H5 Samenstelling

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

DOEL

TUSSENLETTERS IN SAMENSTELLINGEN

- je weet wat samenstellingen zijn

- je kunt tussenletters in samenstellingen goed spellen

+

=

fiets + zaal = fietszaal

+

=

zebra + pad = zebrapad

Hoe noem je een woord als
fietszaal en zebrapad?

Samenstellingen

Samenstellingen --> meerdere woorden aan elkaar vastgeplakt. 

Het laatste woord in de samenstelling, is het belangrijkst. 

              Valentijns                     +                   Boeket  = Valentijnsboeket  Boeket speciaal gemaakt om te geven op Valentijnsdag 

Samenstellingen

Waarom zou je woorden soms aan elkaar moeten schrijven?

Zie onderstaande fouten

Schrijfwijze samenstellingen

Sommige woorden kun je makkelijk samenvoegen. Dan hoef je niet te letten op de schrijfwijze: voet + bal = voetbal

Soms moet je letters toevoegen in het midden, omdat de schrijfwijze anders niet klopt. Drie mogelijkheden:

1. -en
2. -e 
3. -s

1. Tussenletter -en

De tussenletters -en schrijf je als:

1. Het eerste woord heeft altijd een meervoud op -en.

Bijvoorbeeld:

krantenbezorger --> krant + bezorger

kippensoep --> kip + soep

rozengeur --> roos + geur 

2. Tussenletter -e

De tussenletter -e schrijf je:

1. Als het eerste woord over iets gaat waar er maar één van is.
   Koninginnedag, zonneschijn
2. Als het eerste woord een versterkende betekenis heeft.
   apetrots, beresterk 
3. Als het eerste woord meervoud op -en én op -s heeft.
   groentesoep, secondewijzer

3. Tussenletter -s-

De tussenletter -s schrijf je:

De tussenletter -s- kun je meestal horen.

Begint het tweede woord ook met een s- of s-klank, vervang dan het tweede woord om de tussenletter -s- te horen.

Bijvoorbeeld:

meningsverschil - varkensstal / varkensvlees

Wat doe je als je niet kunt horen of je tussenletter -s- moet gebruiken?

Waarom schrijf je groentesoep met een alleen een tussenletter -e?

Maak een samenstelling van de woorden:
elektriciteit + centrale

Maak een samenstelling van de woorden:
kwaliteit + controle

Maak een samenstelling van de woorden:
lengte + verschil

Maak een samenstelling van de woorden:
muis + val

Maak een samenstelling van de woorden:
trap + huis

Maak een samenstelling van de woorden:
belasting + dienst

Maak een samenstelling van de woorden:
boodschap + kar

Maak een samenstelling van de woorden:
stoel + dans

Maak een samenstelling van de woorden:
buur + ruzie

Maak een samenstelling van de woorden:
leerling + raad

Maak een samenstelling van de woorden:
mes + set