5.5 Absolutisme: alle macht voor de koning

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Gouden Eeuw

5.5 Absolutisme: alle macht voor de koning

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• kun je uitleggen waarom vorsten streven naar centralisatie.

• kun je uitleegen waarom het Lodewijk XIV lukt om als absoluut vorst te heersen.

• kun je uitleggen waarom het Karel I niet lukt om als absoluut vorst te heersen.

Koningen streven naar meer macht

Feodalisme het politieke systeem in West-Europa.

Nederland was uniek (Republiek).

Europa tijdens de Gouden Eeuw

• De Republiek heeft geen vorst, Frankrijk en Engeland wel. Uniek!

• In Engeland en Frankrijk wordt de macht van de vorst steeds groter.

•  Vorsten willen centralisatie: overal dezelfde wetten en regels.

• De adel verliest zijn macht (weg met het feodalisme).

• De koning beslist nu alles: absolutisme.

van feodalisme

(of: leenstelsel)

naar centralisatie

Standen-vergaderingen

• Bijna overal in Europa een standenvertegenwoordiging.

• Toestemming geven aan koning voor beslissingen.
•  Dit gebeurt steeds minder vaak.
• Belastingen verhogen.
• Steeds vaker belastingverhoging; vorsten willen hun rijken vergroten en dat betekent oorlog!

Lodewijk XIV in Frankrijk

• Bevolking is erg arm, adel en geestelijkheid willen allebei de macht.

•  Lodewijk XIV wil de conflicten beëindigen, gewone volk is voor Lodewijk.

• Lodewijk XIV bepaalt zelf de wetgeving en rechtpraak.

• Sterker leger; Lodewijk betaalt zelf de soldaten.

• Groot paleis in Versailles, adel moet daar wonen. 
• Droit Divin

Video

-

Het absolutisme

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 

• Deze macht is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht)

• Zo hoeft dus ook niemand aan de koning te twijfelen...

De Zonnekoning

• Lodewijk XIV (1638-1715) was één van de machtigste koningen van Frankrijk. 
• Hij werd koning toen hij 5 jaar was. 

• Hij zorgde ervoor dat iedereen naar Lodewijk zou luisteren en dat hij de absolute macht had. 
• Versailles werd het symbool van zijn absolute macht.

Video

-

Versailles: from Louis XIII to the French Revolution

Karel I in Engeland

• Oorlog met Spanje én Frankrijk = belasting omhoog.

• Parlement moet toestemmen.

•  In ruil voor meer inspraak, Karel ontbindt Parlement (1629).

•  Staatslieden grijpen de macht, Karel I onthoofd.

Wat is centralisme?

1. Land wordt bestuurd vanuit verschillende provincies.
2. Land wordt bestuurd vanuit 1 plek
3. Het bestuur van het land wordt centraal geregeld.
4. De gewesten zijn de baas over het bestuur.

Lodewijk XIV ?

Lukt het absolutisme in elk land? waarom wel of niet?