2.3 De Opstand breekt uit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2.3 De Opstand breekt uit

Deel 1

Aan het einde van de les...

• Kun je uitleggen wat hagenpreken zijn.
• Kun je uitleggen wat de Beeldenstorm is en hoe deze kon ontstaan.
• Kun je uitleggen wat het gevolg was van de Beeldenstorm.

Programma

• Korte herhaling vorige lessen
• Uitleg
•  Controleren of jullie het hebben begrepen
• Tijd over? Alvast beginnen aan het huiswerk!

Herhaling vorige lessen

Je krijgt zo dadelijk 3x 4 woorden te zien. Welk woord hoort niet in het rijtje? 

Rij 1

Luther

Calvijn

Protestant

Karel V

Karel V hoort er niet bij, want Luther en Calvijn zijn allebei (protestante) hervormers. Karel V is katholiek en tegen het protestantisme. 

Rij 2

Protestanten

Katholieken

Ketters

Bloedplakkaten

Katholieken hoort er niet bij. Protestanten werden ketters genoemd en werden vervolgd volgens de bloedplakkaten.

Rij 3

Gewest

Landsheer

Landvoogd(es)

Stadhouder

Gewest hoor er niet bij. Landsheer, landvoogd en stadhouder zijn functies die horen bij het bestuur van de Nederlanden.

Uitleg

Maak aantekeningen IN JE SCHRIFT. De slides hoef je niet over te schrijven. Deze kun je terugvinden in de studiewijzer.

Vorige keer...

• Een groep edelen biedt in 1566 het Smeekschrift der Edelen aan aan de landvoogdes Margaretha van Parma. 
• Ze verzochten haar om aan de koning (Filips II) te vragen om de Staten-Generaal bijeen te roepen om de politieke en religieuze problemen op te lossen. 
• Ook verzochten ze haar om de protestanten minder streng te vervolgen (inquisitie) totdat Filips antwoord had gegeven.
• Zij stemt hiermee in.

Hagenpreken

• De protestanten kregen moed en gingen in het openbaar diensten houden. 

• Ze hadden geen kerk         diensten buiten de stad in de openlucht          Hagenpreken.

De Beeldenstorm

1566

•  In augustus 1566 gaat het mis.
• Na een oproep, van protestantse predikanten (Hagenpreek), om de beelden in de kerken te verwijderen, worden honderden kerken vernield en geplunderd.
• Deze Beeldenstorm werd overigens niet alleen gedaan door fanatieke protestanten, maar ook door arme en hongerige katholieken en relschoppers.

Waarom zingen de mensen in de video ''weg met alle pracht en alle praal''?

Filips is woedend!

• Filips stuurt zijn beste generaal, Alva, met 10.000 soldaten, om af te rekenen met de Beeldenstorm
• Iedereen die schuldig is, zal zwaar worden gestraft, óók de edelen die de Beeldenstorm niet hebben voorkomen.
• Margaretha van Parma treedt in 1567 af, en Alva volgt haar als landvoogd op.
• Sommige edelen, zoals Willem van Oranje, vluchtten uit de Nederlanden.

Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel, hertog van Alva, was één van de succesvolste generaals van Karel V en Filips II. Voor hen had hij al veel belangrijke veldtochten gewonnen.

Hij was al 60 jaar, voor die tijd een hoge leeftijd, toen hij landvoogd van de Nederlanden werd.

Om de daders van de beeldenstorm te straffen richt Alva de Raad van Beroerten op...

Heb je het begrepen?

• Wat zijn hagenpreken?
• Wat is de Beeldenstorm?
• Hoe kon de Beeldenstorm ontstaan?
• Wie is Alva en wat kwam hij doen in de Nederlanden?
• Wat richtte Alva op? 

Huiswerk!

Maken paragraaf 2.3 opdracht 1, 2, 3 en 4

(Je oefent tijdens het maken van deze opdrachten ook al met  standplaatsgebondenheid. Volgende keer krijgen jullie hier meer uitleg over).