Hoofdletters & Leestekens

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdletters en leestekens

Grammatica en spelling H5.1 + 5.2

Nu Nederlands 3F deel B, blz. 199

Lesdoelen

• Aan het einde van de les weet je wanneer je een hoofdletter gebruikt en kun je deze correct toepassen.
• Je weet aan het einde van de les welke leestekens er zijn en kun je deze correct toepassen.

Hoofdletters
& Leestekens

beste mevrouw Visser
In de bovenstaande zin moet...

1. 1 hoofdletter
2. 2 hoofdletters
3. 3 hoofdletters
4. geen hoofdletters

Met of zonder hoofdletters?

1. Gucci
2. gucci

Leestekens maken de zin ingewikkelder.

1. waar
2. niet waar

Leestekens

Waarom is het belangrijk om leestekens correct te gebruiken?

Goed gebruik van leestekens

 maakt een tekst eenvoudiger te lezen.

Hoe heten de leestekens die hierboven staan? Sleep de juiste naam naar het juiste leesteken.

aanhalingsteken

komma

punt

puntkomma

vraagteken

mevrouw thea de boer krijgt met moederdag een bon van ikea

1. 2 hoofdletter
2. 3 hoofdletters
3. 4 hoofdletters
4. 5 hoofdletters

Hoofdletters

Wanneer schrijf je een hoofdletter:

• Aan het begin van de zin (uitzondering: 's Morgens, als de zin met een getal begint);
• Namen van personen, feestdagen, merken, historische gebeurtenissen;
• Aardrijkskundige namen en talen.

meneer de groot gaat met pasen
naar leiden lopen

1. 2 hoofdletter
2. 3 hoofdletters
3. 4 hoofdletters
4. 5 hoofdletters

Wanneer schrijf je geen hoofdletter

• Formele aanduidingen bij personen: u, uw;
  
• Samenstellingen van feestdagen: het kerstkadootje;
  
• Windstreken: het zuiden;
  
• Namen van seizoenen: de lente;
  
• Titels: de president, de professor.
  
• Periodes: vb. de middeleeuwen;
  
• Religieuze stromingen: de islam, het christendom;
  
• Schoolsoorten: het vmbo, het roc (wel in eigennaam: ROC Horizon College)
  

Welk van ondertaande woorden missen hoofdletters? 

Met hoofdletters

Geen hoofdletters

kerstvakantie

stille oceaan

het stadhuis

hollywood

midden oosten

tweede kamer

vereniging natuurmonumenten

noorderlicht

mevrouw. c. de haan

paasei

boeddhisme

Welke leestekens zijn er?

punt	.	Om de zin af te sluiten, bij sommige afkortingen
komma	,	In opsommingen, tussen twee pv's, voor en/of na een aanspreking/tussenwerpsel, tussen hoofd- en bijzin
vraagteken	?	Na een vraag
Uitroepteken	!	Na een bevel, na een uitroep.
Dubbele punt	:	Na een aankondiging van een opsomming, of citaat, voor een uitleg.
puntkomma	;	de ; verbindt hoofdzinnen aan elkaar die bij elkaar horen.
aanhalingstekens	'...'	Bij een citaat, als je een woord ironisch bedoelt, als het om een woord of de groep woorden zelf gaat.

Aanhalingstekens of niet?
Joep zei dat hij moe was.

1. Geen aanhalingstekens
2. Wel aanhalingstekens

Regel: Als de zin eindigt met een citaat, komt de punt ...

1. binnen de aanhalingstekens
2. buiten de aanhalingstekens

Zijn de aanhalingstekens juist in de volgende zin?

"Eindelijk thuis", dacht ze tevreden.

1. Nee, bij gedachten bij voorkeur geen leestekens gebruiken.
2. Ja, bij gedachten zijn dubbele aanhalingstekens juist.
3. Nee, bij gedachten zijn alleen enkele aanhalingstekens juist.

Welke leestekens missen in de onderstaande zin?

Ik kijk het hele jaar al uit naar dat festival
zegt mijn oudere zus ieder jaar opnieuw.

1. Een komma na 'festival' en aanhalingstekens voor 'Ik'
2. Een komma na 'festival', aanhalingstekens na die komma en aanhalingstekens voor 'Ik'
3. Een uitroepteken na 'festival' en aanhalingstekens voor 'Ik'
4. Een uitroepteken na 'festival', aanhalingstekens na dat uitroepteken en aanhalingstekens voor 'Ik'

Staan de aanhalingstekens goed?

'Heb jij dit al gedaan'? vroeg Marie.

1. goed
2. fout

Staan de aanhalingstekens goed?

'Dat vind ik stom', zei Marie.

1. goed
2. fout

"Als we hier mee klaar zijn, zei de juf "dan gaan we eten."

Waar komen de aanhalingstekens?

1. Achter 'klaar'
2. Achter 'zijn'
3. Achter de komma
4. Hier hoeven geen aanhalingstekens meer

Staan de aanhalingstekens goed?
"He Jonas," vroeg moeder, "wil jij even naar de AH?"

1. ja
2. nee