9.4 De Verenigde Staten: welvaart en crisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verenigde Staten 

Welvaart en crisis 

roaring twenties 

Engeland, Frankrijk en Duitsland kampten na de Eerste Wereldoorlog met financiële problemen. Amerika had in de jaren 20 echter een bloeiende economie. Er heerste een blind vertrouwen in de economie, dankzij de economische groei zou welvaart binnenkort voor iedereen bereikbaar zijn. De Amerikanen schaften talloze moderne consumptieartikelen aan. Denk aan stofzuigers, broodroosters en uiteraard auto's. 

Geen geld was geen probleem, dan kocht je op afbetaling of je leende geld.

Maar...

24 okt. 1929 - Zwarte donderdag

De twijfel over de Amerikaanse economie nam toe en veel mensen probeerden hun aandelen te verkopen. Hierdoor daalde de aandelen, waardoor nog meer mensen hun aandelen probeerden te verkopen...

Dit was het begin van een wereldwijde economische crisis

oorzaken economische crisis

• overproductie in landbouw en industrie
• dalende koersen aandelen
• 'live now, pay later' - door een blind vertrouwen in de economie werd er veel geld geleend
• nauwelijks toezicht op banken

gevolgen economische crisis

the Great Depression:

• hoge werkloosheid
• grote armoede
• wereldwijde crisis (alleen in kapitalistische landen!)

0

crisisbestrijding I

Ten tijde van de crisis was de republikein Hoover de president van de VS (1929-1933). Volgens de principes van het liberalisme zou de economie zich vanzelf herstellen.  Maar een groot aanbod van arbeiders en minder inkomsten voor de overheid betekende dus lagere lonen en bezuinigingen. Hierdoor daalde  de koopkracht en nam de werkloosheid nog verder toe.

Resultaat: grote armoede 

enorme armoede

Crisisbestrijding II

De Britse econoom Keynes kwam met een nieuwe oplossing.

Keynesiaanse theorie: in goede tijden zou de overheid de economie moeten afremmen (b.v. door verhoging van de belastingen) en in slechte tijden zou men met dat geld de economie juist moeten stimuleren (b.v. door werkverschaffing). Hierdoor zou de koopkracht stijgen en de economie weer uit het dal klimmen.

Crisisbestrijding II

De Amerikaanse democratische president Roosevelt (1933‐1945) was een van de eerste regeringsleiders die (beïnvloed door Keynes) bewust ingreep in de economie. Zijn politiek kreeg de naam New Deal. Hij bestreed de werkloosheid met o.a.: 

• verhoging overheidsuitgaven
  
• werkverschaffingsprojecten
  
• afspraken over minimumlonen
  
• sociale wetgeving
  

Noem twee oorzaken waardoor de crisis snel oversloeg naar Europa. Gebruik in je antwoord de termen 'wereldeconomie' en 'Dawesplan'

Welke mening heeft de maker van de prent over de New Deal? Leg je antwoord uit met beeldelementen.

Sleep de begrippen naar de juiste president!

Hoover

Roosevelt

Banken redden met staatsleningen

Bezuinigen

Steun voor werklozen

Klassiek Liberalisme

Werkloosheidsprojecten

Krottenwijken

Hulp voor huizenbezitters

Gebruik de bron. Hoover en andere Amerikaanse conservatieven deelden de kritiek die in deze bron op de politiek van Roosevelt gegeven werd. Geef aan wat hun kritiek inhield.

Leg uit dat de fotografe een subjectieve weergave geeft van de gebeurtenis die zij heeft gefotografeerd.

Toon met een bronfragment aan dat Colijn de crisis wilde bestrijden met liberaal economisch beleid

Het opkomen van het Keynesianisme markeerde het einde van de laissez-faire-economie. Probeer deze stelling uit te leggen! (eventueel internet!)

0