§5.2

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§5.2 Planten groeien

Deze les

• Herhalen en huiswerkcheck vorige les
• Leerdoelen van deze les
• Uitleg 5.2
• Oefenen
• Opdrachten maken 
• Afsluiting van de les

Wat is dit?

1. Groei
2. Ontwikkeling
3. Groei en ontwikkeling

Wat is de functie van het celmembraan?

1. Beschermen van de cel
2. Maken van energie
3. Vervoeren van stoffen in de cel
4. Regelen van wat er in en uit de cel gaat

Wat is de functie van de celwand?

1. Opnemen van water
2. Opslaan van reservevoedsel
3. Opnemen van voedingsstoffen
4. Stevigheid geven aan de cel

Wat is de functie van het vacuole?

1. Stevigheid geven aan de cel
2. Maken van energie
3. Beschermen van de cel
4. Opnemen van water

Wat is onderdeel B van de plantencel?

1. De celkern
2. Het celmembraan
3. De celwand
4. Vacuole

Leerdoelen

Je kunt de bouw van een zaadje uitleggen

Je kunt beschrijven hoe een plant uit een zaadje komt

Je kunt de groei en ontwikkeling van een jong plantje beschrijven

Je kunt uitleggen hoe een boom in de lengte en dikte groeit

Hoe komt een plant uit een zaadje?

Vruchten: Onstaan wanneer de plant 

gebloeid heeft. De bloemen veranderen 

in vruchten.

Zaden: Zitten in de vruchten. 

Hiernaast:
Bruine boon = zaadje.
De 'vruchten 'heten peulvruchten. 

Hoe komt een plant uit een zaadje? 

Zaadhuid: om de boon heen. 

Taak = beschermen van zaadlobben + kiem

Erbinnen: 2 zaadlobben (zie afb)

Kiem: Tussen de zaadlobbben. 
Klein mini baby plantje; met stengeltje, worteltje,blaadje.

Ontkiemen: nieuw plantje uit boon. 

Ontkiemen

1. Zaadhuid neemt water op

2. zaadlobben zwellen op
-> zaadhuid knapt open

3. worteltje komt naar buiten

4. dan ook stengeltje
en blaadjes naar buiten. 

Hoe groeit een plantje verder?

Groei: groter en zwaarder worden

Celdeling: nieuwe cellen door het 

splitsen van cellen in tweeën.

Groeipunten: topjes van stengels

/wortels (celdeling)

Ontwikkeling: Organisme krijgt nieuwe delen

Wat heeft een plant als eerste nodig om te ontkiemen?

1. Reservevoedsel
2. Aarde/grond
3. Water
4. Warmte

Als het worteltje uit de boon naar buiten komt, noem je dat:

1. groeien
2. ontwikkelen

Wat zit er in de zaadlobben?

1. reservevoedsel
2. niks
3. blaadjes

De zaadlobben zijn belangrijk in een zaadje omdat:

1. De zaadlobben energie geven voor het ontkiemen
2. De zaadlobben het kiemplantje beschermen
3. De zaadlobben veel water bevatten
4. De zaadlobben water in het zaadje toelaten

Lengtegroei

Alle planten groeien door middel van lengtegroei. 

De nieuwe cellen worden gemaakt in de uiterste topjes van de stengel(s) en wortels, hierdoor wordt de plant langer. 

Bij bomen zie je dan eindknoppen en zijknoppen op de stengels (takken). Vanuit daar groeit de plant verder.

Elk jaar vallen de knopschubben er af. Er ontstaan een ringlitteken. 

Bron 5

Hoe groeien bomen?

Eindknop: nieuw stuk tak 

Zijknoppen: nieuwe zijtakken

Knopschubben: beschermt de knop tegen kou en 

insecten

Ringlitteken: plaats waar een knobschub heeft gezeten

Bladlitteken: plaats waar een blad  heeft gezeten

Diktegroei

Sommige planten, met name bomen, hebben niet alleen lengtegroei, maar ook diktegroei. 

In de stam zit een groeilaagje, daar wordt elk jaar, in de lente en zomer, een nieuwe laag met cellen gemaakt. 

Als je een boom doorzaagt, kun je die laagjes goed zien. Dit noem je jaarringen.

Bron 6

Hoe groeien bomen?

• Diktegroei
  = het dikker worden van de stam en takken
• Groeilaagje
  = daar ontstaan nieuwe houtcellen
• Jaarring
  = het laagje houtcellen dat in 1 jaar is
      gegroeid
  
  

Jaarringen

Een jaarring geeft dus in feite aan hoe veel hout er is bijgekomen in een jaar. Een jonge boom is dunner dan een oude boom, dus de jaarringen binnenin zijn ouder dan de jaarringen aan de buitenkant.

Veel zon en water --> 

de jaarring is dik

Weinig zon en water of bijv. een brand --> de jaarring is dun

Hoe oud is deze zijtak?

1. 1 jaar
2. 2 jaar
3. 3 jaar
4. 4 jaar

Een plant heeft bladeren die groter worden.
Groei of ontwikkeling?

1. Groei
2. Ontwikkeling

Groei of ontwikkeling?
Een plant die langer wordt

1. Groei
2. Ontwikkeling

Groei of ontwikkeling?
Het maken van een zaadje bij de plant

1. Groei
2. Ontwikkeling

https:

Huiswerk

Maken §5.2 opdracht 1,2,3,4,5,7,8,10,11,12,13,14

Verminderde opdrachten: 1,2,4,5,8,10,13,14

Klaar? Nakijken.

- Maak opdracht 16, 17 en 18

-Maak een begrippenlijst van §5.2

-Ga oefenen op biologiepagina.nl