Herhalen Lezen H1-6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Planning deze les

• Herhalen theorie
• Hoe kun je leren voor de toets?
• Zelfstandig oefenen/leren 

Hoe kun je leren voor de toets?

• Leer de groene theorie van Lezen H1-6.
• Bekijk evt. de filmpjes online.
• Maak een samenvatting van alle theorie.
• Maak de oefentoetsen. 
• In Teams vind je nog meer oefenteksten. Tip: print de teksten. 
  

Ook het onderdeel 'lezen' moet je leren, dus doe dat! 

Lezen H1

Hoofdzaken: de belangrijkste informatie in een tekst -> vind je vaak op voorkeursplaatsen (inleiding of slot). 

Bijzaken: informatie die niet (minder) zo belangrijk is. 

Lezen H1

Kernzinnen: 

• hoofdzaak van een alinea 
• vaak eerste of laatste zin van de alinea
• soms tweede zin, eerste zin vormt dan een verband met de vorige alinea('s).

Lezen H2 + H3

• chronologisch verband: beschrijft gebeurtenissen in de juiste volgorde
• opsommend verband: dingen achter elkaar opnoemen
• tegenstellend verband: tegengestelde dingen benoemen
• toelichtend verband: extra informatie geven bij een onderwerp, vaak in de vorm van een voorbeeld

Lezen H2 + H3

• concluderend verband: een conclusie trekken uit eerdere informatie in de tekst
• redengevend verband: geeft aan waarom iemand iets doet of vindt
• oorzakelijk verband: toont waardoor iets gebeurt (buiten iemands wil)

Lezen H2 + H3

• doel-middelverband: geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken
• vergelijkend verband: laat een verschil of overeenkomst zien
• samenvattend verband: geeft een verkorte weergave van informatie uit de tekst

Lezen H4

Lezen H4

Feit:

• Uitspraak over iets wat waar of niet waar is 
  
• Een feit kun je controleren.
  

Voorbeeld: 'De helft van de veertienjarigen in Nederland krijgt 50 euro kleedgeld per maand.'

Lezen H4

Mening (standpunt):

• Wat iemand ergens van vindt
• Het is niet controleerbaar
• Je kunt het eens of oneens ermee zijn

Voorbeeld: 'Ik vind het goed dat jongeren kleedgeld krijgen'

Lezen H4

Argument (reden):

• Een argument is een uitleg waarmee je een mening verdedigt.
• Signaalwoorden: want, namelijk, omdat, immers...

Voorbeeld: 'Ik vind het goed dat jongeren kleedgeld krijgen (mening), want dan leren zij met geld omgaan (argument)'.

Lezen H5

Lezen H6

Een schrijver schrijft zijn tekst voor een bepaald publiek. Dit kan jong of oud zijn, maar ook gericht op amusement of om je iets te leren.

 

Je kunt aan verschillende dingen zien voor welke lezers een tekst bedoeld is:

• het onderwerp
  
• de bron
  
• het taalgebruik
  
• de lay-out

Lezen H6

Het onderwerp

Aan het onderwerp van een tekst kun je vaak zien voor wie de tekst geschreven is. Zo is een tekst over internetkosten vaak geschreven voor volwassenen en een tekst over de nieuwste schooltassen voor jongeren.

De bron

Er zijn bladen en websites gericht op vrouwen (Margriet), maar ook voor mannen (AutoWeek). Of bijvoorbeeld een tekst over sport is geschreven voor sportliefhebbers. 

Tekst en publiek

Het taalgebruik

Een tekst voor jongeren heeft vaak korte zinnen en weinig moeilijke woorden. Een wetenschappelijke tekst juist het tegenovergestelde.

In teksten die bestemd zijn voor een specifiek publiek, lees je ook wel jargon - vaktaal. 

De lay-out

Je ziet vaak aan de illustraties, kleuren en koppen voor welk publiek een tekst of advertentie is geschreven. 

Opdracht

Ga zelfstandig aan de slag met het leren/oefenen/voorbereiden van de toets in de toetsweek. 

• Maak een samenvatting van Lezen H1-6
  
• Maak de oefentoetsen.
• Oefen met de extra oefenteksten, zie Teams.

Huiswerk

Toetsweek

Lezen H1-6