3.4 Kookpunt en smeltpunt

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

3.4 Kookpunt en smeltpunt

3.4.1 Je kunt beschrijven wat er gebeurt als water kookt.

3.4.2 Je kunt uitleggen wat het kookpunt en smeltpunt (vriespunt/stolpunt) van een stof zijn.

3.4.3 Je kunt uitleggen waarom het kookpunt en smeltpunt stofeigenschappen zijn.

3.4.4 Je kunt uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kunt verlagen.

3.4.5 Je kunt in een temperatuur-tijddiagram de smelt-, stol- en kookgrafiek van een stof verklaren. (PLUS)

Leerdoelen

3.4.1 Je kunt beschrijven wat er gebeurt als water kookt.

3.4.2 Je kunt uitleggen wat het kookpunt en smeltpunt (vriespunt/stolpunt) van een stof zijn.

3.4.3 Je kunt uitleggen waarom het kookpunt en smeltpunt stofeigenschappen zijn.

3.4.4 Je kunt uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kunt verlagen.

3.4.5 Je kunt in een temperatuur-tijddiagram de smelt-, stol- en kookgrafiek van een stof verklaren. (PLUS)

vorige lessen

Hoe noem je de fase overgang van gas naar vloeibaar?

1. smelten
2. condenseren
3. verdampen
4. rijpen

Hoe noem je de fase overgang van vloeibaar naar vast?

1. rijpen
2. stollen
3. smelten
4. verdampen

Practicum

Voorkennis

Wat valt jou op als je water ziet koken ?

Het kookpunt

Tijdens het koken van water is de temperatuur 100 °C. De waterdampbellen ontstaan door de hele vloeistof. Tijdens het koken blijft de temperatuur constant. Het kookpunt is een stofeigenschap.

De overeenkomst tussen verdampen en koken.

Bij allebei is er de

fase-overgang

van vloeibaar

naar gasvormig.

Verschillen

Verdampen gebeurt alleen aan het oppervlak en kan tussen het smelt-en kookpunt  plaatsvinden. Water kan dus verdampen tussen 0 en 100 °C

Koken kan alleen bij het kookpunt. 

Onder het smeltpunt is de fase vast.

Tussen het smelt-en kookpunt vloeibaar.

Boven het kookpunt gasvormig.

Smeltpunt en vriespunt

Het smeltpunt van ijs

 (of het vriespunt van water)

bedraagt 0 °C. Tijdens het

smelten blijft de 

temperatuur constant.

Het vries-of smeltpunt verlagen

Met zout of antivries kun je het vriespunt van 

water verlagen.

Smelt-en stoldiagram

Bij een smeltdiagram  zie je 

verschillende fasen-en overgangen

 als je warmte toevoegt.

Het smeltdiagram van stearinezuur.

Belang lesdoel

Fase overgangen komen veel voor om je heen; bij het weer, solderen, kaarsvet.

Bij de toets kunnen er veel vragen over gesteld worden.

Controlevragen

1a Wat is de temperatuur van smeltend ijs ?

b En wat van kokend water ?

c Wat gebeurt er met het vriespunt van water als je zout toevoegt ?

controlevragen

We vergelijken een plas water op straat met kokend water in een waterkoker.

Waar vindt de fase-overgang plaats in beide situaties ?

Teken het smeltdiagram

a) Hoe heet deze grafiek ?

b) Welke fase is er bij A en welke bij C ?

c) Gedurende welk deel is er de vloeibare en vaste fase ?

Wat is de fase van ?

1)alcohol van -115°C

2)butaan van 0°C

3)goud van 3000°C

4)kwik -39°C

5)propaan van -100°C

6)stikstof -150°C

7)water van 5°C

Tussen welke 

temperaturen is

alcohol een gas en 

water vloeibaar ?

Een lastige.....

Tussen welke temperaturen is 

stikstof gas en zuurstof vloeibaar  ?

Huiswerk volgende les 

Hs 

3.3 - vragen 6, 9, 10  

3.4 - vragen 1 t/m 5 

Het smeltdiagram van stearinezuur.