H5P1 de kerk valt uiteen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

• Intro H6
• Uitleg
  
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

• Tijd van ontdekkers en hervormers 
• 1500-1600
• Katholieke kerk
• Luther, Calvijn
• Protestanste kerk

• uitleggen welke kritiek Luther had op de katholieke kerk.
  
• uitleggen hoe de protestantse kerk ontstond.
  
• de begrippen religie, hervorming/reformatie en dominee uitleggen.
  
• uitleggen wie Calvijn was en wat hij geloofde.
  
• uitleggen welke strijd er ontstond tussen de katholieken en protestanten.

Tijd van ontdekkers en hervormers

1500-1600

6.1

De kerk valt uiteen

Katholieke kerk (1)

• Christelijke kerk

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn. Veel mensen kunnen dit niet lezen en verstaan.

Katholieke kerk (2)

• Er staan beelden in de kerk

• Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

• Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd

• Er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

Reformatie (1)

• Betekent hervorming

• In dit geval hervorming van de katholieke kerk

• Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw

• Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Reformatie (2)

• Belangrijkste hervormers: Maarten Luther en Johannes Calvijn

• In 1517 komt Luther met 95 stellingen (vooral tegen aflaten)

• Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

• Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan

Maarten Luther (1483-1546)

Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 

Veel aanhangers in Duitsland.

Johannes Calvijn (1509-1564)

Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 

Veel aanhangers in Nederland

Gevolgen van de reformatie

• Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken (ook wel: hervormde- of gereformeerde kerk) naast de katholieke Kerk

• Protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

• Vervolging van protestanten (ketters)
  

Godsdienstoorlogen

De hervorming zorgde voor oorlog tussen katholieken             protestanten

Karel V bleef katholiek

In het Duitse rijk --> voerde oorlog tegen protestante vorsten

In NL en Spanje liet hij protestanten levend verbranden...

Ook protestante boeken werden verbrand

Protestantse kerk

• Christelijke kerk

• Er is geen duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Video

Histoclips: Luther en de Hervorming

XL

Verschillen katholieke en protestantse kerk

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Protestantse kerk of
Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of
Katholieke kerk?

Sobere handelingen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of
Katholieke kerk?

Verering van relieken

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of
Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?


1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.
2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.

→Sleep de onderdelen naar de juiste plek

Protestant

Katholiek

Maarten Luther

De Paus

Aflaten

Bijbel in volkstaal

Latijnse kerkdienst

Sober

Beeldenverering

Reliekenverering

'Kale' kerk

Beelden in de kerk

'Magische' handelingen

Sobere handelingen