie

• Doelgroepen
• MBO
• Studiejaar 1,2

Schizofrenie

Wat weten jullie al over schizofrenie?

Wat is schizofrenie of psychosegevoeligheid?

• Om te beginnen: niet iedereen die psychotisch is (geweest) heeft schizofrenie. 
• Pas als een psychose lang duurt of iemand meerdere psychosen heeft doorgemaakt en hij in de tussenliggende tijd niet goed functioneert kan de diagnose schizofrenie gesteld worden.
  

Iemand met een psychose heeft een andere kijk op de wereld en hoort, ziet of ervaart dingen die er in werkelijkheid niet zijn.

1. Juist
2. Onjuist

Is een psychose tijdelijk of blijvend?

1. blijvend
2. tijdelijk

Wie krijgen schizofrenie? 

• Schizofrenie komt vaker voor dan je denkt. 
• Ongeveer 1 op de 100 mensen krijgt de aandoening.
• Schizofrenie komt overal in de wereld voor en in alle lagen van de bevolking. 
• Mannen krijgen het iets vaker dan vrouwen. 
• De eerste psychose begint meestal tussen de leeftijd van 16 tot 26 jaar. 

Kenmerken van schizofrenie

Bij schizofrenie heb je langer dan 6 maanden last van 2 of meer van de volgende kenmerken:

• Degene ziet, hoort, proeft, ruikt of voelt dingen die er niet zijn (hallucinaties)
  
• Degene heeft sterke ideeën die niet waar zijn (wanen)
  
• Degene kan  moeilijk gedachten en gevoelens op een rij zetten
  
• Degene praat onduidelijk of soms helemaal niet
  
• Degene zit lang stil in dezelfde houding

Benoem de 5 kenmerken van Schizofrenie

Oorzaken van schizofrenie

Er is veel onderzoek gedaan naar schizofrenie en psychose.

• Waarschijnlijk is de kwetsbaarheid voor schizofrenie al bij de geboorte aanwezig. (Erfelijk)
• Sommige mensen hebben een grotere kans om schizofrenie te ontwikkelen. 
• Of iemand met een erfelijke aanleg de ziekte ook echt krijgt, hangt af van factoren in de omgeving zoals stress, drugsgebruik of trauma.

Symptomen van schizofrenie

De persoon kan last hebben van verschijnselen die horen bij een psychose. 

• Niet iedereen heeft dezelfde symptomen of ervaart dezelfde problemen. 
• Bij schizofrenie horen positieve en negatieve symptomen

Symptomen van schizofrenie 

Positieve symptomen	Negatieve symptomen
zijn verschijnselen die bij mensen zonder schizofrenie niet voorkomen, zoals hallucinaties (stemmen horen), wanen en verward denken	heten zo, omdat er iets ontbreekt wat er eerst wél was. Hij heeft bijvoorbeeld last van vlakke gevoelens, een gebrek aan energie, hij neemt weinig initiatief, trek zich terug uit sociale contacten en kan zich niet goed concentreren.

Symptomen van schizofrenie 

Terwijl positieve symptomen meestal goed reageren op behandeling, is dat voor negatieve symptomen niet het geval.

Vermoeidheid

Emotionele vervlakking

Weinig initiatief nemen

Desorganisatie

Wanen

Negatief

Positief

Hallucinaties

Misverstanden over schizofrenie

• Mensen met schizofrenie hebben niet meerdere persoonlijkheden. Het woord schizofrenie komt uit het Grieks en betekent 'gespleten geest'. Hierdoor verwarren mensen het soms met een dissociatieve stoornis.
  
• Ook werd vroeger wel gedacht dat schizofrenie werd veroorzaakt door een verkeerde opvoeding. Inmiddels weten we dat dat niet klopt. 

Patiënten met schizofrenie zijn gevaarlijk

1. Waar
2. Niet waar

Behandeling van schizofrenie

• De behandeling van schizofrenie bestaat meestal uit een combinatie van praten (therapie) en pillen (medicijnen).  
• Er wordt na de diagnose, altijd gewerkt met een behandelplan.

Medicijnen

• Medicijnen die werken tegen psychoses, antipsychotica. 

Tijdens een psychose gaan er teveel en verkeerde berichten heen en weer tussen je hersencellen. De medicijnen onderdrukken dit. 

• Er zijn verschillende soorten antipsychotica, die verschillende bijwerkingen hebben. 
• Van sommige middelen kun je dik worden, van andere kun je wat houterig gaan bewegen.

Therapie

• Leren om te gaan met de schizofrenie. 
• Hoe gedrag  kan aangepast worden om te voorkomen dat er weer een psychose ontstaat. Bijvoorbeeld door situaties te herkennen waarin  eerder een psychose is voorgekomen.
• Daarnaast is het belangrijk  de draad weer op te pakken. 
• Tijdens de behandeling word daarom ook geholpen om weer naar werk, school of studie te gaan.

De behandeling van Schizofrenie bestaat uit?

1. Therapie
2. Medicijnen
3. Therapie & Medicijnen

Wat is een kenmerk van schizofrenie

1. hallucinaties en wanen
2. overdreven vrolijk/euforisch
3. depressief
4. behoefte aan sociaal contact

Is schizofrenie te behandelen en te genezen denk je?

1. Ja
2. Nee
3. Wel te behandelen, niet te genezen
4. Niet te behandelen, wel te genezen

www.npostart.nl

Aandachtspunten in de begeleiding

• Belangrijk om te realiseren: Cliënt heeft weinig/ geen ziektebesef dus weinig/ geen acceptatie.
  
  

Doen in de begeleiding: 

• Stimuleer de cliënt medicatie in te nemen
• Vraag naar gedachten en gevoelens (tweezijdig effect)
• Benadruk de realiteit en wees duidelijk
• Wees duidelijk en gebruik geen dubbelzinnige woordspelingen
• Help de cliënt de dagelijkse structuur op te pakken/ aan te houden
• Help en ondersteun de cliënt op álle levensgebieden door een laag EE klimaat
  

Hoe te begeleiden?

Contact houden (al was het langs de brievenbus);

Houding:

Niet te lief

Niet te kritisch

Niet ongeduldig

Enz…..

Hou het zo neutraal mogelijk

Dagprogramma maken (voorzien van dag invulling)

Soms weinig energie, hou hier rekening mee

Heb oog voor verzorging zonder te veel druk te leggen (denk aan het neutrale)

Zorgen voor de juiste medicatie

Soms nodig om opgenomen te worden.

Casus Remco

- Licht verstandelijk beperkt

- Afasie, apraxie & schizofrenie

- Angstig, trekt zich steeds vaker terug op zijn kamer

- Agressief tegenover hulpverleners waardoor zij het moeilijk vinden om hem juist te begeleiden.

- Voor psyschoses (vanaf zijn 16e), leefde hij een redelijk normaal leven, had sociale contacten en activiteiten.

Oplossingen

- Zorgen voor een helder en gestructureerd dagprogramma.

- Veilige relatie opbouwen met een aantal vaste begeleiders.

- Successen laten ervaren (mee laten helpen met dingen die hij kan).

- Alles in kleine stapjes.

- Goede samenwerking met familie en begeleiders.

- Nagaan wat hij altijd leuk vond om te doen

Vragen